Asus GeForce GTX 970 Strix OC 4GB productervaring door StoneyMalloney

Het is alweer een tijdje geleden dat het begon te kriebelen om een nieuwe videokaart aan te schaffen. De laatste videokaart was een AMD Radeon HD6850 in combinatie met een Arctic Accelero Extreme 7970 aftermarket cooler in combinatie met een lichte kietel. Alhoewel de videokaart geen reden tot ontevredenheid heeft gegeven, begint hij wat lastig mee te komen met de wat nieuwere games die gespeeld werden. Aangezien ik dit jaar me eigen sinterkerst-en-oud-en-nieuwman moest zijn, had ik unaniem democratisch besloten dat, na drie en een half jaar, ik eens lekker gek mocht doen. Nu de directrice nog overtuigen en budgetrestricties oplossen.

Dan is de eerste keuze die je moet maken vanzelfsprekend: AMD of nVidia? Na de vele voorgaande AMD kaarten leek het dan toch te gaan gebeuren, het was niet meer mogelijk een AMD kaart te rechtvaardigen. Vanaf volgend jaar woon ik namelijk op mezelf en hoeven me ouders niet meer op te draaien voor mijn niet al te zuinige videokaart, maar moet ik zelf de stroomboer gaan lappen... Hard tijd om ook eens 'groen' te denken. Ter illustratie; de GTX 970 is vergelijkbaar met een R9 290x qua prijs en prestaties (GTX iets sneller), maar qua stroomverbruik scheelt het ruim 90-120 watt afhankelijk van de uitvoering.

De jaarlijkse kosten van 1 watt tegen een gemiddelde elektriciteitsprijs van 23 eurocent van een videokaart die 1460 uur (4 uur per dag) aanstaat bedragen €0,3358. Een videokaart die 90-120 watt minder verbruikt levert dus toch gauw een jaarlijkse (!) besparing op van €30,22 tot €40,30 op. Als de videokaart een jaar of drie meegaat dan scheelt dat dus toch een eurootje of €90,- á €120,- (exclusief efficiency verlies op de voeding). Makkelijke keuze, hij is sneller, even duur, veel zuiniger (denk aan het milieu) en doordat hij zuiniger is, in de regel ook makkelijker stil te houden. Zoals mijn chef op de werkvloer laatst zei toen we klaagden over de kou op kantoor: 'bij mij thuis is het 18 graden, zijn de kinderen lekker stil'. Dit geldt natuurlijk ook voor videokaarten, hoe kouder ze blijven, hoe stiller.

Na wat uitzoeken was het dus kiezen tussen de ASUS GTX 970 4GB Strix en de MSI GTX 970 4GB Gaming. De ASUS was iets stiller en iets zuiniger maar ook weer iets langzamer. Alhoewel er ook velen zijn die voor de MSI gekozen zouden hebben, gaf voor mij het feit dat ik wat meer vertrouwen in ASUS heb de doorslag, dit was puur gevoelsmatig. Nu de kaart gekozen was, moest enkel nog een charmeoffensief ingezet worden om toestemming te krijgen voor de aankoop.

Na een avondje of twee zeuren dat die spelletjes toch wat vlotter moeten kunnen spelen en de toezegging dat zij er ook 'af en toe' op mocht, gebeurde het eindelijk, ik had toestemming van de directrice om er eentje te bestellen. Chocolade. Helpt. Trouwens. Altijd. Uiteraard moest en zou hij de volgende dag in huis moeten zijn, dus werd de kaart bij Komplett besteld, het was de goedkoopste webshop die het 'vóór 11 uur besteld, morgen in huis' beleid voerde én bij wie de kaart direct leverbaar was. Bij deze Webshop had ik echter nog nooit eerder besteld. Daarnaast ging de voorraad kort na het afrekenen van 5 naar 'niet leverbaar' en ook was mijn order nog niet gevuld bij de bestelstatus... Daarbovenop kwam dat de PostNL track&trace code maar niet binnen kwam... Wat een stress. Na de morgen erop contact met de webshop via de chat te hebben gehad, werd aangegeven dat het een storing bij PostNL betrof en het pakketje toch die dag nog bezorgd zou worden. Het was een hele hele lange dag. Maar om 5 uur 's middags gebeurde het dan toch... De buurman had het pakketje in ontvangst genomen!

In de doos troffen we de volgende zaken aan:
- Handleiding speedsetup
- Installatie CD met verschillende utilities en drivers:
- ASUS GPUTweak (download)
- Display Driver (download)
- ASUS APRP
- ASUS Streaming
- Handleiding
- ASUS GeForce GTX 970 4GB Strix

Voor deze review is de GTX970 licht gekieteld naar een lichte overclock van 1253 naar 1300MHz en het geheugen van 7010 naar 7200 MHz. Hiervoor werkt het programma GPUTweak overigens naar behoren en zeer intuïtief. Een kind kan de was doen. Ook kan je verschillende overclock profielen opslaan.

De videokaart zelf is zeer degelijk afgewerkt en bezet twee sloten in de kast (minder dan de 3,5 van de HD6850 met aftermarket cooler). Voor de afmetingen oud vs. nieuw een paar foto's ter illustratie.

Wat gelijk opviel is dat de videokaart erg massief aanvoelt. Bonuspunten zijn er voor de backplate. Door de backplate hangt hij steving in de PCIe sleuf in tegenstelling tot de vorige videokaart. Tot grote (proest) verrassing is er overigens maar één 8-pins connector nodig voor stroom. Dit in tegenstelling tot de oude HD6850 die twee 6-pins connectoren nodig had. Aan de achterkant zitten 2 DVI uitgangen, één HDMI uitgang en een displayport uitgang. Genoeg mogelijkheden om monitoren op aan te sluiten dus.

Qua design is de vraag: wat kan je van een videokaart verwachten? Hij zit hier in een gesloten kast dus heel veel om het uiterlijk geef ik niet, bijzondere kleurstellingen hoeven van mij sowieso niet. Mijn persoonlijke voorkeur met dit soort zaken is functionaliteit boven vorm. In dat geval slaagt deze kaart zeer goed, weinig rare fratsen, ziet er redelijk strak en goed afgewerkt uit.

Waar het uiteindelijk allemaal om draait is natuurlijk, wat schieten we er nou mee op? Het is misschien niet erg academisch, maar in tegenstelling tot de professionele hardware.info reviews, ga ik niet een ceteris paribus vergelijking maken. Dat wil zeggen, ik ga niet onder identieke omstandigheden beide videokaarten draaien en dan de balans opmaken. Waarom niet? Dat is enerzijds omdat het gewoon geen zin heeft deze twee videokaarten op zo een manier te vergelijken, ze zijn te wezenlijk anders, het scheelt drie jaar en ongeveer anderhalve budgetklasse. Anderzijds doe ik dit omdat ik een notoire dwarsligger ben. 'S nachts lig ik het liefst alleen in een tweepersoonsbed zodat ik dan ook dwars kan liggen.

Ter rationalisatie: vanuit mijn optiek bekeken: ik heb een nieuwe videokaart aangeschaft om de game evaring te verbeteren. Om enigszins nog te kwantificeren in hoeverre dit effect heeft, draai ik wat eenvoudige min-avg-max tests met FRAPS onder beide videokaarten. De doelstelling van deze vergelijking is niet een hoogwaardig stukje benchmarking neer te zetten, maar gewoon punt a met punt b te vergelijken, namelijk de oude met de nieuwe kaart. Dat er verschillende verwachtingen zijn van beide kaarten lijkt me niet meer dan logisch. Dit stukje benchmarking valt onder de post-aankoop-rationalisatie. 'Zie je nou hoeveel sneller ie is!'

Standaard liep de HD6850 op een kloksnelheid van 875MHz t.o.v. de normale 790MHz.
Het geheugen liep op 4600MHz in plaats van 4000MHz.

De GTX 970 had minder grote overclocks meegekregen, namelijk een kloksnelheid van 1253MHz naar 1300MHz en van 7010MHz naar 7200MHz voor het geheugen.

Na het erin zetten van de videokaart en het aanzetten van de computer kreeg ik deze melding.

Kennelijk werd de spanning mij te veel en kreeg de videokaart niet genoeg, want ik was de 8-pins connector vergeten aan te sluiten... Oh the anticipation is killing me...

De rest van het systeem was als volgt:

Processor Intel Core i7 2600
Moederbord ASUS P8Z68-V Pro Gen3
Geheugenmodule Corsair XMS3 8GB DDR3-1600 CL9 quad kit
Opslag 3 x OCZ Vertex 4 128GB (waarvan 2 in RAID 0)

Alle benchmarks zijn op een 1080p monitor (1920 x 1080) gedraaid.

De volgende games zijn getest: Call of Duty: Ghosts, Civilization: Beyond Earth, Dragon Age: Inquisition, Guild Wars 2, Total War: Rome 2, The Elder Scrolls: Skyrim. Er is een simpele min/avg/max FPS meting gemaakt met FRAPS gedurende één minuut. Om een iets betere indruk te geven van de staat van de games die getest zijn een screenshot gemaakt van de games in de specifieke testomgeving:

Call of Duty: Ghosts; betreft een vroege Single Player missie tijdens de aardbevingen.

Civilization: Beyond Earth; betreft een late post-game save game (865 turns) op hoogste
moeilijkheidsgraad met grootst mogelijk map.

Dragon Age: Inquisition; benchmark gedraaid in the Hinterlands vroeg in het spel.

Guild Wars 2; benchmark gedraaid vlakbij mystic forge in Lions Arch.

Total War: Rome 2; benchmark gedraaid in custom battle met twee legers van ongeveer twintig eenheden elk.

The Elder Scrolls: Skyrim ; benchmark gedraaid in Whiterun met HD resolution pack en Towns and villages enhanced mods.

Zoals al eerder aangegeven ben ik geen professional hardware tester en dus zal ik ook niet professioneel over proberen te komen. Qua geluidsproductie ga ik niet verder dan te zeggen dat beide kaarten onder gebruik gewoon stil zijn. Ik hoor ze niet boven het omgevingsgeluid uitkomen. Aangezien ik geen beschikking tot een geluidsdichte box heb om nauwkeurige geluidsmetingen te verrichten, kan ik er ook gewoon niet meer zinnigs erover zeggen. Dat gezegd hebbende, ben ik ontzettend tevreden met de GTX 970 qua geluidsproductie. Met wat gespeel met de GPUTweak utility die bij de videokaart is meegeleverd kan je handmatig de fan speed instellen en eventueel wat overclocks bewerkstelligen. Met deze utility heb ik de ventilator wel even op 100% laten draaien en dan moet ik toch zeggen; hij is dan wat lawaaierig. De HD6850 met de aftermarket Cooler is bij een 100% fan belasting een stuk minder storend. Welke van de twee kaarten luider is kan ik niet meten, maar ik vond de GTX 970 meer storend op 100% fan speed. Op zich is dat ook niet raar, de oude HD6850 had een aftermarket cooler, daar mag je meer van verwachten qua geluidsproductie.

Qua temperaturen is de GTX970 verrassend genoeg beter. Waarbij de HD6850 na elke sessie gamen rond de 75 graden Celsius aangaf deed de GTX 970 zijn werk ruim 10 graden Celsius koeler.

Het mocht verwacht worden, maar de GTX 970 is een hele beste videokaart. Hij zorgt ervoor dat, ondanks alle eyecandy en hoge instellingen de meeste games zeer goed speelbaar blijven. Hij is koel én stil. Ideaal voor mensen die geen zin hebben om een stofzuiger in de computer te installeren (zoals bijvoorbeeld de XFX Double Dissipation 7970). Vooral de nieuwere titels zijn heel erg mooi om te zien en spelen vloeiend (Dragon Age: Inquisition speelt super).

Onderstaand de resultaten van de gedraaide benchmarks, let op, niet bij elk spel zijn de instellingen hetzelfde, de grafische instellingen staan vermeld in de benchmark en dit betreffen telkens de preset of wanneer er staat 'max' is alles simpelweg op max gezet. Dit zijn de instellingen waarop ik het spel voorheen op de HD6850 speelde, met uitzondering van Dragon Age: Inquisition, die heb ik enkel op de GTX970 gespeeld en de benchmark op de HD6850 is met wat te zware instellingen, vandaar de wat mindere frame rates.

En de resultaten voor de GTX 970.

Zoals goed zichtbaar is, voor alle games wordt een substantiële winst aan frame rates geboekt. De enige uitzondering hierop is, maar dat was te verwachten, Guild Wars 2. Alhoewel er wel wat verbetering zichtbaar is, valt de vooruitgang daar mee. Dit heeft er mede mee te maken dat deze game erg afhankelijk is van de snelheid van de processor en in veel mindere mate van de videokaart.

Bij Civilization: Beyond Earth was het spel praktisch onspeelbaar (hij liep met enige regelmaat vast) met de oude HD6850. Met de nieuwe GTX970 heb ik geen vastlopers meer ervaren.

Het is geen verrassing, de GTX 970 wint van de HD6850... Maar draaide deze review niet om. Waar het om ging was om de mate van verandering in dit specifieke geval vast te leggen. Het besef is hier maar al te goed dat er weinig mensen zullen zijn die van een HD6850 naar een GTX 970 gaan upgraden. Daarom is het aan te raden om deze review in een wat breder daglicht te zien: iedereen met een mid-range videokaart van een jaar of 2 tot 4 oud: wat schiet je er concreet mee op als je overschakelt naar de GTX 970? Welke overwegingen kan je meenemen in de aankoop van de kaart? Vooral nu de nieuwe serie van AMD nog erg lang op zich laat wachten, is het misschien nog niet eens zo gek om voor een GTX 970 te gaan. All-round is het een uitermate goede kaart! Met deze kaart ligt 4k gaming op de loer! Nu sparen voor een 4k monitor en wellicht een tweede van deze.

In deze review heb ik gepoogd om een korte en informatieve uiteenzetting neer te zetten van het selectieproces zelf, de overwegingen die in acht genomen zijn, het plaatsen van de bestelling, het unboxen, het vergelijken van de kaarten (de HD6850 uit 2011 en de GTX970 uit 2014) en het draaien van benchmarks om de verschillen te kwantificeren. Dit proces leidde er hopelijk toe dat het duidelijk is welke verschillen je bij een soortgelijke upgrade mag verwachten in een aantal verscheidene oudere en nieuwere games.