MSI GeForce GTX 1080 Gaming X 8GB productervaring door Foritain

Review: MSI GeForce GTX 1080 Gaming X 8GB GDDR5X

Inleiding
Specificaties
Uitpakken
Testsysteem
1920x1080p Benchmarks
2560x1440p Benchmarks
3840x2160p Benchmarks
Andere resoluties
Energieverbruik
Overclocken en temperaturen
Conclusie

Productpagina @ MSI

‘Ein-de-lijk!’ was de eerste reactie enkele weken geleden toen bekend werd dat de GTX 1080’s toch echt van de band aan het rollen waren, we hebben tenslotte lang uit moeten kijken naar de opvolgers van de 900-serie Nvidia kaarten. Iets minder bescheiden, en ook iets minder ‘PG’ (lees: niet-review-vriendelijk taalgebruik) was mijn reactie toen de MSI GeForce GTX 1080 Gaming X op de mat lag. We hebben gedanst, gedronken, en flink gelachen alvorens we knockout gingen en alsnog een dag verder waren voordat we de nieuwste high-end grafische kaart konden uitpakken.

De kaart waar wij en onze kleine al lange tijd van dromen..

Het zou de kaart der kaarten moeten zijn, de eerste reviews zijn natuurlijk al uit en liegen er niet om, en vooralsnog lijkt AMD niet met een antwoord te komen voor zij die gewoon de dikste kaart van dit moment willen hebben. Oftewel, we gaan kijken of de MSI uitvoering van dit beest aan alle hooggespannen verwachtingen voldoet.

Alvorens we naar de specifieke MSI uitvoering gaan kijken eerst even een blik op de onderliggende Nvidia chip, de GP104. De eerste grafische chip gebakken op 16nm, en ervaring leert dat met elke stap kleiner de chips efficienter worden. Zo zien we dat vergeleken met de vorige generatie dat er bijna 40% meer transistors zitten op een oppervlak dat iets meer dan 20% kleiner is geworden. Vooruitgang!

De GP104bevat 2560 Cuda rekenkernen, waarvan de GTX 1080 ze allemaal heeft ingeschakeld, en de aanstaande GTX 1070 weliswaar gebaseerd op dezelfde chip is maar waar wel een stukje is uitgeschakeld. Naast dat de nieuwe generatie meer cores heeft draaien ze ook een stuk sneller, want we zien een basis snelheid van 1733 MHz, terwijl we GTX 970’s en GTX 980’s met een beetje geluk 1500MHz zagen aantikken na wat overclocken.

Naast de gebruikelijke ‘meer’ en ‘sneller’ bij elke nieuwe generatie, zien we ook wat nieuwe technieken worden geïntroduceerd. Om te beginnen maakt de GTX 1080 gebruik van het snellere GDDR5X geheugen. Dit snellere geheugen lijkt ons warm te moeten houden tot HBM gemeengoed wordt, wat voorlalsnog even op zich laat wachten. Ook dat is echter vooral technisch geklets wat voor de gebruiker slechts één gevolg heeft: hogere prestaties. Datzelfde gaat op voor bijvoorbeeld de verbeterde VR ervaring, waarbij optimalisaties zorgen voor performance-boosts ver voorbij wat je van de extra rekenkernen en kloksnelheden zou verwachten. Bij gebrek aan een VR oplossing hier in huis moet VR vooralsnog even buiten beschouwing worden gelaten in de review.

Wel praktisch van aard is de aanwezigheid van hardwarematige x265 / HEVC decoding, wat we op de GTX 950 en 960 tegen kwamen, maar op de vorige generatie high-end moesten missen. Ook Ultra HD (4K) beelden op 60FPS naar je moderne televisie sturen is geen enkel probleem. Vermoedelijk iets meer in de toekomst voor home cinema fanaten is de ondersteuning van HDR beelden welke aanwezig is in deze generatie.

Voor de gamers is er ‘Fast Sync’. Lang verhaal kort: De al-oude V-sync instelling voorkomt ‘screen tearing’ maar zorgt in feite voor een marginale vertraging. Geen vertraging die de gemiddelde casual merkt, maar funest voor competitieve play. Fast sync lost dit laatste grotendeels op en maakt in theorie dus een einde aan screen tearing, wat zeker nog speelt op niet-extreem-snelle schermen. Probleem zit uiteraard in het testen ervan, dus vooralsnog laat ik dat onderdeel even ter beoordeling van de lezer.

Voor gamers met een meer artistieke of sociale insteek (lees: streamen of anderzijds delen van gameplay) is Ansel een aardig nieuwtje. Games die dit ondersteunen laten je wanneer gewenst een screenshot maken, maar geven je op dat moment volledige camera vrijheid om dit te doen. Het maakt je game niet sneller, maar met de populariteit van het delen van de ervaringen toch een slim bedacht nieuwtje.

Terug naar de ouderwetse werkelijkheid van het reviewen: De specificaties:

Zoals we van MSI gewend zijn komt de kaart met drie standaard snelheden welke via een meegeleverde applicatie benut kunnen worden. De ‘Silent’ modus draait de kaart op stock snelheden, de andere twee trappen hem ietwat op de staart. 8 Gigabyte GDDR5X geheugen zal geen beperkingen vormen de komende tijd.

Aansluitingen zien we in de vorm van drie DisplayPort 1.4 poorten, een HDMI 2.0 poort, en een DVI-D uitgang via welke je een maximaal van vier schermen aan kan sluiten. HDCP ondersteuning is aanwezig, DirectX 12 ondersteuning is aanwezig.

Fysiek is het een pittig kaartje met een gewicht van maar liefst 1100 gram. De lengte is niet overdreven met 279mm, in mijn ervaring een mooie balans; groot genoeg om indruk te maken, klein genoeg om in de meeste gaming cases wel te passen. Hou wel rekening met de iets grotere breedte van 140mm, in zeer smalle chassis kan dat een overweging zijn. De MSI GTX 1080 Gaming X vereist een 8-pin en 6-pin aansluiting.

MSI heeft hun nieuwste Gaming kaart uiteraard van een nieuwe Twin Frozr koeler voorzien. Deze zesde iteratie bouwt grotendeels verder op het verleden, waarbij we enkele herkenbare elementen terug zien zoals het verlichte MSI logo en de ventilatoren die bij licht gebruik stil staan, maar ook nieuwe zaken: extra verlichting rondom de ventilator. Minder voor show, en meer focus op kwaliteit, is de keuze voor double ball bearing lagers in de ventilatoren in plaats van sleeves, deze gaan in de regel een stuk langer mee.

Wat verpakking betreft is er weinig vernieuwd bij MSI, maar het feit dat er 1080 op staat leidt al snel af van al de rest. We zien de GPU typisch verpakt en voorzien van wat handleidingen en stickers.

De MSI GTX 1080 Gaming X is visueel ook een stukje evolutie over z’n voorgangers. De nieuwste generatie MSI is net wat dikker, net wat bruter, maar nog wel erg herkenbaar en ondanks de wat grovere elementen zien we ook wat verfijning; zo passen de kleine details net wat beter bij elkaar en is de afwerking van het midden van de ventilatoren wat netter. Voor de rest spreken de foto’s voor zich:

Rondom zien we flinke heatpipes, en kijken we onder de koeler zien we heatsinks op de andere chips. Voeding komt vanuit een 6-pin en 8-pin aansluiting. Bovenop uiteraard de noodzakelijke MSI branding.

Een high-end als dit komt uiteraard met backplate, en de MSI draak is dan niet geheel onverwacht. Het zorgt in elk geval voor leuke plaatjes.

Drie DP aansluitingen, een HDMI aansluiting, en een DVI aansluiting maken het rondje af.

Hoewel het test platform anders is kon ik het niet laten de MSI GTX 1080 Gaming X alvast even in mijn eigen systeem te hangen waar de kleurstelling en verlichting goed tot zijn recht komt.

Om grafische kaarten eerlijk te kunnen vergelijken heb je een vast platform nodig. Benchmarks worden gedraaid op een Intel Core i7-4770k @ 4.0 GHz op een Gigabyte Z87X-UD3H moederbord met daarop een Noctua NH-U12S koeler met een Noctua F12 Industrial ventilator.. Geheugen is afkomstig van Corsair in de vorm van vier Vengeance 4GB modules op 1866MHz, en games worden vanaf een Samsung SSD gedraaid. Een Seasonic G-Series 550W Gold rated voeding voorziet het geheel van voldoende energie.

Een i7-4770k is vooralsnog krachtig genoeg om niet als beperkende factor op te treden in het vergelijken van grafische kaarten. Alle kaarten worden getest met de instellingen zoals ze uit de fabriek komen, fabrieks-overclock instellingen blijven dus in tact (en we zien tevens dat al deze kaarten een standaard overclock hebben). Verder overclocken en eventueel resultaten die daarbij van toepassing zijn worden in de individuele reviews onder de oc header besproken. Indien geen resolutie is gespecificeerd mag je uitgaan van 1080p. Alle benchmarks zijn om uitschieters te voorkomen drie maal uitgevoerd, waarbij het gemiddelde wordt weergegeven. Bij noemenswaardige afwijkingen tussen de drie onderlinge resultaten wordt de benchmark nogmaals meerdere malen uitgevoerd om zo zeker te zijn van een betrouwbaar resultaat.

Omdat het niet praktisch is in alle grafieken de gehele naam van elke kaart te gebruiken maak ik gebruik van afkortingen, in deze tabel zie je de exact gebruikte kaarten en de gebruikte drivers op het moment van testen.

Een belangrijke opmerking met betrekking tot de drivers. Driver updates geven soms wat prestatieverbeteringen, maar veelal in specifieke games. Een vergelijking maken met een oudere kaart op oudere drivers is dan ook niet altijd 100% eerlijk. De meeste games in deze vergelijking zijn echter al eventjes uit, dus de kans dat een nieuwe driver verder geoptimaliseerd is voor die game is dan minder groot. Het is echter sowieso onvermijdelijk: Soms zullen er nu eenmaal nieuwe kaarten uitkomen die nieuwere drivers vereisen om te functioneren.

Alle games in deze review hebben een geïntegreerde benchmark. Dit zorgt voor een eerlijke vergelijking tussen de kaarten, de gebruikte instelling staat in de header van elke grafiek. Sommige games maken gebruik van hoge resolutie textures welke meer geheugen vereisen dan sommige kaarten hebben, in dat geval wordt enkel de texture kwaliteit een stapje terug gezet en een opmerking bij de grafiek geplaatst.

Laten we beginnen met toch wel de single GPU benchmark: 3D Mark FireStrike.

BOOM! Nuff said. Bye bye GTX 980Ti en AMD Fury X.

1080p Game resultaten op hoge/maximale settings, waarbij we ditmaal gedag zeggen tegen Bioshock Infinite (toffe game, maar die absurde FPS waardes hebben we nog maar weinig aan), en Far Cry Primal introduceren als nieuw zwaargewicht. GTA V zal de komende dagen worden toegevoegd als nieuwe bench game, die test liep enkel wat vertraging op.

En de lijn zet zich in games door: De GTX 1080 maakt gehakt van het hele veld. Wel moeten we stellen dat de kaart daarmee ook direct dikke overkill is voor 1080p gaming, zelfs op de aller hoogste instellingen.

Lagere instellingen voor de aardigheid gedraaid, uiteraard niet echt heel relevant om 1080p medium benches te draaien op deze kaart. Opvallend is dat de prestaties in het bovenste segment heel wisselvallig zijn, een high-end kaart lijkt lastig spierballen te kunnen tonen bij dergelijk lichte loads. Interessant ja, praktische nut? Nihil.

De benchmarks op 1440p op hoge settings:

Zelfde beeld, veelal 15-20% meer FPS dan de 980Ti, soms nog wat meer. Op deze resolutie lijkt de GTX 1080 zich op zijn gemak te voelen, want alles wordt uitstekend weggespeeld.

Op medium eigenlijk hetzelfde beeld. Maar het wordt wel duidelijk dat deze kaart gemaakt is om deze resolutie op Ultra weg te tikken, niet op medium.

Testresultaten op ‘4K’ of 2160p:

Hier wordt het interessant, want gamen op een enkele grafische kaart op deze resolutie (met de hoogste instellingen) was eigenlijk nog niet echt een optie. Zelfs de vorige aanvoerder, de GTX 980 Ti, kwam hier en daar toch echt wat kracht tekort. Voor 4K gaming was een nieuwe generatie dus geen overbodige luxe. De 1080 doet het ook hier een flinke stap beter dan laatste generatie, maar je zal nog altijd wat kwaliteitsinstellingen moeten laten varen. Niet ‘de hoogste’ dus, maar ‘hoge’ instellingen zitten er meestal wel in. Frappant zijn wel de verschillen in prestaties per game afhankelijk van de settings; soms zie je mega verschillen tussen hoge en medium settings, en soms nauwelijks.

Als we zien dat de GTX 1080 top prestaties neer zet op 1440p, en ook goede zaken doet op Ultra HD / 4K, dan mag je concluderen dat het tevens een interessante kaart is voor eigenaren van 1440p ultrawide schermen. Hoewel het nog altijd pittig is om alle games op de aller hoogste instellingen te draaien in die resolutie, komt de GTX 1080 er aardig bij in de buurt en zal je niet verdrietig hoeven te zijn om de prestaties.

Bij gebrek aan benchmarks nog maar even een foto'tje

Voor alle andere afwijkende resoluties is het simpel: alles onder de 2540x1440p is de GTX 1080 simpelweg overkill voor. Als je zelfs nog geen Full HD (of hoger) scherm hebt koop je beter een keer een degelijk paneel alvorens je een product als dit overweegt.

Ook het verbruik van een GPU is een belangrijk punt. Ik heb het verbruik gemeten bij het stopcontact, oftewel het verbruik van het gehele bovenstaande testsysteem, met een Voltcraft Energy Logger 4000. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van een backlit USB toetsenbord, een USB muis, en een USB Headset. Die verbruiken uiteraard ook een klein beetje, en op deze manier hoop ik het verbruik van een gangbaar systeem te tonen. Hoewel deze meting niet exact bepaald wat de kaart verbruikt, krijgen wij zo wel een inzicht in het daadwerkelijke verbruik van een systeem, een redelijke vergelijking van het verbruik van de verschillende kaarten, en een indicatie van wat een geschikte voeding voor een systeem in combinatie met deze GPU kan zijn (althans op gebied van vermogen).

Het verbruik op drie momenten is opgenomen in deze grafiek:
- Het gemiddelde verbruik van de computer gedurende 5 minuten in idle (Dus niet de slaapstand, vergelijkbaar met een beetje mailen of in word/excel werken).
- Het gemiddelde verbruik gedurende de gehele Thief benchmark op Very High op 1080p (Gamen).
- Het piek-verbruik gedurende de hele benchmark sessie. Dit laatste onderdeel is vanaf de GTX 1080 review veranderd, waardoor dit resultaat bij eerder geteste grafische kaarten ontbreekt.

De resultaten:

Al die prestaties krijg je natuurlijk niet helemaal voor niets, want de GTX 1080 weet nog wel wat energie te verbruiken. Echter is het minder dan de GTX 980 Ti, de AMD Fury X, en de AMD R9 290 serie die hij wat prestaties betreft ruim achter zich laat. Daarbij is het verbuik in idle zeer laag waardoor ik al met al enkel positief kan zijn.

Voeding advies is redelijk eenvoudig: een degelijke 450-550W voeding zal ruimschoots voldoen voor een systeem op basis van één GTX 1080. Voor een extra GTX 1080 mag je daar gemakshalve 200W bij optellen en dan zit je nog (ruimschoots) veilig. Als je zeer fanatiek bent met overclocken kan het verder geen kwaad een kleine stap omhoog te doen wat het vermogen van de voeding betreft, maar zelfs een bescheiden overclock op je GPU en CPU zal voor een ca 500W voeding geen uitdaging vormen.

Overclocken is op dit moment nog een beetje aftasten, en dat lijkt vooral te komen door de manier waarop Nvidia deze grafische chip laat boosten. Het is echter ook lastiger omdat MSI Afterburner op dit moment slechts beperkt vrijheden geeft (voltage locked, en powerlimit kan tot maximaal 107%), en GPU-Z geeft bijvoorbeeld (over)kloksnelheden nog niet correct aan, mogelijk dat er dus nog wel wat extra lost komt. Echter voordat ik ook maar iets aan de snelheden had aangepast viel op dat de kaart zichzelf al flink boost. Bij het draaien van de Valley benchmark, waar de core snelheid in de hoek staat, zag ik dat die rond de 2020MHz bleef hangen, ruimschoots boven wat MSI specificeert. De kaart overclockt zichzelf dus feitelijk zolang het verbruik uit de buurt van de limieten blijft, en de temperaturen binnen perken blijven, zonder enige aanpassing van de gebruiker.

GPU-Z geeft de factory snelheid aan, ongeacht de afterburner instelling

Zonder handmatige OC zien we alsnog een aardige boost

Ondanks de standaard boosts bleek er nog wel iets meer pit in te zitten. +600MHz op het geheugen bleek geen probleem, maar de maximale core snelheid (met powerlimit op 107%) van deze sample lijkt ergens net boven de +100MHz te zitten. 2100MHz met boost bleek stabiel, maar iets hogere snelheden lijkt niet helemaal goed te gaan. De komende dagen zal ik er nog wat verder in verdiepen, maar zoals gezegd: ik verwacht geen wonderen. Netto resultaat is tot dusver 18700 in Firestrike, wat iets meer dan 3% is boven de prestaties direct uit de doos.

één ding is zeker, met moderne componenten en degelijke koelers hoef je je pc in geen geval te horen, overclock of niet.

Kijken we naar het verschil in temperatuur, ditmaal gemeten in een compleet systeem (NZXT H440 New Edition) zien we deze stijgen van 70 C op stock naar maximaal 73 C met overclock. Beide keurige temps, maar een relevante toename voor een marginale prestatieboost. De tijd zal moeten leren of de handmatige overclock capaciteiten van deze generatie nog wat zullen verbeteren, maar vooralsnog moet ik het houden op ‘matig’ en lijkt de kaart zelf al het werk alvast voor je te doen.

The king is dead, long live the king! En je mag de GTX 1080 gerust een koning noemen. Met één klap maakt deze nieuwe Nvidia het gehele topsegment van de vorige generatie overbodig: Flink betere prestaties dan de GTX 980 Ti (en ik vergelijk hem met een factory-oc model) en de AMD Fury X op elke resolutie, enkele aardige nieuwe features, en dat terwijl het verbuik is afgenomen. Het gebrek aan concurrentie uit het rode kamp, vooralsnog is er niets high-end door AMD aangekondigd, maakt Nvidia met de GTX 1080 de komende (ruime) tijd alleenheerser en de enige realistische optie voor veeleisende, en vermogende, gamers. De komst van de GTX 1070 zal iets meer budget bewuste kopers ongetwijfeld doen twijfelen, maar als je het beste wilt is de GTX 1080 de chip.

Eerst maar even de kanttekeningen afwerken, want dromen van mooi speelgoed is leuk, maar we dienen realistisch te blijven. Uiteraard is er de prijs, want een kaart als deze kost evenveel als menig compleet mid-range game pc. Ook is het belangrijk te onthouden dat dergelijke prestaties compleet overkill zijn voor gamers met een Full HD / 1080p scherm, en dat je pas profiteert bij resoluties van 2560x1440p of hoger. Keerzijde is uiteraard dat eigenaren van 4K of 1440p ultrawide panelen zullen smachten om een GTX 1080, want daar komt al dat prestatiegeweld toch goed van pas, maar als we naar de Steam Survey van Mei 2016 kijken zien we dat daar ca 95% van de gebruikers op 1080p of lager functioneert en zij dus een kleine minderheid vormen. Geen zaligmakend onderzoek, maar een duidelijke indicatie dat prestaties als dit niet voor de massa zijn, maar voor de echte liefhebber. Inhoudelijk gezien is er van teleurstelling wat de kaart betreft weinig sprake, het enige wat vooralsnog wat bescheiden blijkt zijn de verdere overclock mogelijkheden.

Dat laatste lijkt echter vooral een gevolg van de nieuwe manier waarop Nvidia de kaart al omhoog laat boosten. Of het gerelateerd is aan deze MSI Gaming X uitvoering kan ik nog niet beoordelen, maar zonder enige aanpassing van mijn kant zien we de kaart ver voorbij de specificaties schieten. Een realistische schatting is dat dit aan de Nvidia chip gerelateerd is en dat MSI of concurrenten daar niet gek veel speling in zullen hebben. De combinatie van een zuinigere chip en een nog dikkere Twin Frozr koeler dan ooit tevoren uit de fabrieken van MSI zorgt in elk geval voor dusdanig goede koel- en geluidsprestaties dat we dergelijk agressief boosten enkel kunnen toejuichen, zie het als een lekkere overclock zonder dat je maar iets hoeft te doen. Net als vorige generatie stoppen de ventilatoren ook bij eenvoudig gebruik, en de koeling is dusdanig dik in orde dat ik gedurende de hele test periode de kaart niet heb hoeven horen terwijl de temperaturen in een behuizing zo tegen de 70 C aan tikken, dus ook vanuit een praktisch perspectief is het gewoon een verdomd lekkere kaart. Mooie bonus is het feit dat MSI de ventilatoren heeft voorzien van double ball bearings waarvan je mag verwachten dat ze de rest van de kaart ruimschoots zullen overleven en stil zullen blijven, al kan je daar als reviewer op korte termijn weinig mee.

De grote vraag zal zijn hoe de MSI uitvoering het gaat doen ten opzichte van de concurrentie, maar vooralsnog kan ik daar geen antwoord op geven vanwege de beperkte beschikbaarheid en prijsinformatie van alle GTX 1080 varianten. Vorige generatie deed MSI prima zaken, en er lijkt vooralsnog geen reden om aan te nemen dat dat deze generatie anders gaat zijn. De nieuwe Nvidia chip is efficiënter, en MSI heeft de Twin Frozr inhoudelijk verbeterd, dus dat kan haast niet mis zou je verwachten. Dat ze ook visueel wat upgrades hebben uitgevoerd, zoals wat grovere lijnen en wat meer verlichting, zal menig MSI liefhebber ook niet verkeerd uitkomen. Ondanks de toevoeging van een RGB LEDje blijft het thema van MSI natuurlijk onmiskenbaar ‘rood’, dus dat zal nog wel een overweging blijven. Zolang MSI de prijsstelling net als ‘last gen’ concurrerend kan houden hebben de andere fabrikanten in elk geval alvast een pittige kaart om hun tanden in te zetten, want deze MSI GTX 1080 Gaming X zet hier voor nu de nieuwe benchmark voor high-end graphics neer.

Nog enkele vergrotingen, klikken voor vol formaat:

Terug naar boven