Cooler Master MasterLiquid 120 productervaring door pclinde

Review: Cooler Master MasterLiquid 120 & MasterLiquid Lite 120

- Inleiding
- Specificaties
- Uitpak avontuur
- Monteren
- Testomgeving
- Resultaten
- Conclusie

Links:
Cooler Master MasterLiquid 120 productpagina
Cooler Master MasterLiquid Lite 120 productpagina

Ongeveer 70 procent van de wereld is ermee bedekt; water. De trend van meer water zien we ook in computers terug. Ik heb het natuurlijk over waterkoeling, met name AIO (all-in-one) setjes. Veel fabrikanten zijn meegegaan in het waterkoeling treintje, waar sommige al wat langer in de wagon zitten dan andere. Cooler Master stapte vroeg in, volgens mij zelfs op het eerste perron. Over de jaren heen hebben we al wat diverse setjes gezien, o.a. de Nepton en Seidon werden eerder uitgebracht door Cooler Master. Tijd voor niet één, maar twee nieuwe AIO sets in één review!

In deze review bespreek ik de Cooler MasterLiquid 120 en MasterLiquid Lite 120. Waar de MasterLiquid 120 de duurdere variant is van de twee. Afgeleid van de specificaties en bijhorende prijsstelling, zou deze AIO set beter moeten presteren. Waar je met de MasterLiquid Lite 120 voor een goedkopere instapoptie kiest. Echt overklokken moet zich dan ook gaan bewijzen in deze review. De MasterLiquid 120 brengt net wat meer luxe met zich mee als het om uitstraling gaat. Cooler Master voegt bij deze AIO set nog één extra fan toe. Op het moment van schrijven kost de Cooler Master Liquid 120 circa 70 euro, en de Cooler Master MasterLiquid Lite 120 circa 48 euro. Pak ‘m beet twee tientjes verschil. Hoe dit zich verhoudt lees je verder in dit waterige avontuur!

Een overzicht van de Cooler Master MasterLiquid 120 specificaties:

Beide AIO sets kwamen na Ryzen uit, de MasterLiquid 120 zagen we net wat eerder dan de MasterLiquid Lite 120. Dit maakt beide sets geschikt voor AM4. Om het nog leuker te maken gaan we beide testen op het AM4 platform i.c.m. met een AMD Ryzen 7 1800X. Overige gangbare sockets zien we ook terug op het lijstje, variërend van Intel socket 1151 tot 2011-v3 en natuurlijk de reeks aan AMD AM t/m FM sockets. Opvallend genoeg zien we bij beide koelers ook al Intel Socket LGA 2066 staan, op naar de toekomst!

De radiator is vervaardigd uit aluminium. Op weerszijde van het radiatorblok kan de gebruiker één 120 mm fan plaatsen, in het geval de MasterLiquid 120 zitten er al twee fans in de verpakking. De aanwezige pomp werkt op 12V, volgens Cooler Master heeft deze een maximale geluidsproductie van 15dBA, wat vrijwel ten alle tijden onder het geluidsniveau zit van de meegeleverde fans. Deze variëren van 6-30dBA in de handmatige modus, en kunnen ook ingesteld worden via PWM. Hetzelfde valt te zeggen over de MasterLiquid Lite 120. De MasterLiquid 120 is net wat meer aangekleed dan de MasterLiquid Lite 120. De tubes zijn voorzien van sleeves, met daaronder FEP tubes, zoals zichtbaar is op de MasterLiquid Lite 120.

Een overzicht van de Cooler Master MasterLiquid Lite 120 specificaties:

De MasterLiquid Lite 120 krijgt gezien zijn prijsstelling dezelfde levensduur mee als de MasterLiquid 120. Beide sets hebben een identieke MTTF (mean time to failure) van 70.000 uur. Deze richtlijn is vooral om duidelijk beeld te schetsen van de levensverwachting van de pomp. Pakken we 365 dagen, met een operationele pomp 24 uur per dag, dan kom we uit op 8.760 uur per jaar. Vermenigvuldig dit met 8 jaar, dan kom je op 70.080 uur uit.

De MasterLiquid Lite 120 is wat meer bescheiden. Cooler Master levert één 120 fan en vergelijkbare brackets als bij de MasterLiquid 120. Beide sets zijn voorzien van een witte LED in de pompbehuizing wanneer ingeschakeld. Laten we beide sets eens van dichterbij bekijken.

De MasterLiquid 120 presenteert zich in een ietwat groter verpakking. Beide doosjes hebben veel overeenkomsten, blauwe lettertjes, het product afgebeeld op de voorzijde en de verpakking is met een openslaande beweging open te maken. We beginnen met de MasterLiquid 120. In de verpakking komen we schuimlaagje tegen, ter bescherming van de inhoud, met daaronder de MasterLiquid 120 en bijhorende accessoires. Alles is in aparte plastic zakjes verpakt, niet alleen de accessoires, maar ook de pomp en radiator zelf zijn nog extra beschermd met plastic.

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (24).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (25).JPG[/img]

We trekken eerst de accessoires uit de verpakking, waaronder een garantieboekje en instructieboekje, MasterGel koelpasta, afstandsschroeven om de fans op de radiator te monteren, diverse brackets voor het Intel en AMD platform en aanvullend nog een PWM 4-pin splitter om beide fans op één 4-pin header aan te sluiten.

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (26).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (40).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (43).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (44).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (45).JPG[/img]

We mogen de meegeleverde fans niet vergeten. Beide sets zijn voorzien van Air Balance fans, deze draaien tussen de 600 en 2000 RPM. Cooler Master adviseert om de fans vooral op CPU-koelers te gebruiken, en als front fans in de voorzijde van je behuizing.

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (39).JPG[/img]

Door naar de MasterLiquid 120. Het design is strakker dan voorgaande sets, met name de radiator. Voorgaande versies hadden aan de uiteindes veelal afgeronde hoeken, waar de MasterLiquid 120 scherp en hoekig is. Persoonlijk vind ik het hoekige design strakker ogen. De sleeve rondom de FEB tubes is erg complementair voor het volledige design. Op de rand van de radiator vinden we een naamaanduiding. Op de tegenovergestelde zijde is de radiator volledig matzwart. Je kunt dus zelf kiezen of je het beeldmerk wilt zien. De pompbehuizing is qua formaat wat forser dan op de MasterLiquid Lite 120.

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (27).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (28).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (30).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (33).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (32).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (35).JPG[/img]

Beide sets zijn voorzien van een koperen baseplate. Jammer genoeg moeten we deze dadelijk tegen de CPU plaatsen. De MasterLiquid 120 krijgt wat meer ‘body’ als we de fans plaatsen op de radiator. Wat mij betreft een beter totaalplaatje.

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (36).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (38).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (41).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (42).JPG[/img]

De MasterLiquid Lite 120 mag niet ontbreken. Ook hier zien we dat alles netjes is ingepakt met dezelfde aandacht. In de verpakking komen we één 120 mm fan tegen en de aanvullende accessoires.

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (1).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (2).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (3).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (4).JPG[/img]
[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (5).JPG[/img]

De MasterLiquid Lite 120 is in de vormgeving vrijwel identiek aan de MasterLiquid 120. Denk je de sleeved tubes weg, dan is het verschil moeilijk zichtbaar. Opvallend genoeg zit het beeldmerk op de tegenovergestelde zijde als dat van de MasterLiquid 120. Buiten dat om is de radiator identiek, de aluminium vinnen zijn precies eender opgebouwd. Wie goed kijkt ziet dat de MasterLiquid Lite 120 een net wat kleinere pompbehuizing heeft. Om het concreet de maken, de MasterLiquid 120 heeft een pomp met de volgende afmetingen: 85.6 x 70 x 49 mm en de MasterLiquid Lite 120 doet hem met: 80.3 x 76 x 42.2mm

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (9).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (13).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (6).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (7).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (8).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (10).JPG[/img]

Laten we beide koelers op een moederbord vastschroeven. De MasterLiquid 120 neemt plaats op een AM4 socket. In het meegeleverde instructieboekje zijn maar twee plaatjes te vinden voor montage op het AM4 platform. De brackets met klemmetjes moeten ieder voorzien worden van twee schroefjes, waarna je de koelpasta kunt aanbrengen en de pomp kunt vastdraaien. Hoe simpel? Erg simpel!

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (46).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (47).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (48).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (49).JPG[/img]

Intel socket 1151 vereist wat meer handarbeid. De meegeleverd bracket moet met de afstandsschroeven in de correcte uitsparing geplaatst worden, waarna je deze vastzet met de plastic klemmetjes. Dit zijn tevens de afstands’busjes’ op de achterzijde van je moederbord, zodat er geen contact wordt gemaakt met de metalen bracket. Opvolgend plaats je de aangegeven Intel clips op de pomp, waarna je deze vastschroeft met ieder twee schroefjes. Een dotje aan koelpasta, de pomp laten zakken op de CPU, en aandraaien maar met de schroefjes. Deze kun je gewoon met je duim en wijsvinger vastdraaien. Vast is vast! Een klein slagje met een schroevendraaier kan geen kwaad.

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (16).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (17).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (18).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (19).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (20).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (21).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (22).JPG[/img]

[img]http://techgaming.nl/image_uploads/reviews/CM-ML120-ML120L/Bestand (23).JPG[/img]

In het voorgaande hoofdstuk monteerde we op zowel een Intel als AMD moederbord. Voor het testen gaan we door met het AMD moederbord, de MSI X370 Gaming Pro Carbon i.c.m. een AMD Ryzen 7 1800X. Dit is de eerste keer dat ik testresultaten presenteer op een AM4 platform.

De aanwezige hardware:

Belangrijk is om te vermelden dat de prestaties kunnen verschillen in de praktijk. Denk hierbij aan variabelen als de kamertemperatuur, luchtverplaatsing (airflow) in je systeem, de gebruikte chip- processor en de instellingen als het om voltages gaat. Het resultaat kan ook per moederbord verschillen als je gebruik maakt van het automatisch overklokken van je systeem. Ieder moederbord pakt zijn pre-set voltages vanuit de BIOS, wat een groot verschil kan maken. De testen zijn zo zorgvuldig mogelijk afgenomen in een ruimte van 17 – 18 graden Celsius. De testen zijn zo praktisch mogelijk ingericht met de beschikbare middelen. Er is geen sprake van extra luchtverplaatsing door andere fans, het systeem bevindt zich in een open ruimte op de test bench.

We beginnen met de AMD Ryzen 7 1800X op stock instellingen. Zowel de MasterLiquid 120 als MasterLiquid Lite 120 maken gebruik van dezelfde fans. Via de PWM feature en de daarbij horende smartfunctie op het MSI moederbord testen we beide sets. Gezien de kleine temperatuurverschillen draaien beide sets dezelfde fan snelheid. Drie stuks: in de BIOS, idle in Windows en een halfuur gestrestst met Prime95.

Via de BIOS verhogen we de multiplier stapsgewijs. Gezien het om een kloksnelheid verhoging gaat op alle cores, heb ik vooraf beide sets op maximale fan snelheid ingesteld, aldus 2000RPM. We zien vooralsnog kleine verschillen. Op zowel de 3.8GHz als 3.9GHz zit de Core Voltage rond 1.3650.

De CPU moest een grote stap in voltage om stabiel te draaien op 4.5GHz. Met de Game Boost functie op het MSI moederbord wordt het voltage ingesteld op 1.4500. Dit is naar mijn mening met ‘normale koeling’ wel het maximale waarop je de 1800X wilt instellen. De MasterLiquid Lite 120 maakt een flinke sprong in temperatuur, waar de MasterLiquid 120 zijn hoofd nog een stuk koeler houdt.

Op 2000RPM zijn beide sets flink aanwezig. Met een temperatuur van gemiddeld 56 – 57 graden, draaien de fans 1600RPM, dit verschilt natuurlijk hoe de smart functie staat ingesteld op je moederbord. De één zal deze wat agressiever instellen voor betere prestaties, waar de ander kiest voor een stillere werking. De testen binnen deze review zijn gemaakt met de standaardinstellingen van het smart profiel op de MSI X370 Gaming Pro Carbon. Metingen zijn o.a. gedaan met AIDA64, CPU-Z, MSI Command Center en AMD Ryzen Master. Met AMD Ryzen Master krijg je de juiste temperaturen te zien. Werk je met een andere software, dan zul je vooralsnog 20 graden Celsius moeten aftrekken, om tot de correcte temperatuurwaarde te komen.

Tijdens het verhogen van de multiplier naar 3.8GHz en 3.9GHz zien we kleine temperatuurverschillen. De prestaties tussen de MasterLiquid 120 met twee fans, en de MasterLiquid Lite 120 met één fan ontlopen elkaar weinig. Pas wanneer we handmatig het voltage verder gaan aanpassen zien we een grotere sprong in temperatuur. Uiteindelijk blijft de temperatuur rond de 74 graden Celsius op 4.0GHz met de MasterLiquid 120. Bij beide sets zijn de radiators flink warm wanneer je deze aanraakt met de hand. Het efficiënter en sneller afkoelen van het water doet de MasterLiquid 120 beter dankzij de extra fan. Wat de MasterLiquid 120 in wat extremere omstandigheden, denk hierbij aan voltage verhogingen, net wat interessanter maakt. Uiteraard kan je als gebruiker nog een extra fan plaatsen op de MasterLiquid Lite 120. Het prijsverschil tussen de twee zit hem dan ook zeker tussen de extra fan en wat luxere uitstraling.

De MasterLiquid 120 en MasterLiquid Lite 120, twee waterkoelingsets met ongeveer een prijsverschil van ongeveer 20 euro. Beide sets hebben op papier vergelijkbare specificaties, wat een keuze maken misschien lastig maakt.

We beginnen op het eerste oog met wat verschillende. De MasterLiquid 120 heeft FEP tubes bedekt met een sleeve, waardoor de tubes een strakkere uitstraling hebben. Je zou zeggen kunnen zeggen dat dit een kleinigheidje is, maar in de praktijk is het echt wel een positieve aanvulling. Verder komt de MasterLiquid 120 met twee fans, dit zijn de MasterFan 120 Air Balance fans. De MasterLiquid Lite 120 moet het met één MasterFan 120 Air Balance doen. In de Pricewatch vinden we de MasterFan 120 Air Balance voor circa 15 euro. Tellen we 15 euro bovenop het bedrag van de MasterLiquid Lite 120, dan hebben we het nog over een verschil van 5 euro tussen beide modellen.

Waarom zou je de MasterLiquid 120 dan nog kopen? Het komt vooral neer op product placement en je eigen wensen. Wil je 20 euro goedkoper uit zijn, niet direct zwaar overklokken, maar wel gebruik maken van waterkoeling, dan is de MasterLiquid Lite 120 een prima keuze. In de volledige linie zet de MasterLiquid 120 betere resultaten neer. Ik vermoed dat het door Cooler Master bedoeld is om juist hier wat onderscheid te maken. Direct uit de verpakking wat luxere looks en betere prestaties; de MasterLiquid 120. Wat mindere prestaties dan de MasterLiquid 120, maar juist goed betaalbaar, en voor de prijs degelijke prestaties; de MasterLiquid Lite 120.

De combinatie van deze AIO sets en een 1800X is natuurlijk vrij zeldzaam. De prijsverhouding van de 1800X (500 euro) en dat van de MasterLiquid 120 (70 euro), en voor de MasterLiquid Lite 120 (48 euro) is enorm. Mogelijk dat de gebruiker met een 1800X ook voor een duurdere koeler kiest. Alsnog vind ik het een toffe ervaring om beide AIO sets te proberen op het huidige paradepaard van AMD. Ook van deze processor moet ik binnenkort weer afscheid nemen, he wat jammer nou.

Met welke woorden kan ik dit maal afsluiten? De MasterLiquid 120 en MasterLiquid Lite 120 zijn leuke AIO sets, met ieder een eigen doel. Cooler Master hangt aantrekkelijke prijskaartjes aan beide sets, waarvoor je voldoende koelingsperformance voor mag verwachten. Echter ligt het gemiddelde geluidsniveau wel wat hoger; roet in het eten? Gezien de prijs en kwaliteit zeker niet. Er zijn genoeg koelere oplossingen, alleen kosten deze veelal wat meer dan één van deze koelers.