MSI X399 Gaming Pro Carbon AC productervaring door Foritain

MSI X399 Gaming Pro Carbon AC review

- Inleiding
- Specificaties
- Uitpakken
- Bouw en features
- UEFI/BIOS
- Testmethode
- Prestaties
- Verlichting
- Conclusie

Inleiding

Na de introductie van AMD Ryzen Threadripper gingen we met een aantal X399 bordjes aan de slag, inclusief een aantal flink prijzige. Nu is geen enkel X399 bord echt goedkoop, zo’n 330 euro ben je minimaal kwijt, dus aandacht voor borden die de prijzen een beetje binnen perken houden is toch wel op zijn plaats.

Inmiddels zijn de MSI Gaming Pro Carbon, de Asus Prime-A, en de Gigabyte Aorus Gaming 7 gepasseerd en hebben we gecombineerd met de eerdere ASRock Taichi ervaring een redelijk beeld van de betaalbare X399 markt. Ergens prettig, maar ergens ook wat suf, is de wetenschap dat er eigenlijk geen slecht X399 bord op de markt wordt gebracht. We zullen gaandeweg de nodige voor- en nadelen van elk bord ontdekken en bespreken, maar het komt grotendeels neer op een voorkeur voor specifieke features, danwel uitstraling. Daarom doorlopen we de komende X399 borden op iets hoger tempo en pakken we in de conclusie de relevante punten in één keer aan.

Specificaties

De features en specs van de MSI productpagina:

CPU
• Supports AMD® Ryzen ThreadRipper Processor for SocketTR4

Chipset
• AMD® X399 Chipset

Main Memory
• 8 x DDR4 memory slots, support up to 128GB*
• Quad channel memory architecture**
• Supports DDR4 3600+(OC)/ 3466(OC)/ 3333(OC)/ 3200(OC)/ 3066(OC)/ 2933(OC)/ 2667/ 2400/ 2133 MHz*

* For the latest information about memory, please visit http://www.msi.com
** Please refer the DIMM Slots section for more details.

Slots
• 4 x PCIe 3.0 x16 slots
• 2 x PCIe 2.0 x1 slots

Multi-GPU
• Supports 4-Way AMD® CrossFire™ Technology
• Supports 4-Way NVIDIA® SLI™ Technology

Storage
• AMD® X399 Chipset
- 8 x SATA 6Gb/s ports*
• AMD® RYZEN THREADRIPPER Series Processors
- 3 x M.2 slots (Key M)*
- Supports up to PCIe 3.0 x4 and SATA 6Gb/s
- M2_1, M2_3 slots support 2242/ 2260 /2280 storage devices
- M2_2 slot supports 2242/ 2260 /2280/ 22110 storage devices
- Supports PCIe 3.0 x4 NVMe storage

RAID
• AMD® X399 Chipset
- Supports RAID 0, RAID 1 and RAID 10 for SATA storage devices

USB
• ASMedia® ASM3142 Chipset
- 1 x USB 3.1 Gen2 (SuperSpeed USB 10Gbps) Type-C port on the back panel
- 1 x USB 3.1 Gen2 (SuperSpeed USB 10Gbps) Type-A port on the back panel
• AMD® X399 Chipset
- 1 x USB 3.1 Gen2 (SuperSpeed USB 10Gbps) Type-C port through the internal USB connector
- 4 x USB 3.1 Gen1 (SuperSpeed USB) ports available through the internal USB connectors
- 6 x USB 2.0 (High-speed USB) ports (2 Type-A ports on the back panel, 4 ports available through the internal USB connectors)
• AMD® CPU
- 8 x USB 3.1 Gen1 (SuperSpeed USB) Type-A ports on the back panel

Wiresless LAN & Bluetooth®
• Intel® Dual Band Wireless-AC 8265 card
- Supports Wi-Fi 802.11 a/b/g/n/ac, dual band (2.4GHz, 5GHz) up to 867 Mbps speed.
- Supports Dual Mode Bluetooth® 2.1, 2.1+EDR, 3.0, 4.0, BLE, 4.2

Audio
• Realtek® ALC1220 Codec
- 7.1-Channel High Definition Audio
- Supports S/PDIF output

LAN
• 1 x Intel® I211 Gigabit LAN controller

Internal I/O Connectors
- 1 x 24-pin ATX main power connector
- 2 x 8-pin ATX 12V power connector
- 1 x 6-pin ATX 12V power connector*
- 8 x SATA 6Gb/s connectors
- 2 x USB 2.0 connectors (supports additional 4 USB 2.0 ports)
- 2 x USB 3.1 Gen1 connectors (supports additional 4 USB 3.1 Gen1 ports)
- 1 x USB 3.1 Gen2 Type-C port
- 1 x 4-pin CPU fan connector
- 1 x 4-pin Water Pump connector
- 4 x 4-pin system fan connectors
- 2 x Front panel connectors
- 1 x Front panel audio connector
- 2 x RGB LED connector
- 1 x TPM module connector
- 1 x LED demo connector
- 1 x Rest Button
- 1 x Power Button
- 1 x OC Button
- 1 x Chassis Intrusion connector
- 1 x clear CMOS header
* Provides additional power to PCIe x16 slots

Back Panel I/O Ports
- 1 x Clear CMOS button
- 1 x BIOS FLASHBACK+ button
- 1 x PS/2 keyboard/ mouse combo port
- 2 x USB 2.0 Type-A ports
(1 x BIOS FLASHBACK+ port)
- 8 x USB 3.1 Gen1 Type-A ports
- 1 x LAN (RJ45) port
- 1 x USB 3.1 Gen2 Type-A port
- 1 x USB 3.1 Gen2 Type-C port
- 5 x OFC audio jacks
- 1 x Optical S/PDIF OUT connector

Dimension
• 12 in. x 9.6 in. (30.4 cm x 24.3 cm)
• ATX Form Factor

Mounting
• 9 mounting holes

Uitpakken

Weer een net doosje (zucht ;) ), dvdtje, oohh een zakje met de kabels erin, fancy! Draak-casebadge-ding, bracket voor optionele fan op je socket/VRM zoals je voorheen bij de XPower modellen kreeg, schroefjes voor 3D print accessoires, een SLI brug, een net zwarte I/O cover, en een insteekkaart met een Intel –ac WiFi chip. Kudos voor de keuze voor Intel, al zien we liever externe antennes dan die units die vast achterop je case zitten, ondanks dat die eenvoudig vervangen zijn.

Bouw en features

Ook een beetje een bekend verhaal is de balans tussen prijs en uitstraling. Enerzijds is de X399 Gaming Pro Carbon geen goedkoop bord, maar voor een X399 bord behoort hij wel tot de meer betaalbare. Visueel echter? Als hier een X299 of Z370 chipset op had gezeten hadden we toch over een echt high-end paard kunnen praten. Veel dikke visuals, aantrekkelijke stalen RAM en PCIe sloten, chique covers over de SSD’s, nette details in de carbon elementen. Smaken verschillen, maar ik vind het wel een dik plankje.

Opslag komt in de vorm van maar liefst drie M.2 sloten met NVMe support met covers erop, thank you Threadripper, en je 64 PCIe lanes, en acht SATA poorten. Waarom er dan twee rechtop staan? Not sure.

We doen een rondje langs alle aansluitingen. Van linksonder tegen de klok in. Voor alle details check de specs, we gaan ze niet allemaal benoemen. Wel even aandacht voor de dubbele USB 2.0 en 3.0 header intern, 3.1 Type-C header intern, fysieke en diagnose opties, en het feit dat je 2x 8-pin aan je bord moet leveren. Een extra 6-pin vinden we boven het bovenste PCI-e slot voor eventuele extra kracht aan je grafische kaarten mocht je voor een extreem dikke setup gaan. Heel handig is die positie overigens niet voor kabelmanagement, maar met een typische single of dual GPU setup zal je hem ook niet hoeven te gebruiken.

Achterop: USB FEST! Houden we van. Werkpaarden kunnen er niet genoeg hebben. Bios swap en clear CMOS achterop ook niet onprettig.

En voor wie Carbon te veel van het goede is, net als bij de X299 levert MSI weer een mooi setje extra covers mee in zilver en goud kleur. Helaas is yours truly een malloot die de X399 GPC foto's van de camera had gewist zonder te realiseren dat de latere sessie met de andere kleuren nog niet waren overgezet, dus pakken we de foto's van de X299 Gaming Pro Carbon er weer even bij. Waarbij het sowieso een lastig potje ‘zoek de verschillen’ is overigens, socket uitgezonderd. Persoonlijk? Silver!

Goed, dat is de X299 dus, maar moet met uitzondering van het VRM heatsinkje toch een idee geven wat je kan verwachten. Overigens wederom met kanttekening dat we die dikkere VRM koeling wel meer waarderen dan enkel een mooiere.

UEFI

Eigenlijk zien we van de grote vier binnen Nederland geen slechte biossen meer. Zoeken naar functionaliteit die je echt mist is een zinloze exercitie, het meeste spreekt wel voor zich, en de laatste keer dat ik een issue had met het flashen of iets anders kan ik mij niet bijhalen. MSI doet het wat bios betreft redelijk goed, met een prima overzicht, weinig gedoe, en voor zowel zwaar werkstation gebruik of semi-fanatiek overclocken zien we eigenlijk niet wat ontbreekt.

Testmethode

AMD X399 moederborden zullen worden getest met onze AMD Ryzen Threadripper 1920X: 12 Cores, 24 Threads, één verdomd dik plaatje om te aanschouwen, en laten we eerlijk zijn: de CPU serie met de aller aller aller tofste naamgeving ooit.

De voeding is afkomstig uit de stallen van Seasonic in de vorm van de Focus Gold 650W. Met deze gloednieuwe units heropenen ze de aanval op het middensegment van goede, betaalbare PSU's betreft.

Geheugen komt van Corsair in een hele bijzondere vorm: Corsair Dominator Platinum Special Edition Torque DDR4, twee maal 16 GB. Een limited edition kit met een 3200MHz rating. Voelt en oogt nog beter dan de foto's doen vermoeden overigens.. niet normaal.

Hoewel we tot dusver geen problemen met 3200MHz hebben ervaren (simpelweg via de XMP Setting) testen we tevens op 2666 MHz en gaan we uit van die resultaten. Dit om te voorkomen dat we op eventuele toekomstige borden geen vergelijking kunnen maken wanneer die specifieke instelling daar niet werkt. Let ook op dat Threadripper Quad Channel geheugen ondersteuning biedt voor betere prestaties in specifieke op het geheugen leunende taken. Voor de onderlinge vergelijking van moederborden echter irrelevant.

Omdat de AMD Ryzen Threadripper geen ingebouwde GPU kent maken we gebruik van een Asus GeForce GTX 1080 ROG Strix OC 11Gbps GPU.

Alle systemen worden met een schone Windows 10 Pro x64 installatie getest op een Cooler Master test bench zoals je hieronder ook zal zien.

Voor prestaties richten we ons primair op Passmark en Cinebench 15, twee populaire en vooral ook consequente benchmarks. Binnen Cinebench kijken we naar multicore en single core performance en de invloed van de tuning van het moederbord daarop , en bij Passmark primair naar de CPU en Memory benchmarks. Die laatste test weliswaar het geheugen, maar bij een vast profiel kunnen we wel de invloed van het moederbord op de geheugenprestaties vaststellen.

Daarnaast kijken we naar PC Mark 10, een all-round suite, de Mozilla Kraken benchmark, en een aantal verschillende AIDA64 benchmarks. Binnen deze zien we veelal iets meer schommelingen bij herhaaldelijk testen, maar met meerdere runs per benchmark balanceert het aardig uit. Feitelijk gaat voor alle benchmarks op dat we pas echt conclusies kunnen trekken als de prestaties meer dan een procent of twee, en dan consequent tussen benchmarks, afwijken. Per benchmark run zelfs op een enkel moederbord is een dergelijke afwijking per run niet meer dan gebruikelijk.

De render test (Blender, BMW benchmark) waarbij alle cores hard aan het renderen gezet worden geldt ook als een pittige CPU belasting en bij gelijke CPU en RAM weegt dan geheel op het moederbord; een praktische, zwaar wegende test.

Wat betreft dat verbruik gaan we primair kijken naar het idle verbruik, oftewel wat verbruikt het systeem als je deze simpelweg aan laat staan, op onze Voltcraft 450PRO. Het verbruik bij maximale CPU prestaties wordt ook genoteerd, dit doen we met de AIDA64 Engineering versie benchmark met CPU-, FPU- en cache load.

Als laatste bekijken we de geluidskwaliteit met behulp van Rightmark Audio Analyzer. Dit doen we door middel van de loop-test waarbij zowel de uitgang als de ingang wordt gemeten. De keuze is hierop gevallen omdat het op deze manier snel en zonder externe audio hardware mogelijk is om te testen, echter kent wel de beperking dat in geval van ondermaatse prestaties het lastiger vast te stellen is of de oorzaak de kwaliteit van de geluidsweergave of juist de opname is.

En jep, we krijgen nog altijd geen genoeg van de Threadripper installeren. Reminder: Nieuwe koelpasta kopen, met die Noctua installaties gaat het hard…

Prestaties

Resultaten van de benchmarks:

Tja, vereist dit nog uitleg? Bij gelijke instellingen praktisch geen relevante verschillen. X399 borden verbreken mijn interne record voor de meest suffe, nutteloze grafieken in onze moederbord geschiedenis. De kans dat wanneer je een andere sample van al deze borden pakt je de resultaten kan omdraaien. We hebben een korte test gedaan om loslopende apen willekeurige getallen in te laten vullen om het interessanter te maken, maar die resultaten waren niet representatief. Daarbij, de één ging er met de GPU vandoor terwijl hij zijn uitwerpselen onze kant op smeet en de ander probeerde banaan in het socket te stoppen. Bij deze dus onze welgemeende excuses dat we het bij suffe grafieken houden.

Eén ding wordt wel weer duidelijk, niets lijkt op de grafiek van de prijzen. Een luxer moederbord blijft dus nog altijd een pure feature overweging, geen direct prestatieoverweging (al kan je overclocken wel onder features scharen).

Stroomverbruik: wel wat verschil ook weinig echt spannend, al valt de Zenith wel op in het lijstje, tussen de units die met elkaar concurreren is het verbruik niet iets om bij stil te staan.

Geluidskwaliteit is inmiddels ook cruciaal, veruit de meeste gebruikers, gamers en liefhebbers zullen toch gebruik maken van de on-board audio. Omdat we wat afwijkende resultaten zagen met het testen van de audio implementatie op zowel wat X399 als Z370 borden (vreemd genoeg hogere SnR en DR scores dan technisch mogelijk zou moeten zijn) laten we de grafieken even achterwege, maar gezien de specs en gebruikte (inmiddels bekende) componenten lijkt het onmogelijk dat het hier niet gewoon in orde is. We zien wel de bekende lijn terugkeren dat Asus op dit vlak de hoogste scores neer kan zetten, veelal gevolgd door MSI, maar voor de meeste gangbare taken scoort elke X399 een prima ‘pass’ en voor semi-pro gebruik zal de gebruiker ongetwijfeld andere hardware in gaan zetten. Maar een beetje gamen of film genieten terwijl je Threadrippertje threads aan het rippen is: wederom niet iets om al te lang, of ook maar een beetje, bij stil te staan.

Verlichting

Voor de LED foto’s bouwden we dit moederbord op een Cooler Master testbench, pakten we een Noctua NH-U12S TR4-SPR erbij, en knalden we het Corsair Vengeance LPX geheugen erin omdat de RGB modules op dat moment in een testje zaten.

Ik zei het bij de Z370 Gaming Pro Carbon review al, en hier weer: Ik weet niet wat MSI met hun software aan het doen is, maar ik word er niet warm van (lees: Ik heb letterlijk zitten schelden). Soms verschijnen de effecten niet in de menu lijst, toepassen op de verschillende onderdelen heeft soms geen effect, en uiteindelijk maar via ‘individual’ de elementen wat kleur gegeven voor de foto. Wil je je build op één specifieke kleur zetten, of wellicht een klein effectje inbakken in één van de onderdelen? Prima, zo te doen, daarna negeer je de software. Verwacht je met één soepel, goed gepolijst pakket al je hardware top te syncen zonder gezeur? Forget it, dat is vooralsnog een utopie. Asus is een heel eind op de goede weg, Gigabyte heeft met een recente update een hele stap gemaakt naar een goed bruikbaar (maar niet perfect) pakket, maar in de huidige versie is het gewoon niet goed genoeg. Nu hebben we in de wandelgangen hier en daar wat nieuws gehoord wat ons zeker hoop geeft over hoe dit zich gaat ontwikkelen, en ik vul de review graag aan wanneer MSI een absoluut ultiem RGB softwarepakket neer zet, maar op dit moment is het geknutsel als je echt meer wilt dan handmatig wat verlichting tunen.

Hoe het er uit ziet echter als je het een beetje instelt, daar hoor je mij niet over klagen ;)

Conclusie

Wellicht nog meer dan bij Z370 borden is het erg lastig om te stellen wat nu een goede aankoop is. Bij X399 is de keuze wellicht niet zo reuze, maar met elk bord in de 300 euro+ categorie zien we daar helemaal geen borden die duidelijk af te raden zijn. Pakken we vier moederborden die onder de 400 euro blijven (Gigabyte Aorus Gaming 7, Asus Prime-A, MSI Gaming Pro Carbon AC en ASRock Taichi) dan is het gewoon een beetje geven en nemen, maar onder de streep blijven het vier moederborden die zowel aan te raden zijn als een redelijke value bieden. Wellicht is het ook een geruststelling dat je in elk geval niet met een slecht bord thuis komt met matige geluidskwaliteit, VRM’s die een typische 24/7 overclock op een Threadripper (waarmee je blij bent dat je aan de 4,0-4,1 gaat komen) niet aankunnen, of ergens anders echt iets te kort komen. Sterker nog, op papier is de hier aanwezige VRM ruimschoots voldoende voor zelfs extreme OC scenario’s, plus geven we graag complimenten wanneer heatsinks ook daadwerkelijk vormgegeven worden om hitte kwijt te kunnen aan de case airflow in plaats van dat ze alleen maar mooi zijn.

En dat laatste is toch wel redelijk belangrijk in je eventuele keuze voor dit model. Want zelfs dat het op feature vlak heel lastig is om minpunten aan te wijzen gaat dat ook op voor bijvoorbeeld de Gaming 7 of de Taichi wat toch de meest directe concurrenten zijn van de genoemde vier. De Asus Prime X399-A is weliswaar de goedkoopste, maar mist het derde M.2 slot, dual-bios en WiFi-AC, en is daarmee dan ook terecht een iets lager gepositioneerd model. Tussen de andere drie echter? MSI heeft een fijnere bios dan de Gigabyte, Gigabyte heeft EEC support en de betere RGB software van de drie (met duidelijke kanttekening dat de huidige versie van de MSI RGB software gewoon ronduit slecht is) plus meer fan headers (8 versus 6 op de MSI en 5 op de ASRock), ASRock heeft de wat goedkopere WiFi chip en geen dual-bios maar wel weer een dubbele LAN poort, en MSI heeft weer de meeste USB poorten tot zijn beschikking.

Ik kan daartussen geen keuze maken voor je, voor de meeste doeleinden zullen ze op kwaliteit en feature vlak allemaal dik voldoen, en wat jij belangrijk vindt kan ik niet bepalen. Het is een karig argument, maar een persoonlijke voorkeur of afkeur richting een merk kan al voldoende zijn: wanneer het objectief zo dicht op elkaar zit bekijk het dan vooral subjectief. Misschien vindt je de mega LED show van de Gigabyte wel gewoon ‘te’, of geloof je nog dat ASRock enkel budget meuk maakt, of wellicht ben je gewoon helemaal leip van draken? Met het feit dat uitstraling en zeker tegenwoordig vrijheid in stijl belangrijk zijn in het achterhoofd denk ik dat MSI iets simpels zoals het toevoegen van extra covers zodat je de kleurstelling net wat meer naar wens kan aanpassen slim heeft aangepakt, uiteindelijk zullen die kleinste details je kunnen overtuigen.

Hoe dan ook, de MSI X399 Gaming Pro Carbon is een solide optie voor je Threadripper gebaseerde systeem, met een featureset die bijna overal aan zal voldoen. Enkel voor de beste RGB-synchronisatiesoftware kijk je verder, en voor 10Gbit/s LAN opties kijk je naar het hogere segment, maar geen gebrek aan aantrekkingskracht op praktisch elk ander front, prijspunt inclusief.

Enkele hogere res fotos voor de liefhebber, klikken voor de volledige versie: