Vergelijkingstest: 46 Coole Koelers

Materialen

Voor wie zich verdiept in de wereld van de CPU-koeler zijn er enkele grondbeginselen die je niet mag missen. Allereerst is het metaal waarvan de koeler gemaakt wordt van belang voor de koelcapaciteit. Goedkopere koelers worden gemaakt van aluminium, duurdere vaak van koper en sommige modellen van een combinatie van beide. Als grondstof is koper zo'n 2,5 keer duurder dan aluminium. Daar staat tegenover dat koper een veel betere warmtegeleider is. Zeker bij grote CPU-koelers is het belangrijk dat de door de processor opgewekte warmte zo efficiënt en snel mogelijk door het hele koelblok wordt verspreid en koperen koelblokken slagen daar een stuk beter in. Minstens net zo belangrijk is de grootte en de vorm van het koelblok: hoe meer oppervlakte, hoe beter de warmte kan worden afgegeven aan de lucht. Duurdere koelers hebben zodoende meestal veel meer vinnen dan goedkopere koelers: moeilijker om te produceren maar wél effectiever. De koelcapaciteit van een CPU-koeler is natuurlijk ook afhankelijk van de gebruikte ventilator. Hoe meer lucht een ventilator verplaatst, hoe beter de algehele koeling. Zoals we in onze case-fan vergelijkingstest van de vorige editie al schreven, moet je je niet laten afschrikken door grote fans: vaak zijn die juist stiller dan kleinere varianten.

Tower koelers blazen rechtstreeks richting de achterkant van de behuizing

Tower

Steeds meer fabrikanten stappen voor hun high-end koelers over op zogenaamde tower-modellen. Bij een dergelijke koeler staat de ventilator haaks op het koelblok en wordt koude lucht recht door het koelblok geblazen. Gemonteerd in de pc-behuizing blaast de ventilator de lucht richting de achterkant van de behuizing, waar deze door een outtake fan efficiënt de kast uit wordt geblazen. Deze snellere doorstroom van lucht is het grootste voordeel van dergelijke CPU-koelers: de door de processor opgewarmde lucht verlaat immers direct de behuizing. Bij conventionele CPU-koelers blaast de ventilator naar onderen, in de richting van de processor. Dit heeft als voordeel dat de processor directer wordt afgekoeld, maar de opgewarmde lucht waaiert daarna alle kanten op en blijft in feite in de kast circuleren. Toch heeft een conventionele koeler nog een ander voordeel: bij moederborden zitten de spanningsstabilisatoren - de elektrische onderdelen die de processor van de juiste spanning voorzien - altijd rondom de socket en bij een koeler die naar onder blaast, profiteren die van de airflow die rondom de koeler ontstaat. Ga je niet overklokken dan heeft het echter weinig toegevoegde waarde om de spanningsstabilisatoren actief de koelen en ben je in theorie het beste af met een tower-koeler.

Heatpipes

Een paar jaar geleden hadden we er nog nooit van gehoord. Inmiddels maakt vrijwel iedere zichzelf respecterende CPU-koeler er gebruik van: heatpipes. Het is een effectieve maar helaas wel relatief dure techniek om de effectiviteit van een CPU-koeler te verhogen. Het doel van heatpipes is om snel en efficiënt warmte te verplaatsen: bij grote koelers worden de heatpipes zodoende gebruikt om de warmte van onderaf zo snel mogelijk naar de bovenkant van het koelblok te transporteren. In feit is een heatpipe niets meer en niets minder dan een aluminium of koperen buisje met daarin een vloeistof. Hiervoor kan water worden gebruikt maar vaker zijn heatpipes gevuld met ammonia of ethanol.

De werking is eigenlijk heel simpel: het onderste eind van de heatpipe zit meestal direct boven de processor en staat dus vrijwel direct in verbinding met de hittebron. De vloeistof in de heatpipe zal de door de processor opgewerkte warmte opnemen en als gevolg daarvan verdampen. Aan de bovenkant van de heatpipe zit een koelblok die de warmte van het gas overneemt, waardoor de substantie binnen de heatpipe weer afkoelt, condenseert en als vloeistof naar beneden druppelt. Eenmaal onder aangekomen neemt de vloeistof weer warmte op en zo is de cirkel rond.

De ene heatpipe is de andere niet. Onder andere het materiaal waarvan de heatpipe is gemaakt en de vloeistof die erin zit, bepalen hoe effectief de heatpipe is. Hoe dan ook, het transporteren van hitte door een heatpipe gaat een stuk sneller dan door een massief stuk metaal.

Met heatpipes kan je de effectiviteit van een CPU-koeler flink verhogen.

Peltier

Twee koelers uit onze test maken van een andere technologie gebruik om de door de processor opgewekte warmte zo snel mogelijk weg te krijgen. Een Peltier-element is een plaatje dat aan de ene kant heel erg koud wordt en aan de andere kant erg warm. Via zo'n plaatje wordt warmte van de processor direct naar boven gepompt en wordt de CPU daadwerkelijk actief gekoeld. Zo'n element heeft echter als nadeel dat het vrij veel energie verbruikt, waardoor de bovenkant van een Peltier nog veel warmer kan worden dan de processor zélf. Een Peltier gebruik al snel zo'n 60 Watt, wat betekent dat het koelblok en de ventilator in sommige gevallen dubbel zoveel warmte moeten verwerken. Die warmte zal vervolgens met een beetje pech ook nog eens in de kast blijven hangen. Koelers die dergelijke elementen gebruiken, hebben dus voor- en nadelen. Het voordeel is dat de processor veel effectiever wordt afgekoeld; het nadeel is dat je in ruil daarvoor met veel meer warmte wordt opgezadeld.

Testmethode

Een processor verbruikt een bepaalde hoeveelheid stroom, uitgedrukt in Watt. De wet van behoud van energie leert ons dat al het door de processor opgenomen vermogen wordt omgezet in warmte. Voor het testen van koelers maken we gebruik van een ander element dat elektrisch vermogen omzet in warmte, maar dan op een manier die een stuk beter te voorspellen is: een vermogensweerstand. Toegegeven, zo'n weerstand is niet zo geschikt om 3D-games op te spelen, maar van de andere kant kunnen we dankzij de Wet van Ohm afhankelijk van het voltage dat we op de weerstand zetten, exact bepalen hoeveel Watt warmte er wordt opgewekt. Door gebruik te maken van een regelbare voeding - een Variac in elektrotechnisch jargon - kunnen we de voltages zo instellen dat we metingen kunnen doen bij 20, 40, 60, 80, 100 en 120 Watt. De resultaten hebben we genormaliseerd naar 20 graden Celsius omgevingstemperatuur. Onze testopstelling kan met behulp van verschillende brackets geschikt worden gemaakt voor zowel Socket 775 als Socket AM2 koelers, zodat we alle koelers op exact dezelfde manier hebben kunnen testen. De resultaten kun je eenvoudig naar de realiteit vertalen: een Intel Core 2 Duo heeft een maximaal stroomverbruik (TDP) van 65 Watt. De uiteindelijke temperatuur zal dus komen te liggen tussen onze metingen bij 60 en 80 Watt.

Naast de koelcapaciteit hebben we het door de koeler geproduceerde geluidsniveau gemeten. Om verschillen duidelijk naar voren te laten komen, hebben we gemeten op een afstand van 10 centimeter. Schrik dus niet als onze dB-waardes hoger zijn dan die opgegeven door de fabrikant; de officiële waardes zijn meestal op 1 meter afstand gemeten.

Alle koelers hebben we getest op de hoogste en op de laagste draaisnelheid. Wanneer een koeler wordt gebundeld met een fancontroller, gebruiken we deze. In de andere gevallen gebruikten we een eigen weerstandje dat de laagste stand bij een door het moederbord geregelde ventilator simuleert.

In de tabel vind je verder of de koelers een eigen bracket hebben wat je op het moederbord moet schroeven, of dat je juist eenvoudig gebruik kunt maken van de standaard bevestiging voor Socket 775 of Socket AM2 koelers.

Aerocool / Akasa / Arctic Cooling

Aerocool

De Aerocool Dominator is een forse verschijning. Bij deze koeler wordt de door de processor opgewekte hitte via drie heatpipes overgebracht naar een groot, los koelblok waarop een 12 centimeter fan is aangebracht. Een gelijksoortige constructie zien we ondermeer bij Thermalright en Silverstone. Op de hoogste draaisnelheid koelt de Dominator net iets beter dan gemiddeld; op de laagste draaisnelheid behaalt Aerocool de achtste plaats. Het geluidsniveau is echter absoluut niet laag te noemen. De kleinere Aerocool Xfire is op laagste draaisnelheid de één na stilste koeler uit de test, maar de koelcapaciteiten zijn dan niet bijster goed. Ook op full-speed weet deze koeler niet echt te overtuigen.

De Aerocool Xfire is op laagste draaisnelheid de op één na stilste koeler uit de test.

Net als bij de Aerocool Dominator wordt bij de Akasa Evo 120 de warmte met drie heatpipes overgebracht naar een koelblok waar precies een 120 mm ventilator op past. Een verschil is echter dat het koelblok bij de Evo 120 niet plat is maar onder een hoek is geplaatst, zodat de ventilator de warme lucht direct richting een outtake fan kan blazen. Het concept van Akasa lijkt echter niet echt te werken. Zowel of hoge als op lage snelheid is het één van de slechtst koelende modellen uit de test. Zeker geen aanrader dus.

De Akasa Evo 120 is één van de minst presterende koelers in de test.

Arctic Cooling

Van Arctic Cooling kregen we de al eerder door ons geteste Freezer 7 Pro. Deze koeler voor Socket 775 processors kan eenvoudig op het moederbord worden geklikt en heeft dus geen eigen bracket nodig. De prestaties van dit tower-model zijn beter dan gemiddeld, zowel qua koeling als qua geluidsproductie. De adviesprijs van 31 euro is nog altijd lekker scherp. De Freezer 7 Pro is geen uitblinker, maar gezien de prijs/prestatie-verhouding zeker het overwegen waard.

De prijs/prestatie-verhouding van de Arctic Cooling Freezer 7 Pro is uitstekend.

ASUS / Auras

ASUS

Van ASUS ontvingen we een vijftal koelers. We gingen allereerst aan de slag met de Chilly Vent. Dit is een relatief simpele Socket AM2 koeler die veel lijkt op de AMD boxed cooler. Toch heeft hij zeker een streepje voor op een boxed cooler: op hoogste draaisnelheid is de Chilly Vent één van de allerstilste uit de test. In onze temperatuurtest eindigt hij echter op de laatste plek, wat voldoende reden is om het product links te laten liggen. De Silent Knight kreeg op onze website aardig wat positief reacties toen hij werd aangekondigd. De koeler is duidelijk geïnspireerd op de Zalman CNPS-9500, al heeft ASUS de ventilator halverwege de koperen koelvinnen geplaatst. Echt bijzonder is de koeler niet, maar op laagste draaistand scoort hij qua koeling en geluid toch beter dan gemiddeld. De Silent Square en Silent Square Pro zijn duidelijk de beste koelers uit het ASUS assortiment. Beide zijn tower-modellen, waarbij de warmte met maar liefst vijf heatpipes naar boven wordt getransporteerd en de ventilator midden in het koelblok zit. Het grootste verschil tussen beide is dat bij de Pro een fancontroller wordt meegeleverd, terwijl de niet-Pro er met zijn blauwe verlichting net iets mooier uit ziet. De Silent Square Pro koelt beter dan gemiddeld maar valt terug naar een gemiddelde score als we de ventilator naar de laagste stand draaien. In beide gevallen is de koeler niet bijster luidruchtig. De VR Guard ten slotte is een Socket 775 koeler die we eerder al eens aan de tand voelden. Uniek aan deze koeler is zijn beperkte hoogte, waardoor hij goed gebruikt kan worden in kleine kastjes. De prestaties van de VR Guard zijn verder niet bijzonder.

De ASUS Silent Knight valt meer op door zijn indrukwekkende verschijning dan door zijn koelprestaties.

De Silent Square Pro is de beste koeler uit het assortiment van ASUS.

Auras

Veel mensen zal de naam Auras niet bekend in de oren klinken. Toch hebben we hier te maken met een fabrikant met heel wat ervaring. Zo is bijvoorbeeld de koeling in heel veel notebooks afkomstige van Auras. Voor desktop pc's heeft het bedrijf allereerst de PRS-775 en PRS-940, twee tower-koelers die vrijwel identiek zijn en eenvoudig zonder eigen bracket op een Socket 775 of Socket AM2 systeem geplaatst kunnen worden.

Mede dankzij de grote basisplaat biedt de PRS-940 prima koelprestaties: deze relatief simpele koeler kan zich bijna meten met veel duurdere high-end koelers. De PRS-775 doorloopt onze tests met een marginaal minder resultaat. Het geluidsniveau van beide op hoogste draaisnelheid is duidelijk lager dan gemiddeld. Beide koelers zijn met een prijskaartje van 25 euro scherp geprijsd. Voor wie dat nog teveel is, heeft Auras met de PRS-771 een goedkopere variant in huis. Van dit exemplaar kunnen we echter niet erg enthousiast worden.

Auras, expert op het gebied van notebook-koeling, staat ook zijn mannetje bij desktop-producten.

Cooler Master

Al iets extremer - en met een prijskaartje van 21 euro nog steeds niet duur - is de Hyper TX die in zijn verschillende varianten voor AMD en voor Intel geschikt is. De prijs/prestatie-verhouding van deze tower-koeler is prima. Het geluidsniveau is beneden gemiddeld terwijl de koelcapaciteit op laagste draaisnelheid duidelijk boven gemiddeld is.

Het uiterlijk van de Cooler Master Mars krijgt een dikke 10, maar de koelcapaciteit valt tegen.

De meest opvallende koeler uit onze test is de Cooler Master Mars. Deze bolvormige CPU-koeler kun je wellicht nog het best omschrijven als twee Zalman waaierkoelers op elkaar met een fan in het midden. Met deze koeler in een mooie casemod steel je absoluut de show, maar voor de prestaties hoef je het niet te doen: de koelcapaciteit is ronduit matig. Je zal de fan daarom relatief snel moeten laten draaien, wat de koeler redelijk luidruchtig maakt.

De excentrieke Cooler Master Eclipse kan héél stil en héél luidruchtig zijn.

Hij is iets minder bruut dan zijn prototype, maar de Cooler Master Geminii blijft een koeler waar je u tegen zegt.

Het rijtje indrukwekkende Cooler Master koelers wordt gecompleteerd door de Geminii, een gigantische koeler waarvan je het prototype al kon zien in ons fotoverslag van de CeBIT 2006. Bij de Geminii wordt de warmte via zes heatpipes overgebracht naar een gigantisch koelprofiel, waarop maar liefst twee 12 cm fans naast elkaar geplaatst kunnen worden. In veel behuizingen zal het even passen en meten zijn. Het mooie van deze oplossing is dat de CPU-koeler ook meteen de moederbord-chipset actief koelt. De Geminii wordt zonder fans geleverd. Wij maakten daarom gebruik van twee losse Cooler Master TLF-S12 ventilators. Helaas bleek de Geminii er cooler uit te zien dan dat hij koelt.

Gigabyte / Macstek / Noctua

Gigabyte stuurde ons de 3D Rocket II. Op de foto ziet dit beest er al gigantisch uit; in het echt schrik je helemaal van de afmetingen. De 3D Rocket II is zó hoog dat hij in de meeste normale kasten met geen mogelijkheid zal passen. Liefhebbers van stilte zullen deze koeler direct links laten liggen, want al draai je de bijgeleverde fancontroller naar de laagste stand, het blijft een luidruchtig apparaat. De koelprestaties zijn echter geweldig: op high-speed is het de op twee na beste koeler uit de test. Gigabyte maakt dan ook gebruik van twee fans, één onderin en één bovenin, die beide lucht uit het flinke koelblok wegblazen.

De gigantische Gigabyte 3D Rocket II zal in de meeste behuizingen niet passen, maar koelt als de beste.

Van Macstek ontvingen we een testversie van hun Triumph Deluxe, die van een Peltier-element gebruik maakt. De koeler wordt geleverd inclusief een 5,25" controlepaneel dat er voor zorgt dat de Peltier pas wordt ingeschakeld zodra de processor een bepaalde temperatuur bereikt. Dat paneel is trouwens bijzonder ergerlijk: tijdens gebruik krijg je een animatie voorgeschoteld van een gravend mannetje en daar heb je na twee seconden al meer dan genoeg van. In de inleiding meldden we al dat een Peltier-element veel stroom verbruikt en dat blijkt ook uit onze test: zodra het element wordt ingeschakeld, verbruikt alleen de koeler al bijna 100 Watt! Een flinke voeding is dus een vereiste. De extra warmte moet uiteraard ook de behuizing weer verlaten, zodat deze koeler alleen geschikt is als je echt een zeer goede airflow binnen je pc hebt. Wat betreft de koelcapaciteit staat de Macstek Triumph Deluxe op de negende plek en dat valt een beetje tegen. Soortgenoot Titan Amanda staat namelijk op de eerste plaats.

De MacsTek Triumph Deluxe maakt gebruik van een peltier element. De Titan Amanda is vrijwel identiek, maar scoort dankzij een extra fan wel beter.

Noctua

In de vorige koelertest kwamen we voor het eerst in aanraking met de Oostenrijkse fabrikant Noctua. Deze maakt gigantische tower-koelblokken waar je zelf fans op kunt bevestigen. De NH-U12F is in feit een oude bekende maar wordt door Noctua nu kant-en-klaar geleverd, inclusief ventilator. De prestaties zijn niet slecht: op laagste draaisnelheid is het koelvermogen van de Noctua goed voor een plaats in de top 5. Het geluidsniveau is gemiddeld. Liefhebbers kunnen indien gewenst de fan vervangen of de koeler uitbreiden met een tweede ventilator.

Noctua verkoop haar NH-U12 koeler nu standaard inclusief fan.

NorthQ / Scythe

NorthQ

Fabrikant NorthQ is een nieuwkomer op de Nederlandse markt en wordt geleverd door de online shop Komplett. Het is overduidelijk dat het ontwerpen van NorthQ's UFO koelers zijn gebaseerd op de Zalman CNPS-7700 reeks. Verschil is dat NorthQ de vinnen van haar waaierkoelers geribbeld heeft om het koeloppervlak te vergroten. De ribbels blijken echter ook de luchtstroom een beetje te belemmeren, want om eerlijk te zijn valt de koelcapaciteit van de NorthQ-producten een beetje tegen. De UFO Copper eindigt nog net boven het gemiddelde, de rest zit daar onder. Ook qua geluidsproductie scoren de koelers beneden gemiddeld. Toegegeven, ze zijn wat goedkoper dan het ‘origineel', maar daar blijft het dan ook bij.

Niemand kan ontkennen dat de producten van NorthQ zijn gebaseerd op de ontwerpen van Zalman.

Scythe

Na onze laatste koelertest regende het klachten dat we het merk Scythe niet hadden meegenomen. Terecht, want de producten van deze fabrikant blijken verbazingwekkend goed. De Scythe Infinity, Mine en Ninja zijn alledrie tower-koelers. De Infinity en Ninja maken gebruik van zes heatpipes, de Mine heeft er drie. Standaard worden de drie koelers met één ventilator geleverd. De Infinity kun je desgewenst voorzien van een tweede fan en de Ninja zelfs van vier ventilatoren. Dat lijkt overkill want de koelers presteren standaard al erg goed, de Infinity voorop: qua temperatuur eindigt deze op hoge snelheid vierde en op lage snelheid tweede. Ook wat betreft de geluidsproductie staat hij in de top 5. Al met al behaalt de Scythe Infinity het beste overall resultaat in onze test. De tien euro goedkopere Mine doet het ook niet slecht, terwijl de Ninja eigenlijk een beetje tegenvalt. Opvallend is dat alle drie de koelers zowel op hoogste als op laagste snelheid erg stil zijn: op hoogste snelheid staan ze wat geluid betreft zelfs allemaal in de top 5! De Scythe Samurai Z ten slotte is een conventionele koeler en weet minder te overtuigen.

De Scythe Infity eindigt zowel bij geluidsproductie als koelcapaciteit in de Top 5.

De Scythe Mine scoort goed op koelcapaciteit, geluid én prijs.

SilverStone / Spire / Thermalright

Silverstone

Van SilverStone testten we de Nitrogon NT04, NT05 en NT06, drie compleet verschillende koelers. De NT04 is een relatief simpele Socket AM2 koeler waar we heel kort over kunnen zijn: qua koelcapaciteit scoort hij het slechtst van allemaal en ook de geluidproductie is niet om trots op te zijn. De NT05 is een Socket 775 tower-koeler van beperkte omvang. Ook deze scoort op alle vlakken beneden gemiddeld, vooral qua geluidsniveau. De NT06, die in opzet verwant is aan de Aerocool Dominator, is de enige die opvalt. Op hoogste draaisnelheid eindigt hij wat betreft de koelcapaciteit op de achtste plaats. Dat gaat echter gepaard met een dusdanig hoge geluidsproductie dat je ook deze koeler eigenlijk niet serieus kunt nemen.

Bij de SilverStone Nitrogon NT06 zijn oordopjes verplicht!

Spire

De Spire Verticool III is een flinke tower-koeler die grotendeels van koper is gemaakt en waarbij de 90 mm ventilator midden in het koelblok is verwerkt. Echt overtuigen doet Spire niet; de koelcapaciteit schommelt rond het gemiddelde en de geluidsproductie is harder dan gemiddeld. Met een prijskaartje van 35 euro is de koeler goedkoper dan menig high-end product, maar zelfs voor deze prijs biedt onze test betere keuzes.

De Spire Verticool III weet nog niet echt te overtuigen.

Thermalright

Thermalright specialiseert zich al sinds jaar en dag in koelblokken. De SI-128 is grotendeels van aluminium gemaakt en kan gebruikt worden in combinatie met een 12 centimeter fan naar keuze. Vier hele dikke heatpipes brengen de warmte van de CPU naar een inventief koelblok. In combinatie met de beste 12 centimeter fan uit onze recente casefan vergelijkingstest (Silverstone SM121) behaalt de Thermalright SI-128 het beste koelresultaat van alle luchtkoelers! Alleen de Titan Amanda met Peltier gaat hem dan nog voor. De low-speed meting hebben we gedaan met de stilste casefan van de afgelopen test en dan dondert de koelcapaciteit helemaal in elkaar. Leuk voor overklokkers die in combinatie met brute casefans de ultieme koeler willen maken, maar voor andere doelgroepen is het product minder interessant - zeker als we de adviesprijs van 59 euro in het oordeel meenemen.

In combinatie met de beste casefan uit onze recente vergelijkingstest is de Thermalright SI-128 de beste luchtkoeler uit deze test.

Thermaltake / Zalman

Thermaltake

Een van de succesnummers van Thermaltake is de BigTyphoon, die door veel overklokkers al sinds zijn introductie is omarmd. Het succes stootte de Duitse hardware-leverancier Typhoon tegen de borst en na een rechtszaak mag Thermaltake de naam niet meer voeren. Een vernieuwde versie is inmiddels uitgebracht onder de naam BigType 120 VX en ook die biedt uitstekende koelprestaties: zowel op hoogste snelheid als op laagste snelheid eindigt de koeler op de zesde plek en het geluidsniveau is nog steeds zeer beperkt. Al met al absoluut een aanrader. De Blue Orb II is Thermaltakes nabootsing van de Zalman waaierkoelers. De koelcapaciteit is beter dan gemiddeld maar de geluidsproductie valt tegen. De Sonic Tower Rev 2 is een passieve koeler, waarbij we voor de test wel de aanwezigheid van een lucht afzuigende casefan hebben gesimuleerd. Vanzelfsprekend zijn de koelprestaties minder dan van actieve koelers maar ze zijn nog altijd zeer aardig. De Sonic Tower werkt alleen goed als er voldoende airflow is in je pc. Is dat het geval, dan is deze passieve koeler zeker een aanrader.

Thermaltakes BigTyphoon gaat tegenwoordig door het leven als BigTyp.

Titan

De Titan Amanda lijkt als twee druppels water op de Macstek Triumph. Het is dan ook een publiek geheim dat deze koeler door Macstek gemaakt wordt. Toch zijn we over deze versie van de Peltier-koeler een stuk enthousiaster: allereerst omdat het afgrijselijke controlepaneel ontbreekt - Titan regelt de Peltier via een PCI insteekkaart. Daarnaast zijn bij deze koeler twee fans geïntegreerd die de extra warmte van de Peltier veel beter kunnen afvoeren. Over de resultaten kunnen we kort zijn: van alle geteste koelers biedt de Amanda de allerbeste koelcapaciteit. Zelfs bij 100 Watt warmteproductie houdt Titan de temperatuur op 36,8 graden. Het geluidsniveau van de koeler is wel extreem hoog. Ideaal voor overklokkers die een phase-change of nog extremer avontuur niet aandurven, maar wel betere koeling wensen dan een normale luchtkoeler kan leveren.

Dankzij een Peltier-element biedt de Titan Amanda de allerbeste koelprestaties.

Zalman / Zerotherm

Zalman

Al twee jaar op rij wint Zalman tijdens onze jaarlijkse Awards-uitreiking de prijs voor de beste CPU-koeler. De Koreaanse fabrikant heeft kennelijk een flinke schare fans opgebouwd. De nieuwe CNPS-8000 ziet er relatief standaard uit en is niet veel groter dan een normale Intel of AMD boxed cooler. Laat je echter niet misleiden: op hoogste draaisnelheid staat deze Zalman trots in de top 10 qua koelcapaciteit! De geluidsproductie is echter on-Zalmaniaans hoog.

De CNPS-9700 is het nieuwe broertje van de vorige keer geteste CNPS-9500. In feite is het dezelfde koeler. Hij is alleen een stuk groter en dat betekent in de koelwereld meestal beter en stiller. De koelcapaciteit is goed voor een vijfde (high-speed) en achtste (low-speed) plaats. Dat is een uitstekende prestatie. Wat betreft de geluidsproductie scoort Zalman duidelijk beter dan gemiddeld. De tijd dat je voor een stille koeler per definitie bij Zalman ging winkelen, lijkt echter voorbij...

De Zalman CNPS-9700 scoort goed maar de tijd dat Ze de allerstilste koelers leverde, lijkt voorbij.

De laatste nieuwkomer in deze test is Zerotherm, dat met vijf koelers vertegenwoordigd is. De BTF80, BTF90 en BTF95 zijn tower-koelers waarvan de koelribben een vlindermotief hebben. Leuk voor de vrouwelijke casemodder! De BTF80 is gemaakt van aluminium, de BTF90 van koper en de BTF95 is de passieve variant. De koelers zijn niet bijster goedkoop maar ook niet extreem duur. De koelprestaties van zowel de BTF80 als de BTF90 zijn boven verwachting en beter dan gemiddeld. Qua geluid presteren ze helaas beneden gemiddeld.

De CF800 en CF900 ten slotte zijn meer standaard koelers voor Intel Socket 775, wederom in aluminium en koper. Ondanks de aanwezigheid van vier heatpipes kan de koelcapaciteit van deze modellen ons niet behagen.

Leuk voor de vrouwelijke casemodders: Zerotherm heeft koelers met vlindermotief.

Grafiek: Temperatuur (high-speed)

Grafiek: Temperatuur (low-speed)

Grafiek: Geluidsproductie

Goud, zilver, brons

We hebben CPU-koelers in alle soorten, kleuren en maten voorbij zien komen. De beste overall prestaties worden behaald door de Scythe Infinity: bij alle temperatuur- en geluidstests eindigt deze koeler in de top. Op dit moment is het de ideale koeler voor wie zowel goede koelprestaties als een lage geluidsproductie belangrijk vindt. Ook als je vooral een extreem stille koeler wilt, kom je uit bij de Infinity. Deze koeler wint dan ook een Gold Award. Twee Silver Awards gaan naar de Titan Amanda en Thermalright SI-128, voor hun uitstekende koelprestaties. Overklokkers die niet aan een budget vastzitten zullen beide producten zeker kunnen appreciëren. De beste prijs/prestatie-verhouding biedt de Cooler Masters Hyper TX. Deze kost slechts 21 euro, biedt prima koelprestaties en is ook nog eens bijzonder stil. Cooler Master verdient daarom brons.

Scythe Infinity

Thermalright SI-128
Titan Amanda

Cooler Master Hyper TX AMD
Cooler Master Hyper TX Intel