Dell Chromebook 13 (7310-6696) productervaring door rudybuitb

Inhoudsopgave

Inleiding
Hardware
Software (Chrome OS)
Accu
Benchmarks
Software (Linux)
Alternatieven
Conclusie

Inleiding

Ik heb in de afgelopen jaren al meerdere apparaten met Chrome OS gehad: enkele laptops en ook een kleine desktop met daarop het lichte besturingssysteem van Google. Tot nu toe was het verhaal dat de hardware niet goed genoeg was om echt een prettige ervaring te kunnen bieden. Het ging vaak om plastic behuizingen die enigszins goedkoop aanvoelden, een CPU die (net) niet snel genoeg was, de batterijduur die wat beter zou kunnen, en zo zou ik nog wel een paar nadelen kunnen opsommen. Toen ik de nieuwe lijn Chromebooks van Dell zag (bedoeld voor de zakelijke markt), was mijn interesse toch wel weer gewekt. Zou het mogelijk zijn om een kwalitatief hoogwaardige laptop met Chrome OS te kopen tegen een ietwat hogere prijs dan gemiddeld? Ik besloot om er een te bestellen om hierachter te komen!
Het eerste deel van de review zal ik naar de hardware kijken en natuurlijk ook naar Chrome OS zelf. Het tweede deel zal ik kort aandacht besteden aan de installatie van een alternatief OS: Ubuntu Linux. Aangezien het werken met Chrome OS wat beperkingen kan meebrengen (afhankelijk van je gebruik), leek het me leuk om te kijken wat een OS met minder beperkingen in combinatie met deze hardware kan doen. Is deze laptop ook interessant voor mensen die geen Chrome OS willen gebruiken?

Hardware

Ik heb besloten om de unboxing maar achterwege te laten, aangezien de laptop verstuurd wordt in een zeer kale bruine verpakking, met alleen maar een adapter. Erg low-budget dus (een beetje tegenvallend voor een Chromebook met deze prijs), maar ik kwam er al snel achter dat dit gelukkig niet voor de laptop zelf geldt. De laptop is verkrijgbaar in diverse uitvoeringen. Je hebt de instapper die ik heb gekocht: deze heeft een full HD 13,3” IPS scherm, een Celeron 3205U processor, 16GB opslag, 4GB geheugen en een verlicht toetsenbord. Er kan ook worden gekozen voor een i3U processor en zelfs ook nog voor een i5U. De laatste uitvoering heeft ook nog eens 8GB geheugen aan boord, 32GB opslag en een touchscreen. Erg mooi om te zien dat je een Chromebook tegenwoordig dus ook met goede specs kunt samenstellen! Daar hangt natuurlijk wel een prijskaartje aan, maar een beetje keuze kan wat mij betreft nooit kwaad.

Aangezien ik de 3205U processor al ken van de Gigabyte Brix barebone die ik gebruik (en deze bevalt goed voor dagelijks gebruik) en een touchscreen in een laptop niet echt nodig is, heb ik besloten om voor de goedkoopste variant te kiezen. De prijs die ik daarvoor heb betaald is circa 500,- euro; nog steeds niet niks dus. Wat direct opvalt is dat de laptop erg mooi gemaakt is; aluminium aan de onderkant en carbon fiber aan de bovenkant en binnenkant. De laptop voelt erg stevig aan, is behoorlijk dun en zeer goed afgewerkt. Geen krakend plastic of een scherm dat alle kanten in wiebelt als je op de laptop aan het typen bent. Het is een van de best gebouwde laptops die ik tot nu toe in mijn handen (of op mijn schoot) heb gehad. Eerst maar even de uitgebreide specs op een rijtje (zoals ze op de website van Dell staan):

Processor
Chrome OS, Intel® Celeron™ 3205U, 4GB

Hard Drive
16GB Solid State Drive

Display
13.3" FHD Non-Touch LCD

Color
Non-Touch LCD Cover - Black

Wireless
Intel® Dual Band Wireless-AC 7260 802.11AC Wi-Fi + BT 4.0 LE Wireless Card
Primary Battery
67Whr 6 Cell Battery

Dimensions
Back Height: 0.66" (16.7mm), Front Height: 0.51" (12.8mm), Peak Height: 0.72" (18.4mm) x Width: 12.93" (323.4mm) x Depth: 9.03" (225.8mm)
Weight: 3.23lbs (1.47kg); 3.56lbs (1.62kg) with touch

Ports
1x USB 3.0, 1x USB 2.0
HDMI 1.4
MicroSD
Noble lock slot
Stereo headphone and microphone combo jack

Chassis
Keyboard
Backlit chiclet keyboard: Chrome OS layout
Touchpad
Precision touchpad, seamless glass integrated button: 105mm x 60mm

De gebruikte materialen zorgen ervoor dat de laptop premium aanvoelt. De Chromebook van Dell trekt overigens wel erg makkelijk vingerafdrukken aan; mensen met een smetfobie zullen dus 24/7 een doekje bij de hand moeten houden. :)

Het toestenbord typt ontzettend prettig en kan wat mij betreft de strijd aan met het toetsenbord van mijn Macbook Pro. De trackpad werkt ook goed; het oppervlak is glad en aanrakingen worden goed herkend. Binnen Chrome OS kun je gebruik maken van gestures op de trackpad, ook deze werken net zo soepel als de gestures op mijn Macbook; hier heeft Dell dus absoluut een pluim verdiend! Er zijn genoeg duurdere laptops met Windows erop te vinden waarbij de trackpad vaak een van de zwakste punten van de hardware is. Het is mooi dat Dell en Google dit genoeg aandacht hebben gegeven. Een leuke extra is het feit dat deze Chromebook is uitgevoerd met toetsenbord verlichting. Er zijn vijf standen voor de verlichting, waarschijnlijk zal dat genoeg zijn voor de meeste mensen. Je kunt dit instellen door de Alt toets ingedrukt te houden en daarna op de brightness knoppen bovenaan het toestenbord te klikken. Bovenaan het toestenbord zul je overigens geen functietoetsen vinden, maar een rij toetsen met onder andere: vooruit en terug, refresh, fullscreen mode, brightness hoger/lager en geluid harder/zachter. Verder is het toetsenbord redelijk standaard, behalve uiteraard de zoek knop die in plaats van de Caps lock toets is geplaatst. De toetsen hebben voldoende ‘travel’ en zoals gezegd is het erg fijn om flinke stukken tekst (zoals deze review) op de Chromebook 13 te typen.

Het WiFi bereik is prima en internetpagina´s laden snel. Ook is WiFi vrijwel direct beschikbaar zodra de Chromebook uit slaap komt. Je kunt overigens instellen dat WiFi niet aan moet blijven in slaap, maar tot nu toe heb ik geen negatieve impact op de batterij gezien, dus laat ik het voorlopig zo. Volgens de specificaties zou er een fan in deze laptop zitten (de 3205U moet inderdaad wel actief gekoeld worden), alleen is deze zo stil dat ik me afvraag of de fan überhaupt ooit een keer aan is geweest. Zelfs als je een oor tegen de onderkant van de laptop houdt, dan nog is er niets te horen. Wel een minuscuul beetje ‘coil whine’, maar dat is zeker niet storend.

Het scherm is niet het beste dat ik ooit gezien heb, maar het is een stuk beter dan de meeste laptop schermen. Dell geeft aan dat het hier een IPS scherm betreft, echter zijn de kijkhoeken voor een IPS scherm niet optimaal. Bij wat meer extreme kijkhoeken verliest het scherm nogal snel wat helderheid; kleuren springen dan niet echt meer van het scherm. Begrijp het niet verkeerd: de kleuren zijn met een ‘normale’ kijkhoek erg goed en het scherm steekt dan ook met kop en schouders uit boven non-IPS schermen. De maximale helderheid is ruim voldoende en aangezien het een mat scherm betreft is er ook nauwelijks sprake van reflecties. Er is een klein beetje lightbleed onderaan het scherm te ontdekken (vooral rechtsonder), maar ook dit valt nauwelijks tot niet op bij normaal gebruik; alleen bij het kijken van een film op maximale helderheid, met zwarte balken boven en onder het scherm, zal er enig licht te zien zijn dat onderaan het scherm ‘ontsnapt’.

Goed mee te leven dus wat mij betreft. De speakers klinken best aardig en de stereo spreiding is goed (geluid op de Chromebook 13 kan soms best ruimtelijk klinken). Het maximale volume had wat mij betreft alleen zeker hoger gemogen. Geen speakers waar de gemiddelde audiofiel helemaal wild van zal worden, maar voor laptop speakers voldoen ze goed genoeg.

Software (Chrome OS)

De laptop komt standaard met Chrome OS. Er zijn in Nederland nog niet zoveel fans van Google´s besturingssysteem. In sommige andere landen (zoals de VS) zijn Chromebooks inmiddels behoorlijk populair. Google begint steeds vaker de klaslokalen te veroveren en Dell heeft nu dus het idee om ook de zakelijke markt aan de Chromebooks te helpen. Aangezien ik de laptop als particulier gebruik zal ik niet ingaan op de zakelijke kant, maar wil ik kijken wat je tegenwoordig met een simpel OS als dit kunt doen in dagelijks gebruik.

Om maar meteen een aantal voordelen van Chrome OS te noemen:

* Het is een ‘licht’ OS en het werkt vloeiend, ook op minder krachtige hardware.
* Je hoeft je niet bezig te houden met allerlei software updates en antivirus software e.d.
* Er zijn tegenwoordig ook wat applicaties die offline werken, je hoeft dus niet altijd met internet verbonden te zijn.
* Mocht je ooit een ander Chrome OS apparaat kopen, dan is het een kwestie van inloggen met je Google account en je kunt meteen verder werken.
* Goede integratie van Google diensten.

Een aantal nadelen is er natuurlijk ook:

* Software die een lokale installatie nodig heeft (bijvoorbeeld Windows software), zal niet gebruikt kunnen worden.
* Je moet Google Chrome gebruiken en nog wat andere Google diensten, anders ga je er niet het optimale uithalen. Echter niet iedereen is een fan van Google (en advertenties).
* Vrijwel alle opslag gebeurt in de cloud (weinig lokale opslag beschikbaar).
* Weinig in te stellen binnen het OS; mensen die graag alles tweaken zijn bij Chrome OS aan het verkeerde adres.

Ik denk dat de meeste gebruikers die geen bijzondere eisen stellen aan software, prima uit de voeten kunnen met Chrome OS. Zeker aangezien er tegenwoordig steeds meer software beschikbaar is in een online variant. Zolang het in de browser te draaien is, dan kun je er - over het algemeen - goed mee werken op een Chromebook. Ben je afhankelijk van specifieke software die onder Windows geïnstalleerd moet worden, dan zul je niet moeten kiezen voor Google's OS. Als voorbeeld heb ik hieronder een kort lijstje toegevoegd met applicaties die prima bruikbaar zijn voor alledaagse taken:

* Browsen: Chrome browser
* E-mail: Gmail, Outlook
* Cloud storage: Google Drive, MS OneDrive, Dropbox
* Muziek: Spotify, Play Music
* Video: Netflix, Play Movies, Plex, of bijvoorbeeld Video Player voor lokale content
* Office: Google Docs, MS Office Online
* Text editors: Text, Caret
* Notities: Google Keep, Evernote
* Agenda: Google Calendar, Sunrise Calendar
* Fotobewerking: Pixlr Editor, Polarr, Picasa

Bovenstaande applicaties zullen voor ‘gewone’ gebruikers uitstekend werken, power users zullen vaak niet genoeg hebben aan software die alleen in een browser werkt. In welke categorie je zelf valt zal dus bepalen of je de dingen kunt doen zoals je wilt. Mocht je meer willen kunnen doen dan is er de mogelijkheid om Linux te installeren. Dat kan ‘langs’ Chrome OS door gebruik te maken van Crouton, of door Chrome OS volledig te wissen en Linux te installeren op de M.2 SSD. Het tweede deel van de review zal ik verder ingaan op de laatste mogelijkheid. Onder Linux kun je namelijk wel gebruik maken van meer uitgebreide software, bijvoorbeeld voor het bewerken van foto´s of het opnemen van muziek. We zullen zien hoe goed dat werkt in de praktijk!

De algemene performance binnen Chrome OS op deze laptop is zeker goed te noemen. Browsen gaat erg vlotjes; pagina’s laden snel, je kunt prima meerdere tabs langs elkaar openzetten, gestures op het touchpad werken goed, scrollen in lange pagina’s is vloeiend en zelfs 1080p60 filmpjes worden nog afgespeeld (ook al is dat wel het maximale dat je kunt doen voordat er een enkele hapering of framedrop zichtbaar wordt). Ik heb de scaling trouwens op 125% gezet aangezien alles er anders wel erg klein uitziet. Dit heeft alleen effect op de content binnen de browser windows, de algemene GUI ziet er nog steeds vrij klein uit (de balk met je snelkoppelingen en het menu met snelle instellingen). Als je de laptop dichtklapt dan wordt er niet veel accu verbruikt en je kunt de Chromebook dan ook makkelijk een paar dagen dicht laten zonder dat je daarna een lege accu aantreft. Als je daarna verder wilt werken klap je het scherm open en binnen luttele seconden is er weer een netwerkverbinding en ga je verder waar je gebleven was. Er is een help functie waarin te lezen is hoe je bepaalde taken met de Chromebook kunt uitvoeren (mocht je nog niet bekend zijn met Google’s OS) en deze is voorzien van duidelijke plaatjes en omschrijvingen. Ook kun je met de shortcut Ctrl + Alt + ? een overzicht krijgen op het scherm welke shortcuts er allemaal te gebruiken zijn binnen Chrome OS; dit is erg makkelijk om snel de meeste belangrijke toetsencombinaties te leren kennen.

Accu

Dell claimt dat de Chromebook 13 een batterijduur tot 12 uur kan halen. Natuurlijk is dat afhankelijk van je gebruik, de schermhelderheid en nog wat andere zaken. Bij licht gebruik en een helderheid van circa 25 à 30% is dit in de praktijk ook makkelijk haalbaar. Dat is natuurlijk een prima score; een volledige werkdag of een dag in de schoolbanken is dus geen enkel probleem. Gebruik je de laptop intensief (hoge schermhelderheid, veel dataverkeer), dan nog zul je bijna een werkdag kunnen doorkomen. Een lange adem heeft de Chromebook 13 dus zeker. De accu is trouwens ook behoorlijk snel opgeladen; binnen maximaal anderhalf uur is de accu weer helemaal vol. Mocht je een lange batterijduur belangrijk vinden, dan is deze laptop dus zeker het overwegen waard. Onder Linux zie ik op deze laptop soms zelfs geschatte tijden van 17 of 18 uur. Dat is natuurlijk niet het geval als je constant full HD filmpjes aan het kijken bent, maar als je soms wat aan het typen bent (en je scherm niet al te helder hebt staan), dan is de accuduur echt fantastisch!

Benchmarks

Qua benchmark software is er uiteraard niet zo veel keuze. Ik heb benchmark tests gedraaid die de performance binnen de browser meten, zoals Octane, JetStream en Kraken. Hieruit blijkt dat deze laptop behoorlijk nette prestaties neerzet. Voor een dergelijke processor (die erg zuinig is en slechts minimaal gekoeld hoeft te worden) is dat bepaald niet verkeerd. De performance is in ieder geval beter dan ik op de meeste andere Chromebooks ben tegengekomen. Dit vertaalt zich ook naar alledaags gebruik; browsen voelt geen moment langzaam, pagina´s openen vlot en scrollen gaat net zo soepel als op een Macbook Pro. Hieronder enkele screenshots van de resultaten:

Octane

JetStream

Kraken

Software (Linux)

Ik heb - na het testen met Chrome OS - de laatste versie van Ubuntu geïnstalleerd (15.10). Niet via het Crouton script (waarbij je Linux in een chroot omgeving kunt draaien naast het bestaande Chrome OS), maar ik heb besloten om Chrome OS volledig te wissen en de hele SSD te gebruiken voor Ubuntu. Aangezien we het maar over 16GB opslag hebben, leek het me verstandig om zo zuinig mogelijk met de ruimte om te gaan. Er is makkelijk een herstel USB-stick te maken via Chrome, dus mocht er iets verkeerd gaan tijdens een installatie, of zou ik later spijt hebben van het wissen van Chrome, dan is de backup eenvoudig terug te zetten. Je kunt echter niet meteen booten van een USB-stick, daarvoor moet je eerst de developer mode ingaan en later een script draaien om legacy boot mogelijk te maken. De installatie van Ubuntu verliep daarna erg eenvoudig; even de SSD opnieuw partitioneren en je kunt beginnen. Gelukkig wordt out-of-the-box vrijwel alle hardware ondersteund; de enige hardware die ik nog niet werkend heb gekregen is het verlichte toetsenbord. Blijkbaar is er geen kernel driver voor de leds in het toetsenbord, hopelijk gaat hier spoedig nog verandering in komen. WiFi en Bluetooth werken prima, de accuduur is nog steeds uitstekend, suspend werkt goed, het touchpad werkt zoals het hoort, enzovoorts.

Uiteraard zijn er altijd een paar kleine tweaks nodig. Enkele sneltoetsen moeten handmatig worden ingesteld, zoals de screen brightness knoppen en de volumeknoppen. Daarnaast werken nog niet alle touchpad gestures (vooruit en terug in de browser) en is het scrollen in de Chrome browser niet zo soepel als onder Chrome OS. Dat laatste ligt misschien aan het feit dat Chrome onder Linux nog niet 100% hardware versnelling gebruikt. Het is wel goed werkbaar trouwens en anders kun je natuurlijk ook Firefox of een andere browser installeren. Dat laatste is meteen het grote voordeel van Linux draaien op een Chromebook: je zit niet vast aan alleen software van Google; er is voldoende software om uit te kiezen. Zo heb ik bijvoorbeeld RawTherapee geïnstalleerd zodat ik makkelijk (lokaal) wat foto´s kan bewerken. Ook Ardour is een leuke applicatie om te installeren (voor de muzikanten onder ons): dit is een DAW (digital audio workstation) waarmee je zelf muziek kunt opnemen. Je hebt dan natuurlijk wel een audio interface nodig, maar er zijn enkele goede USB devices te vinden die standaard werken onder Linux; de Scarlett 2i2 en 2i4 zijn daar voorbeelden van. Zelfs het spelen van een simpel Windows spelletje werkt door gebruik te maken van Wine. Je bent daarnaast niet altijd afhankelijk van een netwerkverbinding als je Linux gebruikt, dit kan voor veel gebruikers een voordeel zijn. Je moet uiteraard een beetje voorzichtig met de ruimte op de SSD omgaan; ikzelf heb ongeveer de helft van de 16GB nog beschikbaar. Dat is niet veel, maar genoeg als je gebruik maakt van een microSD-kaart voor additionele opslag. Er is ook de mogelijkheid om zelf de M.2 SSD te vervangen door een model met een grotere opslagcapaciteit, je moet er dan wel op letten om een 42mm versie te kopen. De processor is zelfs in staat om VirtualBox - met daarin een volledige Windows 10 - te draaien. De performance is dan bepaald niet flitsend, maar wel werkbaar zolang je binnen Windows geen enorm zware software gaat draaien. Persoonlijk geef ik dus de voorkeur aan Linux, aangezien je nog steeds alle Google apps kunt gebruiken binnen de Chrome browser, maar je hebt ook een hoop andere software tot je beschikking. Voor programmeurs is er bijvoorbeeld Eclipse, Brackets en Android Studio. Voor muzikanten is er Ardour, Harrison Mixbus, Hydrogen en Audacity. Voor fotografen is er RawTherapee, Darkroom en The Gimp. En zo kun je nog wel even doorgaan… Mocht je dus meer behoefte hebben aan dit soort specifieke applicaties (die ook nog eens lokaal draaien), dan is er dus veel te winnen door een installatie van een ander OS.

Alternatieven

Wat betreft bouwkwaliteit is er op het gebied van Chromebooks maar één concurrent: de Pixel van Google zelf. Aangezien die laptop een heel ander prijskaartje heeft (en moeilijk verkrijgbaar is in Nederland) is het niet helemaal realistisch om deze met de Dell Chromebook 13 te vergelijken. Veel andere Chromebooks laten namelijk toch wat steekjes vallen, of dat nu op het gebied van performance is, of op het gebied van bouwkwaliteit en scherm. Aangezien er ook een ander OS is te installeren op deze laptop (dat is overigens bij andere Chromebooks net zo goed het geval), is deze laptop dus ook te overwegen als je geen Chrome OS wilt gebruiken. Zou je de meest uitgebreide versie kopen, dan heb je voor circa 930,- euro een uitstekende ultrabook met zeer goede specs en top hardware. Als je puur voor de Chrome OS ervaring gaat, dan is het wat mij betreft zeker de moeite waard om voor de laptop van Dell te gaan; je betaalt wel iets meer dan dat je voor veel andere Chromebooks zou doen, maar de kwaliteit is die meerprijs zeker waard. Als je alleen Chrome OS wilt gebruiken, dan hoef je waarschijnlijk ook niet voor de duurdere versies te kiezen; in de meeste gevallen zal de instapper dan meer dan voldoende zijn.

Conclusie

De Dell Chromebook 13 met de Intel Celeron 3205U is een aangename verrassing. De hardware is top en Chrome OS is langzaam aan wat meer volwassen aan het worden. Gebruikers die geen bijzondere software eisen stellen, zullen prima kunnen werken met de beperkingen die Chrome OS je oplegt. Het scherm is goed, de dagelijkse performance voelt vlot aan, de accuduur is geweldig en de bouwkwaliteit geeft je het idee dat je met een premium product aan het werken bent. Touchpad gestures werken lekker, scrollen in de browser is erg vloeiend en browsen in het algemeen voelt eigenlijk net zo soepel aan als op een Macbook.
Als je niet vies bent van een beetje tweaken, dan kun je ook Linux installeren op deze laptop. Veel software beperkingen vallen daarmee weg en de laptop is op dat moment echt een goede allrounder (zolang de software niet teveel vraagt van de bescheiden processor). De kleine nadelen doen weinig afbreuk aan het feit dat deze laptop een goede keuze kan zijn voor diverse soorten gebruikers.