Productervaring: LG 49WL95C-W [Daniël Mantione]

Introductie

Enige tijd geleden organiseerde LG de LG-dealerdagen. Op de LG-dealerdagen was Hardware.info aanwezig en op verzoek van LG werden enkele leden van de gebruikersgemeenschap uitgenodigd. Ik gaf mij op en kreeg een uitnodiging. De LG-dealerdagen waren zeer interessant en gingen behalve over monitoren ook over televisies, mobiele telefoons en witgoed.

Naast een uitnodiging voor de LG-dealerdagen kregen wij deelnemers ook een uitnodiging tot het recenseren van een product van LG. In mijn geval was dat de monitor 49WL95C-W. Ik heb de monitor thuisbezorgd gekregen en twee weken kunnen testen. Uit die test komt deze recensie voort.

Insteek bij het recenseren van de monitor

De 49WL95C-W is een extreem brede monitor. Hij heeft een duizelingwekkende resolutie van maar liefst 5120x1440 en dat is een beeldverhouding van 32/9. Nu wil het toeval dat ik thuis, op mijn powerdesktop, een redelijk brede desktop heb. LG noch Hardware.info hebben dit van te voren geweten, maar de monitor is op dit punt bij iemand terecht gekomen die tot de doelgroep van de monitor gerekend kan worden. Ik heb drie HP LP2065-monitoren aangesloten op mijn desktop. De LP2065 is een monitor met een resolutie van 1600x1200 en een beeldverhouding van 4/3. Dit levert mij een desktop op van 4800x1200 in een beeldverhouding van 12/3.

Mijn normale desktopopstelling

De LP2065 is een monitor die inmiddels redelijk op leeftijd begint te raken, maar dusdanig goed aangeschreven staat dat er een handel is ontstaan in tweedehandsmodellen, al dan niet gereviseerd met een nieuw paneel erin. Het LCD-paneel in de LP2065 is de LG LM201U05-SLA1 en in die zin vergelijk ik in deze recensie oudere technologie van LG met nieuwe technologie van LG.

De keus voor 3 monitoren in 4/3 is een bewuste keus: Ik heb op mijn werk tweemaal 16/9 gehad en mijn ervaring is dat het gemak dat je van je opstelling hebt veel meer komt uit het aantal monitoren dat je hebt, dan uit de breedte van de monitor.

Desondanks begint de opstelling op leeftijd te raken en moet je je altijd afvragen of het tijd is om te vernieuwen. Het testen van de monitor is een nuttige manier voor mij om dit te kunnen bepalen. Mijn insteek is dan ook om te bepalen hoe goed de monitor geschikt is voor iemand zoals ik, die een brede desktop wil op zijn desktopcomputer.

De situatie na opstelling van de 49WL95C-W

Leden uit de gebruikersgemeenschap van Hardware.info zijn kundige computergebruikers en velen kunnen zelfs als freak of goeroe aangeduid worden. LG heeft hier bewust voor gekozen en ik ga de monitor dan ook recenseren vanuit het perspectief van een dergelijke gebruiker. Ik ga dus bijvoorbeeld niet kijken naar hoe de monitor in kantoorsituaties zou worden gebruikt. Om die reden is ook mijn desktop de primaire computer waar ik mee ga werken: Ik ga er vanuit dat de ervaren computergebruiker een degelijke desktop heeft waar hij een monitor als deze op kan aansluiten.

Wat maakt een goede monitor?

Om te kunnen bepalen wat een goede monitor maakt in een thuissituatie, moeten we even kijken naar hoe een monitor in een thuissituatie gebruikt wordt. Allereerst is de monitor aangesloten op een krachtige desktop en die desktop heeft over het algemeen wel een enigszins aanvaardbaar videokaartje met enkel typen aansluitingen. De primaire taak van de monitor is het weergeven van de uitvoer van deze computer. Op deze computer kan van alles gedaan worden: Productief werk, maar er zal bijvoorbeeld ook wel eens een spelletje gespeeld worden. Uit die verschillende toepassingen komen verschillende eisen voort. Tijdens productief werk zal je bijvoorbeeld behoefte hebben aan een scherpe weergave van tekst, terwijl tijdens amusement de bewegingsonscherpte meer van belang is.

Tegelijkertijd is de opstelling van iemand die handig is met computers allesbehalve statisch. Je krijgt nog wel eens mensen over de vloer die apparaten meenemen waar naar gekeken moet worden en tevens heb je zelf allerhande apparaten in huis. Al die apparaten wil je op een monitor aansluiten en daaruit komt voort dat de aansluitmogelijkheden van een monitor voor thuisgebruik erg belangrijk zijn.

Een dure, hoogwaardige monitor koop je niet voor een enkele hardwaregeneratie. Een goede monitor in deze klasse moet naar mijn mening minstens 10 jaar dienst kunnen doen en dat schept verlangens met betrekking tot de degelijkheid en ook repareerbaarheid van het apparaat. Immers, gedurende het grootste deel van deze 10 jaar kun je niet vertrouwen op de garantie. Dit is dan ook een aandachtspunt in deze recensie.

Praktijkervaring tijdens het gebruik van de monitor

Iets waar ik voor ik met testen begon reeds voor vreesde, is dat de monitor dusdanig breed is, dat software niet berekend is om prettig te werken op een dergelijke monitor. Zeker omdat ik reeds de kennis heb dat driemaal 4/3 prettiger werkt dan 16/9. Op de desktop maak je bijvoorbeeld gebruik van het minimaliseren en maximaliseren van vensters: Met drie monitoren wordt je uitgenodigd drie applicaties volledig scherm te draaien, met twee monitoren twee applicaties en met één monitor maar één applicatie.

Dit was dan ook één van de eerste ervaringen nadat ik de 49WL95C-W opgesteld had: Een druk op de maximalisatieknop van een venster leidt tot een superbreed venster, waarvan het merendeel niet gebruikt wordt, bijvoorbeeld door de webstek van Hardware.info:

Vensters maximaliseren betekent het niet benutten van het merendeel van het scherm

Dit geldt voor websites, maar bijvoorbeeld ook tijdens het tekstverwerken, of het gebruik van terminalvensters: Ik ben zeer gewend aan het maximaliseren en minimaliseren van vensters, maar dat gaat niet goed op deze monitor. Het volledig scherm draaien van een applicatie is eigenlijk geen goede optie meer.

Nou ja... een programma dat wél goed omgaat met het enorme scherm is LibreOffice. Toen ik een document opende kreeg ik in één keer 5 bladzijden tegelijk van het document op het scherm. Dat lukt me dan weer niet met drie 4/3-monitoren en de meerwaarde daarvan zie ik duidelijk. Toch gaat ook LibreOffice weer de mist in zodra je een bestand wilt opslaan en het toont een onhebbelijk breed dialoogvenster voor het invoeren van de bestandsnaam:

Bij het werken met LibreOffice wordt je héél blij van deze monitor, maar de brede dialoogvensters maken het net niet perfect

Iets waar ik tevens voor vreesde is de mogelijkheid te verliezen tijdelijk apparaten op de tweede ingang van één monitor aan te sluiten en op de andere twee nog gewoon mijn bureaucomputer te kunnen gebruiken. Deze vrees blijkt geheel onterecht: LG heeft het voorzien en de monitor kan in een split-screen draaien waarbij het meerdere ingangen tegelijk op de monitor toont. Ik heb even mijn laptop via een VGA-naar-HDMI-converter aangesloten en dan is dit het resultaat:

Tijdelijk een extra apparaat aansluiten? Geen probleem met deze monitor.

Als je het scherm in splitscreen zet, wordt het beeld van een andere uitgang horizontaal samengedrukt.. Dat heeft voor- en nadelen. Als ik in mijn driemonitoropstelling een monitor op de andere ingang zet, dan ben ik een deel van mijn desktop geheel kwijt. Dat is op de 49WL95C-W niet het geval, je houdt overzicht over de gehele desktop. Anderzijds zorgt het horizontaal samendrukken dat de beeldverhouding verstoort is en dat is ook niet ideaal. In theorie kun je dit compenseren door over te schakelen op een lagere resolutie met andere beeldverhouding, maar vanwege de extra handelingen die dit vereist (en je moet het ook weer terugdraaien), ga je dit in praktijk nooit doen.

Iets wat niet goed gaat bij het gebruik van de monitor is dat de monitor KDE om de haverklap doet denken dat er een nieuwe monitor is aangesloten en vraagt je of je de monitor wilt instellen:

Dit gebeurt bij het inschakelen van de monitor, maar bijvoorbeeld ook bij het wisselen van ingang en is redelijk irritant. De monitor doet echt iets raars op de DisplayPort-poort, want KDE is intelligent genoeg om niet direct bij het in- of uitschakelen van een monitor te denken dat er iets aan de opstelling is veranderd. Ik heb KDE op vele monitoren gebruikt en deze monitor is de eerste waar ik dit gedrag zie.

De 49WL95C-W is een monitor met een gebogen paneel. Bij een monitor van deze afmetingen is dat maar goed ook, want je kijkt naar de uiteinden van het scherm onder een flinke hoek, wat allereerst niet ideaal is voor LCD-schermen, maar anderzijds sowieso zorgt dat je de uiteinden van een desktop onder een scheve geometrie ziet. Ook met mijn driemonitoropstelling plaats ik de zijmonitoren schuin.

Een nadeel van een gebogen scherm is evenwel dat een rechte lijn op de desktop geen rechte lijn is op het beeldscherm. Ik heb me afgevraagd of zoiets niet hinderlijk is tijdens productief werk. Mijn driemonitoropstelling heeft hier geen last van. Om de effecten in praktijk te toetsen, heb ik gepoogd in LibreOffice wat te tekenen:

Rechte lijnen zijn niet recht, maar het is niet hinderlijk

Tijdens het tekenen was het zonder meer merkbaar dat rechte lijnen niet recht zijn, maar de hoeveelheid hinder die ik ervan ondervond was nihil. Ik beschouw het dan ook niet als een minpunt van deze monitor.

Eén van de dingen die je kunt doen met een hele brede desktop is op een deel van je desktop televisie kijken terwijl je achter de computer zit. Hoewel ik voor normaal televisiekijken mijn OLED-televisie gebruik, kan het bij lange uitzendingen zoals verslagen van evenementen als koningsdag of gewoon een blik op het nieuws houden, praktisch zijn om een venstertje met televisie open te houden. Het is dan voor de vloeiendheid van het beeld handig als je een refreshrate van 50 Hz kan kiezen. Via de EDID-gegevens kun je standaard enkel 30 en 60Hz kiezen:

30 of 60 Hz zijn de geadviseerde refreshrates

Stel je echter handmatig (met xrandr) de refresh in op 50Hz, dan accepteert de 49WL95C-W het zonder blikken of blozen en comfortabel TV kijken is dan ook geen probleem.

Aansluitmogelijkheden

In mijn huidige opstelling hebben mijn LP2065-monitoren elk twee dual-link DVI-I-aansluitingen. Eén van die aansluitingen gaat naar mijn desktop, zodat de desktop over de drie monitoren uitstrekt. Omdat mijn desktop een moederbord heeft met IPMI, heeft deze ook een actieve VGA-poort en die heb ik met een VGA-naar-DVI-kabel met één van de monitoren verboden. Dat betekent dat op twee van de monitoren nog een aansluiting vrij is en die gebruik ik om tijdelijke apparaten aan te sluiten. Met een druk op de INPUT-knop kan ik de monitoren snel wisselen tussen mijn desktop en het overige apparaten. Hier bijvoorbeeld een foto waarbij ik een Amiga 500 op één van de monitoren heb aangesloten:

Tijdelijk even een apparaat aansluiten: Een Amiga 500

Voor mij geldt, dat hoe meer aansluitingen de monitor heeft, hoe beter. Juist omdat er in een huishouden veel verschillende apparaten van veel verschillende leeftijden kunnen voorkomen, is het gewenst dat een monitor gericht op de wat kundigere thuisgebruiker over veel connectiviteit beschikt. Daarbij wil ik zo min mogelijk gebruik hoeven te maken van verloopjes en converters. Namelijk in mijn thuis slingeren mogelijk wel tien DVI-/VGA-verloopjes rond en zoek me er desondanks altijd rot na en ik heb op zolder twee dozen liggen met alle mogelijke kabels en kijk er nooit echt naar uit die weer helemaal te moeten uitgraven. Kortom, hoe meer een monitor dit kan voorkomen, hoe beter.

Uiteindelijk krijg je alles met de juiste converters, verloopjes en kabels aangesloten, maar handig is anders...

De 49WL95C-W beschikt over één DisplayPort-aansluiting, twee HDMI en hij ondersteunt ook USB-C. Om optimaal gebruik te kunnen maken van de monitor is DisplayPort noodzakelijk, HDMI volstaat niet. USB-C is feitelijk DisplayPort, indien een USB-C-poort met een monitor wordt verbonden gaat er DisplayPort-signaal overheen, geen USB. De bandbreedte van DisplayPort over een USB-C-stekker kan lager liggen dan van een echte DisplayPort-connector i.v.m. het aantal beschikbare lanes. De documentatie van LG geeft geen informatie hieromtrent.

De videokaart van mijn desktop heeft een DisplayPort-aansluiting waar mee met de monitor verbonden kan worden en dat werkte meteen. De maximale resolutie van 5120x1440 kon direct geselecteerd worden. Dus op dit punt werkt het naar behoren.

Nu komen we op een lastig onderwerp: De wat minder hippe aansluitingen. De 49WL95C-W heeft geen DVI of VGA. Over het nut daarvan zullen verschillende mensen anders denken. Wat voor mij telt is dat in de gebruikssituatie die ik voor ogen heb, ik de nodige apparaten in huis heb die VGA- danwel DVI-aansluitingen hebben en ze ook zeer regelmatig tegenkom met apparaten die hier over de vloer komen.

Daar komt bij dat mijn desktop een actieve VGA-aansluiting heeft, want ja, VGA is helemaal nog niet dood en ik ook die regelmatig gebruik i.v.m. de IPMI-controller op mijn moederbord. Feitelijk start mijn desktop op van VGA en pas zodra Linux zijn drivers laadt, komt mijn Radeon RX460 in actie om alle drie de monitoren digitaal aan te sturen. Ik kom dan ook in mijn eigen situatie in de problemen met deze monitor, ondanks dat ik een prima-moderne computer gebruik: Ik heb alsnog een extra monitor nodig om het opstarten van mijn computer te kunnen gadeslaan.

Dan nog heb ik me afgevraagd of het redelijk is het product dit euvel aan te rekenen. Ik ben tot de conclusie gekomen dat dit zonder meer redelijk is en een belangrijk argument daarvoor is de prijs van de monitor. Ik kan me bij een budgetmonitor goed voorstellen dat er wat minder aansluitingen op zitten. Dit apparaat heeft evenwel een adviesprijs van nota bene €1499, een bedrag waar je meerdere desktopcomputers van kunt kopen. Op een monitor met een dergelijke horen gewoon alle denkbare aansluitingen te zitten. Dat gecombineerd met het feit dat het in praktijk ook daadwerkelijk problemen veroorzaakt is genoeg voor een oordeel: Op zijn minst had er op de monitor nog een DVI-I-poort moeten zitten. Dit schept verbindingsmogelijkheden naar apparaten met VGA-aansluitingen, met dual-link DVI-aansluitingen en een een extra verbindingsmogelijkheid met HDMI-apparatuur. Tevens vergroot het de kans dat je de juiste kabels bij hand hebt.

Gegeven dat DisplayPort essentieel is om de maximale resolutie van de monitor te kunnen gebruiken (via HDMI ondersteunt hij slechts 3840x1080), kun je je ook afvragen of één DisplayPort-aansluiting wel helemaal handig is en of het niet handig was geweest nieuwere versies van HDMI te ondersteunen, zodat ook de maximale resolutie via HDMI mogelijk was geweest.

Ondanks "hoe meer connectiviteit, hoe beter" is de USB-C-aansluiting eigenlijk de minst nuttige: Het komt uiteindelijk neer op DisplayPort in een andere stekker (dit in tegenstelling tot DVI, waarbij de verbindingsmogelijkheden met VGA en dual-link meerwaarde bieden). De USB-C-aansluiting kan verloopkabeltjes overbodig maken, maar vanuit het perspectief van waaruit ik de monitor bekijk verwacht ik niet dat videokaarten snel met USB-C-connectoren zullen worden uitgerust, heb ik geen USB-C-apparatuur in huis en nemen kennissen deze ook niet naar mij mee.

Stoorlicht

Een belangrijk aspect van de monitor voor het primaire doel waar hij voor gebruik zou worden, namelijk als monitor van een powerdesktop, betekent dat we in een goede kwaliteit beeld geïnteresseerd zijn. Een belangrijk aspect bij LCD is het stoorlicht dat door het scherm heensijpelt en onder meer de zwartwaarden en kleurweergave negatief beïnvloedt.

Welnu, ik sta perplex! De hoeveelheid stoorlicht die de 49WL95C-W doorlaat is ronduit schokkend. Bij zwart beeld is het hele scherm min of meer fel verlicht van het stoorlicht. Om het te laten zien heb ik een LP2065 naast de 49WL95C-W geplaatst en op beide grotendeels zwart beeld gezet. De foto spreekt boekdelen:

Welke is de moderne en welke is de ouderwetse monitor?

Let wel: De LP2065 werd geïntroduceerd in 2006! We hebben het hier dus over 13 jaar oude technologie die niet zomaar een monitortje uit 2019 vernedert, maar een peperdure hoogwaardige monitor uit 2019! En de LP2065 is echt niets bijzonders op het gebied van stoorlicht.

De 49WL95C-W in zijn eentje

We leven inmiddels in het OLED-tijdperk. Nee, op OLED-monitoren wachten we nog steeds met smart, maar we zijn inmiddels wel zover dat ook op het gebied van LCD de zwartwaarden onder de aandacht staan. Om die reden kan ik het niet geloven, dat LG, nota bene de motor achter de OLED-revolutie, een monitor uitbrengt met zulke dramatische zwartwaarden. Met de techniek van tegenwoordig, FALD en dergelijke is het mogelijk om juist zeer goede zwartwaarden bij LCD te halen en in een monitor van deze prijsklasse behoort gewoon degelijke techniek te zitten om af te rekenen met stoorlicht.

Voor het geval bij de lezer het idee ontstaat dat het misschien aan de instellingen lag: Ik heb het geprobeerd. De foto is genomen bij 50% helderheid op de 49WL95C-W, dat is het donkerste wat ik enigszins realistisch bevond voor praktijkgebruik.

Het is zeer storend tijdens gebruik en ik kan er nog steeds met mijn verstand niet bij...

Reactiesnelheid en latentie

Ik beschik niet over middelen om de reactiesnelheid en latentie van de monitor te kunnen meten. Dat laat ik graag over aan de professionele recensenten van Hardware.info. Niettemin heb ik wel testen uitgevoerd op beide punten.

Allereerst de reactiesnelheid. Voor de duidelijkheid, ik heb het over hoe snel het scherm een pixel van kleur kan veranderen. Wat uiteindelijk van belang is, is niet hoe laag de reactiesnelheid is, maar of deze laag genoeg is opdat de eindgebruiker geen bewegingsonscherpte kan waarnemen. De test die ik bedacht heb, is het instellen van mijn fototoestel op een korte sluitertijd en dan tijdens snel bewegend beeld het scherm fotograferen.

Voor dat snel bewegend beeld gebruik ik het desktopeffect "wiebelende vensters" van KDE. Ik beweeg een terminalvenster snel op en neer met de muis, en fotografeer het onderwijl. Het resultaat is als volgt:

De tekst wordt niet onscherp bij snelle beweging

Naar mijn mening is dit zonder meer acceptabel: De tekst is nog best wel scherp te zien. Omdat mijn fototoestel op deze instelling aanzienlijk sneller werkt dan mijn ogen, is de conclusie dat snel bewegend beeld op deze monitor niet leidt tot waarneembare bewegingsonscherpte. De donkere kleur van de foto wordt veroorzaakt door de korte sluitertijd: Er is weinig tijd om licht binnen te laten.

Voor het testen van de latentie leek de Amiga 500 die nu toch op mijn bureau stond geen slechte keus: Zoals Sim Kranenburg in zijn recensie van de C64 Mini terecht meldt, zijn veel moderne spellen gemaakt om speelbaar te blijven bij een scherm met hogere latentie. De klassieke spellen zijn daarentegen gemaakt om op beeldbuizen te spelen met nul komma nul latentie. Ik sloot de Amiga aan via een SCART-naar-HDMI-converter. Die veroorzaakt extra latentie en als je je als lezer afvraagt of de testomstandigheden daarmee minder dan ideaal zijn: Ja, dat is het geval, maar dat is het gevolg van eigen keuzes van LG betreffende de aansluitmogelijkheden van de monitor.

Ik bladerde door de diskettes uit de oude doos en wierp Giana Sisters in het diskettestation en speelde een spelletje. Het spel was prima speelbaar, er was geen hinderlijke latentie te merken. Conclusie: Ondanks de SCART-naar-HDMI-converter is de latentie nog laag genoeg om er geen last van te hebben en dus is de latentie van de 49WL95C-W dik in orde.

Retrocomputeren op de 49WL95C-W is prima mogelijk

Contrast en helderheid

De helderheid van de 49WL95C-W is wat mij betreft prettig: Het is voldoende helder om overdag goed mee te kunnen werken, maar ook niet zo fel dat je verblindt worden. Over het contrast zijn minder mooie worden schrijven: De contrastregeling, die standaard op 50 staat, lijkt niet daadwerkelijk invloed te hebben op het paneel. Het lijkt een softwarematige aanpassing die kleuren richting hun extremen drukt: Lichte kleuren richting uiterst wit en donkere kleuren richting zwart. Omdat het dynamisch bereik niet toeneemt, gaat veel kleurdetail verloren als je het contrast hoger probeert te zetten. Staat het maximaal dan wordt alles wat licht is maximaal wit en kun je geen details meer onderscheiden. Los gezien van de instelling wordt het contrast van de monitor negatief beïnvloed door het stoorlicht dat door het paneel sijpelt en dat maakt de monitor geen hoogvlieger op het gebied van contrast.

Maar eh... wacht eens even. Ik concludeer hier zo even dat de monitor gebrek heeft aan dynamisch bereik. Staat er op de doos niet in grote letters "HDR"?? Je zou verwachten dat een HDR-monitor reserves heeft met dynamisch bereik en bij het verhogen van het contrast niet gedwongen is om alles op uiterst wit af te kappen, maar nog omhoog kan. Klopt dat wel? Dat vereist nader onderzoek!

HDR-weergave

Er is dus de vraag gerezen of de 49WL95C-W wel een echte HDR-monitor is. Op een HDR-monitor is het felste wit bij SDR zo fel, dat het niet logisch is om normale SDR-beelden op de maximale helderheid weer te geven: HDR-mode moet feller zijn dan SDR. Het gevolg is dat er reserves moeten zijn bij hoger contrast, maar die waren er niet.

Ik wil dus HDR-beelden op de 49WL95C-W bekijken, maar dat is eenvoudiger gezegd dan gedaan. Ik heb eerlijk gezegd geen flauw idee hoe ik een HDR-videomode moet configureren onder Linux en ook al zou ik een een HDR-videomode kunnen configureren, dan is er nog de kwestie dat software zoals KDE en Firefox ook daadwerkelijk HDR-beelden moeten gaan tonen. Ik heb niet eens de moeite gedaan om het uit te zoeken: Als het inmiddels al mogelijk is, dan is de kans groot dat heel veel software op mijn computer geüpgraded moet worden, wat in het kader van deze recensie niet de bedoeling is.

Ik heb echter wel een apparaat dat HDR-signalen kan genereren: De Vu+-Ultimo 4K-satellietontvanger die onder mijn televisie staat. De beste 4K- en HDR-beelden vind je op de zender Hotbird 4K1. Deze zender zendt uit in 2160p60, HLG-HDR en Rec.2020 met een bitrate van ongeveer 30 megabps. Ik heb 10 minuten beeld opgenomen. Daarna heb ik de ontvanger mee naar boven genomen en aangesloten op de 49WL95C-W.

De HDMI-instellingen op de Ultimo 4K stonden maximaal:

Hoppa, de HDMI-uitgang op 2160p60 en de kleurruimte op 12-bit RGB, en het werkt gewoon

De 49WL95C-W had er geen enkele moeite mee. Dat is best wel interessant, want het HDMI-signaal dat de Ultimo 4K met deze instellingen levert overstijgt de officiële specificaties van HDMI 2.0. Ondersteund de 49WL95C-W HDMI 2.1? Dat is weer niet logisch omdat je de maximale resolutie alleen op de DisplayPort-aansluiting kunt gebruiken. Verder gaat de instelling verder dan de specificaties vermeld in de documentatie van de monitor: Volgens de documentatie accepteert de monitor uitsluitend 8- en 10-bit RGB-kleurendiepte op HDMI (niet dat 12-bit meerwaarde heeft).

Ik heb de opname op de 49WL95C-W teruggekeken en daarbij bestudeerd of ik details in de witste delen van het beeld kon waarnemen. Dat was in het geheel niet het geval. Ik wilde dit in een foto weergeven, echter het maken van die foto vereiste een wetenschappelijke aanpak. De meeste foto's in deze recensie zijn met een Sony DSC-T30, een compactcamera, gemaakt, voor deze foto heb ik mijn Canon EOS 1200D, een spiegelreflexcamera erbij gepakt.

Ik heb de foto met handmatige diafragmaopening en sluitertijd opgenomen op dusdanige wijze dat de camera niet overbelicht raakt, in RAW-formaat. Het RAW-bestand is met Ufraw en Gimp geconverteerd naar een JPEG op dusdanige wijze dat het felste weergegeven wit ongeveer 80% van het maximale wit in een JPEG is. Door op deze wijze te werk te gaan, zou er geen detail in het wit door overbelichting verloren gegaan mogen zijn. Dit is het resultaat en je ziet dat er in de felste delen van het beeld geen enkel detail is waar te nemen:

Ik had ook niet de indruk dat het felste wit in de video feller was dan het felste wit wat mijn computer zonder HDR aan beeld kan genereren. Het vermoeden rijst dat de 49WL95C-W in het geheel geen HDR-monitor is, maar enkel HDR-metadata kan verwerken.

Tijdens het testen van deze monitor publiceerde Hardware.info een recensie van de LG 27UL500-W, een budgetmonitor van LG, waarin de redactie tot gelijksoortige conclusies kwam over de HDR-functionaliteit van die monitor.

Het beloven van een HDR-monitor en het niet leveren ervan is mijns inziens een kwalijke zaak, zo niet boerenbedrog. Het accepteren van HDR-metadata op de ingangen heeft nul-komma-nul waarde, omdat alle HDMI-apparatuur SDR-signalen kan afleveren. De 49WL95C-W heeft in het geheel geen bijzondere hoge helderheid en vanwege de bizarre hoeveelheid stoorlicht heeft de monitor juist een heel laag dynamisch bereik. Want het woord zegt het zelf al: Een bereik heeft twee kanten, een onderkant en een bovenkant.

Kleurweergave

Ik heb geen mogelijkheden om de kleurweergave van de 49WL95C-W objectief aan de tand te voelen, zoals we in veel recensies door Hardware.info zelf zien met veel grafieken. Op hoe nauwkeurig de kleuren nu precies zijn, moet ik het antwoord dan ook schuldig blijven.

Wel is duidelijk te merken dat de technologie er t.o.v. de LP2065 op vooruit is gegaan. De kleuren op de 49WL95C-W komen er beter uit dan op de LP2065. Echter ook hier nekt het stoorlicht de ervaring. Op heldere delen van het beeld komen de kleuren er prachtig uit. In donkere delen van het beeld worden de kleuren verpest door stoorlicht en wordt alles naar het typische vale donkergrijs van een LCD-scherm getrokken.

Kapotte pixels

Hardware.info wil graad dat ik in deze recensie iets schrijf over kapotte pixels. Ik vind dit een beetje een lastig onderwerp, want een monitor in deze prijsklasse moet gewoon goed zijn en als er een defecte pixel op de monitor zou zitten, dan zou dat feit op zichzelf al voldoende zijn voor een negatief oordeel over de monitor.

Het goede nieuws is dat ik op de monitor geen enkel pixeldefect kan waarnemen en de monitor op dit punt dan ook volledig aan de verwachtingen voldoet.

Bediening

Ter bediening van de monitor dient een kleine joystick die aan de achterkant van de monitor zit. Het exact hetzelfde soort joystick wat LG op zijn televisies gebruikt. Deze pretpook levert evenwel geen pret op. Om te beginnen is er de plaatsing op de achterkant: Je moet met je hand op de tast achter het scherm het pookje vinden en dan kun je het scherm bedienen. Omdat het scherm erg breed is, is dit allesbehalve handig. Er is geen indicatie op de voorkant van het scherm aangebracht die je zou kunnen helpen waar in de buurt je moet tasten.

Welke $@&@#!! heeft dit bedacht?

Alle bediening van het scherm vindt via dit pookje plaats, inclusief het in- en uitschakelen van de monitor. Om de monitor in te schakelen kun je één keer op het knopje op het pookje drukken. Uitschakelen is daarentegen niet met een enkele handeling mogelijk; daartoe dien je op het knopje te drukken en daarna het pookje omhoog te bewegen. Hoewel geen drama, zijn dit twee handelingen en dat is niet wat je wilt. Je wilt je monitor in één handbeweging uit kunnen schakelen om dan weg te kunnen lopen van je computer. Ik vermoed dat de praktijk gaat zijn dat bezitters van deze monitor hem bijgevolg niet zullen uitschakelen, met alle gevolgen van dien voor de elektriciteitsrekening.

Om de helderheid en het contrast te kunnen aanpassen dien je met het pookje de instellingen te kiezen, waarna het menu opent en je in het menu de helderheid en contrast kunt aanpassen. Ook dit is niet zoals het hoort: Je wilt de belichtingsinstellingen van een monitor gedurende de tijd dat je erachter zit vaak aanpassen aan de lichtomstandigheden. Ook het wisselen van ingang moet via het pookje, al is hier en snellere methode voor voorzien door het pookje naar beneden te bewegen.

De situatie bij de televisies van LG is niet beter dan op de monitor en het bedienen van een LG-televisie met het pookje is even onhandig als de monitor, maar er is een héél belangrijk onderscheid: De televisies worden primair met de meesterlijk goede Magic Remote bediend en enkel als je de afstandsbediening even niet kunt vinden, dan wend je je tot het pookje. Dat het pookje niet handig is, is dan ook niet zo'n probleem. Voor de monitor daarentegen, is het de enige manier van bedienen en is het wel een drama.

Wat je als eindgebruiker wilt, is dat alle veelvoorkomende handelingen met één gebaar van je hand uit te voeren zijn. Dus je wilt de monitor met één druk op de knop (ja aan de voorkant) kunnen aan- en uitschakelen. Helderheid en contrast wil je bijvoorbeeld bedienen met draaiknoppen en dat geldt ook voor het volume als het scherm over geluid beschikt. De minder gebruikte instellingen horen thuis in een menu.

Het menu van de monitor kan ingesteld worden op maar liefst 17 talen. Het Nederlands behoort daar niet bij. LG vindt het wel de moeite om kleinere talen dan het Nederlands, zoals Zweeds en Fins, of talen van landen waar de consumenten mindere budgetten dan in Nederland en Vlaanderen hebben, zoals Grieks of Oekraïens aan te bieden. Jammer, mijn LP2065's spreken in ieder geval wel Nederlands.

Op zich geldt wederom dat als dit een budgetmonitor zou zijn, ik begrip zou hebben voor een sobere bediening (maar dan nog, achterkant?). Maar ja, eveneens wederom, dit is echter geen budgetmonitor, maar een premiummonitor.

Repareerbaarheid

Zoals eerder beargumenteerd zit 49WLC95C-W in een prijsklasse dat het een apparaat is dat je niet koopt om bij de eerst volgende hardware upgrade weer te vervangen. Je koop het apparaat om vele jaren te gebruiken en de monitor moet minstens 10 jaar mee kunnen en als het even kan langer. Het grootste deel van de gebruiksduur ben je niet gedekt door garantie en dus is het belangrijk dat je jezelf kunt helpen in het geval van problemen.

Een fabrikant kan hier op inspelen door:

Demontageinstructies te leveren
Het apparaat dusdanig construeren dat een reparateur zonder schade aan te richten bij belangrijke onderdelen kan
Een elektronisch schema te leveren
Onderdelenlijsten beschikbaar te stellen
Een onderdelenservice bieden
Serviceberichten publiceren hoe te handelen bij veelvoorkomende gebreken

Veel van bovenstaande informatie wordt vaak gepubliceerd in een servicehandleiding. Als ik bovenstaande punten ga nalopen, dan kan ik geen servicehandleiding in de bijgeleverde documentatie of op internet vinden. De servicehandleidingen die er op internet over LG-producten te vinden zijn gaan voornamelijk over televisies of, indien zoekhandelingen nauwer gericht worden specifiek op monitoren, voornamelijk over beeldbuismonitoren die reeds lang uit productie zijn. Zoeken op de afzonderlijke informatie gaf geen resultaat.

Wel heeft LG een onderdelenloket op zijn website. Dat is op zichzelf zeer netjes, want weinig fabrikanten hebben dat tegenwoordig. Echter zijn in dat loket geen onderdelen voor de 49WLC95C-W te vinden. Ik heb even bij andere monitoren gezocht en voor andere monitoren worden voornamelijk accessoires als kabels, klepjes en dergelijke aangeboden. Geen elektronische componenten. Wel kun je in dat onderdelenloket een verzoek doen voor onderdelen die niet in het loket worden aangeboden. Ook dat is netjes, al is hier niet geprobeerd of een onderdelenverzoek op deze manier tot resultaat zou leiden.

Voor een LCD-monitor zijn dit ongeveer de defecten waar je rekening mee kunt houden:

De achtergrondverlichting begeeft het
De voeding raakt defect
Het LCD-paneel loopt een breuk op
De elektronicaprintplaat loopt een defect op

Concreet wordt een LCD-monitor dus zeer repareerbaar als de volgende onderdelen te verkrijgen zijn: Achtergrondverlichting, voeding, LCD-paneel en elektronicaprintplaat. Het is in de regel niet nodig dat op het gebied van individuele elektronicacomponenten reserveonderdelen noodzakelijk zijn. Ik heb gecontroleerd hoe de handel in deze componenten op Ebay is en deze valt tegen. Op dit moment is het dus ook niet goed mogelijk buiten LG om jezelf te helpen.

Tot slot de vraag: Hoever kom je als handig consument gewapend met een schroevendraaier? Het antwoord luidt: Niet ver. Op de achterzijde van de monitor zijn geen schroeven aanwezig. Wel zijn inkepingen te zien, waarvan ik vermoed dat ze dienen om de monitor te openen:

Wellicht een voorwerp in de inkepingen steken, maar hoe je nu precies opent...

Het gaat in het kader van deze recensie veel en veel te ver om te proberen in te breken en zonder demontage-instructies bestaat ook een reële kans dat de monitor beschadigd zou raken. Dat gaan we ook niet doen, maar het feit dat je het apparaat niet op een fatsoenlijke manier kunt openen is al een argument voor een negatieve beoordeling op het gebied van repareerbaarheid op zichzelf.

Bouwkwaliteit, afwerking en vormgeving

Op dit punt kan ik bijzonder positief zijn over de 49WL95C-W. De monitor is zit solide in elkaar en is (het beeld zelf even negerend) een genot voor het oog om op je bureau te zien staan. Een enorm breed scherm met lichte buiging trekt op zichzelf al behoorlijk de aandacht, maar de sjieke voet en net afgewerkte rand zetten de puntjes op de i.

Tevens verdient de montage een pluim. De monitorvoet kan in de monitor geklikt worden en de voet zelf bestaat ook uit twee delen die in elkaar schuiven, die dan met schroefjes vergrendeld dienen te worden. Al bij al is de monitor in een mum van tijd te monteren.

Wel is een punt van kritiek de handelbaarheid van de monitor. De monitor is dusdanig breed, dat het een puzzel wordt hoe je hem moet vastpakken om te verplaatsen. En omdat het een puzzel is, vrees ik dat het risico relatief groot is dat de monitor ooit op deze manier schade zal op lopen. Dit geldt voor het verplaatsen van de monitor van de ene naar de andere plaats, maar ook voor draaien en verplaatsen om kabels aan- en af te koppelen, het is onhandig. LG schrijft in de handleiding dat je daar te allen tijde twee man voor moet gaan gebruiken, maar eh... mensen erbij roepen als je een kabel wilt aansluiten... zo werkt de wereld niet. Ik denk dat een paar handgrepen aan de monitor zeer bruikbaar kunnen zijn.

Conclusie

LG heeft met de 49WL95C-W een monitor op de markt die vrij uniek is in zijn soort: Er zijn weliswaar nog wat fabrikanten die een dergelijke monitor in het aanbod hebben, maar dat neemt niet weg dat een monitor als deze een exclusief stukje elektronica is. Dat LG daar een goede prijs voor wil hebben, begrijp ik volkomen. De 49WL95C-W kost grofweg hetzelfde als een OLED-televisie en is dus ook als exclusief luxeproduct geprijsd.

Je kunt voor de prijs van de 49WL95C-W meerdere kleine monitoren kopen en geld overhouden, maar die kleinere monitoren leveren je niet de superbrede desktop en het zeer sjieke stijlobject op je bureau op. Dat is de ene kant van het verhaal. De andere kant van het verhaal is dat zo'n superbrede desktop niet altijd even handig is.

Maar het belangrijkste is: Verkoop je een artikel in de prijsklasse van exclusieve luxeproducten, dan moet ook wel alles aan zo'n product kloppen. Bij OLED-televisies van LG klopt letterlijk zowat alles en dus volgt de ene lyrische recensie na de andere. Bij deze monitor daarentegen... het was noodzakelijk om in deze recensie de nodige harde noten te kraken. Zeker, er zijn een hoop positieve zaken over de 49WL9C5-W te schrijven en ik hoop daar dan ook voldoende melding van gemaakt te hebben.

Echter... ik heb gepoogd om bij de start van deze recensie eerst de criteria op te stellen wat iets tot een goede monitor maakt en heb vervolgens de monitor aan deze criteria getoetst. Bij dat toetsen is gebleken dat deze monitor op de nodige van deze criteria tekortschiet. De monitor faalt op dusdanig veel punten, dat gesteld kan worden dat de 49WL95C-W de verwachtingen van een exclusief luxeproduct simpelweg niet kan waarmaken.

Tijdens het recenseren kun je kleine kwesties tegenkomen die geen negatieve beoordeling waard zijn, minpunten en onacceptabele kwesties die op zichzelf al voldoende zijn voor een negatieve beoordeling. Naar mening is de bizar grote hoeveelheid stoorlicht een kwestie die in de categorie onacceptabel valt en zit de buitengewoon onhandige bediening daar heel dicht tegenaan. En tel daarbij op het voor de gek houden van de koper op het gebied van HDR en dan ligt er zwaar materiaal op tafel tegen deze monitor.

De onvermijdelijke conclusie begint te komen en daar begin ik mij als recensent ongemakkelijk bij te voelen. Ik heb me tijdens het schrijven van deze recensie dan ook meerdere malen afgevraagd of ik de positieve aspecten van de monitor voldoende heb belicht. Ik heb LG zeer hoog zitten en ben buitengewoon enthousiast over mijn OLED-televisie. Maar waar de LG C7 een toptelevisie is, is de 49WL95C-W geen topmonitor.

Als de hoeveelheid minpunten beperkt geweest zou zijn, dan zou je de monitor voor specifieke situaties kunnen aanraden. Zou bijvoorbeeld de aansluitingskwestie het voornaamste minpunt zijn geweest, dan zou je kunnen concluderen dat voor wie enkel HDMI/Displayport gebruikt, de monitor een uitstekende keus zou zijn. Maar dat is niet zo, de monitor heeft een lange lijst minpunten en enkele kwesties die onacceptabel zijn of daar tegenaan zitten.

Dientengevolge is de eindconclusie dan ook: Ik kan deze monitor niet aanraden.