Bitfenix Spectre Pro Led 230mm Red productervaring door Foritain

Review: BitFenix Spectre Pro LED Red Collection

- Inleiding
- Specificaties
- Ventilator Lagers
- Uitpakken
- In de Praktijk
- Conclusie

Productpagina @ BitFenix.com
Prijzen en Levertijden

In de laatste maanden heb ik twee maal een review gepost van de BitFenix Spectre Pro, eerst de 120mm Red led variant, en iets later de 120mm Green led variant. Met een fijne werking en mooie looks heb ik deze ventilatoren de laatste maanden steeds meer en meer gebruikt, en heb ik ook een aardige stapel liggen voor aankomende. Echter toen ik mij onlangs realiseerde dat ik inmiddels alle maatvoeringen van de rode variant tegelijk in huis had leek het mij leuk een review te doen van de hele rode collectie te samen. Er is uiteraard maar zo veel wat je kan laten zien van een individueel ventilatortje, en door ze samen te voegen kunnen jullie in één keer over vier producten oordelen en hoef je geen 4 zeer vergelijkbare reviews te lezen. Samenvoegen vereist uiteraard dat er sterke overeenkomsten zijn, en die zijn er ook absoluut. Hoewel de uitstraling per ventilator wel wisselt zijn ze in gebruik grotendeels op dezelfde wijze te beschrijven.

In deze review zal ik de BitFenix Spectre Pro (Red) LED onder de loep nemen, in de 120, 140, 200 en 230mm variant. Naast een versie met rode leds zijn ze ook beschikbaar met groene, blauwe, of witte leds. Ook is er een “All White” variant met dezelfde led kleuren, maar met een geheel wit frame voor builds met witte behuizingen. Er bestaat ook een Spectre Pro zonder leds, wederom in het wit en zwart, en er bestaan van deze ook PWM varianten. Mocht je nog niet genoeg te kiezen hebben bestaat er ook nog de Spectre niet-Pro reeks, met wederom vele soorten en maten ventilatoren. Van enkele non-Pro 120mm varianten had ik in het verleden ook al reviewtjes gemaakt. De Pro versie is welliswaar ietsje duurder, maar de wat zwaardere prestaties, naast de extra stevigheid en de wat uniekere looks, maken de Pro variant toch mijn favoriet.

Voor ik aan de review begin wil ik graag kort mijn review ‘filosofie’ uitleggen. Ik maak reviews om een realistisch, duidelijk, en compleet beeld te geven van de producten. Zo wil ik toekomstige kopers zo goed en correct mogelijk te informeren over de producten in kwestie zodat zij met vertrouwen een aankoop kunnen doen en niet voor verrassingen komen te staan. Omdat stock foto’s van veel producten vaak ver van de realiteit staan probeer ik met een flinke dosis foto’s het product goed in beeld te brengen, en foto’s worden dus nooit bewerkt, bijgekleurd, of op andere vergelijkbare manieren aangepast. Ik vind het belangrijk om enthousiast aan de slag te gaan met producten, maar mogelijke overwegingen moeten uiteraard duidelijk aan bod komen. Zoals altijd sta ik open voor suggesties om de reviews aan te passen cq te verbeteren.

De specificaties en features van de BitFenix website:

Een deel van de specificaties geldt voor alle maten van de Spectre Pro. Zo kunnen ze allemaal opstarten bij een voltage van 5V, en werken ze (net als eigenlijk alle fans) normaliter op 12V, de verdere specificaties zijn dan ook op 12V van toepassing. Met een fancontroller kan je echter dus flink spelen tussen de 5V en 12V, en hoewel het niet in de specificaties staat vermeld krijg je er standaard ook een 7V adapter bij, waarmee je de ventilator zonder fancontroller direct iets trager en nog wat stiller kan houden.

Een puntje wat in de reacties bij vorige review aangedragen werd is het type bearing (mijn dank aan Henk.Jan voor de extra informatie), ik zal in het volgende hoofdstuk een korte samenvatting maken. Wat ik wel graag had gezien in de specificaties is een MTBF, een indicatie van verwachte levensduur vanuit BitFenix, deze ontbreekt helaas.

Tussen de ventilatoren zitten uiteraard enkele kleine verschillen anders dan dat ze enkel een andere maatvoering hebben. Zo zien we dat de 140mm variant een stuk sterkere airflow heeft dan de 120mm variant, maar daarvoor ook iets meer geluid maakt, en een grotere fan gebruikt logischerwijs ook ietsje meer energie om te functioneren. Al is het verbruik van de Spectre Pro’s over de hele linie erg laag te noemen; een fancontroller kan normaliter eenvoudig 10A over een kanaal leveren (of soms zelfs een meervoud daarvan), en zelfs de 230mm variant komt amper boven de 0.4A uit. Relatief zuinige ventilatoren dus.

De grotere varianten draaien in tegenstelling tot de kleinste twee op 900 RPM in plaats van 1200 RPM, maar daar krijg je ook niet geheel onverwacht toch veel meer airflow voor terug. Airflow die uiteraard ook wel meer te horen zal moeten zijn, vandaar waarschijnlijk de iets hogere dBA waardes, maar we zullen dat zo in de praktijkervaring wel merken. Opvallend aan de 230mm variant is dat deze niet 230x230mm is, maar slechts 200mm hoog, amper groter dan de 200mm variant. De 230mm variant heeft echter 5mm extra diepte, waardoor de blades zelf een stuk breder zijn. Hoewel de ventilator dus amper groter is en niet veel meer airflow genereert, helpt de extra diepte wel om een aanmerkelijk grotere druk te genereren, van de 200mm naar de 230mm neemt de Air Pressure bijna 50% toe.

Over de hele linie zien we dat de Air Flow en Air Pressure waardes aangeven dat deze ventilatoren voor zowel gebruik als case fan, als gebruik op een radiator geschikt zouden moeten zijn. Mijn ervaring met de 120mm variant op een AIO waterkoeler in het verleden bevestigden dat.

Hoewel niet in de specificaties vermeld staat het wel bij features op de website: Je krijgt bij deze fans een low-noise (7V) adapter, en een optionele gedempte wijze van montage.

Eigenlijk zijn er te veel soorten lagers, of "bearings" zoals vele ze zullen kennen, om op in te gaan in een productreview , maar voor de compleetheid, en gezien het type bearing wel van belang is voor de beoordeling van een ventilator, mag enige informatie m.i. niet ontbreken. Zeker wanneer er enige onduidelijkheid bestaat over de exacte bearings van het product in kwestie.

Ik wil in gaan op de twee soorten bearing die ik voornamelijk heb waargenomen in recente aftermarket ventilatoren, de Sleeve bearing en de Fluid Dynamic Bearing: Sleeve bearings zijn zeer populair, deze zijn goedkoop om te fabriceren, zijn in de regel bijzonder stil (Een stille bearing is overigens niet direct een stille fan), maar hebben ook een relatief korte levensduur en de kans bestaat dat ze binnen een redelijke termijn (binnen de levensduur van 1 computersysteem) luidruchtig kunnen worden, en dan vooral in zeer warme situaties. Daarnaast hebben ze de eigenschap dat ze niet geschikt zijn voor horizontale plaatsing; een cpu-fan in gangbare plaatsing, een front-intake ventilator, of een standaard outtake ventilator aan de achterzijde van je systeem is geen probleem, maar een plaatsing aan de bovenzijde of onderzijde weegt zwaar op de levensduur en geluidsproductie van de fan. Vooral waterkoeling zie je vaak aan de bovenzijde van een behuizing, en daar is dit dus geen geschikte oplossing voor.

Een “Fluid Dynamic bearing” (FDB) zou een uitstekende verbetering daar op zijn, gezien ze de voordelen hebben van Sleeve bearing fans wat betreft geluidsproductie, maar een veel langere levensduur hebben, en ook in horizontale wijze geplaatst kunnen worden. Omdat deze techniek echter gepatenteerd is, iets wat tot hogere prijzen leidt, doen fabrikanten hun best om daar alternatieven op te bedenken. Gezien soms alsnog de naam FDB aangehouden wordt is het voor een consument bijzonder lastig om te beoordelen waar je nu mee te maken hebt, en het feit dat veel fabrikanten hun eigen twist aan de naam geven maakt dat enkel nog erger. Het heeft een lange tijd geduurd voordat ik zelf al deze zaken op een rijtje had, maar bij iedere nieuwe fan release is het weer uitvogelen wat er nu daadwerkelijk binnen in zit.

Één van die alternatieven van de FDB is de Rifle Bearing fan, een techniek die zowel door BitFenix als bijvoorbeeld Aerocool gebruikt wordt maar alsnog als FDB wordt aangeduid. Deze techniek zorgt net als de gepatenteerde FDB varianten voor een stille werking, de mogelijkheid om hem horizontaal te plaatsen, en een aardige verbetering van de levensduur. Zonder indicatie van levensduur is de exacte verbetering echter lastig vast te stellen, hoewel ik zelf met dergelijke fans vooralsnog geen problemen heb ervaren. Hardwaresecrets.com , heren die hier wel degelijk goed verstand van lijken te hebben, geven aan dat wat alternatieve FDB fans betreft deze rifle bearings de betere oplossingen zijn.

Een product ontwerpen doe je uiteraard niet zo maar, en met de veronderstelling dat ieder product uitvoering doordacht op de markt wordt gepositioneerd zou dus kunnen stellen dat BitFenix gekozen heeft voor een vrij redelijke bearing kwaliteit zonder de fans duurder in aanschaf te hoeven maken.

Bronnen, en leuke links als je geïnteresseerd bent in de exacte werking van enkele fan types:
http://www.hardwaresecrets.com/article/The-Truth-About-Fluid-Dynamic-Bearing-FDB-Fans/1807/1
http://www.hardwaresecrets.com/article/Anatomy-of-Computer-Fans/1039/5

Iets heel anders tussendoor, ik kreeg onlangs de vraag hoe ik die fans aan kon sluiten en testen zonder behuizing en/of moederbord, en dacht ook dat even te laten zien. Vereisten? Een voeding, een standaard stroomkabel om de voeding van prik te voorzien, en een paperclip. In dit geval, om ventilatoren op verschillende voltages te testen, gebruik ik een fancontroller of 5V, 7V en 12V molex adapters om de ventilatoren op verschillende snelheden te ervaren. Molex adapters zijn overigens wel handig om de ventilatoren op de voeding aan te sluiten uiteraard.

Maar goed, we gaan de voeding aanzetten zonder case/mobo: De paperclip maken we een mooie boog van, met de twee uiteindes vlak naast elkaar en grofweg even lang.

Op de moederbord aansluiting van de voeding zoeken we de groene kabel en een zwarte kabel (aarde, dus het maakt normaliter niet uit welke). De groene is de 4e van boven aan onze kant.

Paperclip in de groene en zwarte aansluiting, en met de aan/uit schakelaar achterop de voeding kunnen we de voeding zo kickstarten. Die paperclip staat ook geen noemenswaardige prik op of iets dergelijks, maar gezien ik niet in jouw voeding kan kijken doe je dit uiteraard geheel op eigen risico en ik ben niet verantwoordelijk voor kapotte voedingen, rechtopstaande haren, of gefrituurde chiwawa.

Tijd om uit te pakken. We beginnen met de verpakkingen van de vier ventilatoren.

De achterzijde laat ik eenmaal zien, zo spannend zijn ze niet. Naast de features vinden we ook de specificaties op de achterzijde van elke fan.

De verpakkingen van de ventilatoren van klein naar groot.

En dan even de Spectre Pro familie naast elkaar. De 120mm en 140mm variant lijken erg op elkaar, de 200 en 230mm variant hebben een duidelijk andere look.

Een beetje perspectief

Vanaf de zijkant zien we dat de 230mm variant weliswaar niet hoger is, maar wel een stuk dieper. Ik vroeg mij even af waarom er geen 180mm variant is, maar toen bedacht ik mij dat BitFenix in zijn behuizingen deze maatvoering volgens mij niet gebruikt.

De 120mm en 140mm modellen lijken dus sterk op elkaar, en ze zien er beide echt fantastisch uit. Een opvallend frame, stevige/dikke fanblades, het BitFenix logo duidelijk in het zicht, en een opvallende kleurstelling. Ik moet zeggen dat de hele serie zeer degelijk en stevig aan voelt wanneer je ze in je handen hebt.

De fan blades van de 120mm en 140mm variant zien er m.i. tof uit.

De grotere broers lijken op de foto wellicht niet zo gek groot, maar eenmaal in je handen is het echt even schrikken, deze jongens zijn absurd. Net als de kleinere voelen ze erg stevig aan, vooral de fan blades van de 230mm variant zijn wieken waar je U tegen zegt.

De 200mm variant in beeld. Ook deze heeft blades om van onder de indruk te zijn, en hoewel het frame anders is dan de kleinere types vind ik de uitstraling dik voor elkaar.

De 230mm variant heeft een nog dikker en steviger frame, en de blades zijn dan wel niet veel langer, ze zijn breder, en direct naast het 200mm model is het verschil toch best fors. Tevens uitstekend om jezelf mee te koelen in de zomer, of een inbreker k-o mee te slaan.

Alle vier de modellen komen met de 2 pin led-switch aansluiting. Dit zorgt voor een eenvoudig circuit waarmee je de ventilatoren aan en uit zou kunnen zetten. Heel praktisch is het niet om een kabeltje er continu uit te halen, maar de bedoeling is uiteraard dat je een behuizing of fancontroller met deze feature gebruikt. Helaas zijn de huidige producten met deze ondersteuning redelijk end-of-life, maar de nieuwe BitFenix Recon 2 die in aantocht is zou dit weer hebben. Een beetje handige modder kan uiteraard ook zelf een oplossing maken met behulp van deze aansluiting.

Verder nog van belang zijn de extra’s. BitFenix geeft een aardig setje mee. De 120 en 140mm variant krijgen schroeven en een gedempte schroef-loze ophanging; met deze rubberen staafjes trek je eenvoudig de ventilator vast aan je behuizing. Daarnaast zien we een 2-pin verlengkabel voor de led-switch-feature, en een molex adapter welke de ventilator op 7V laat draaien; een low-noise adapter dus.

De 200mm variant komt met een vergelijkbaar setje extra’s, maar krijgt daarnaast ook 4 lange schroeven. De exacte reden daarvoor weet ik niet, maar ik vermoed dat deze handig uitkomen in combinatie met een specifieke BitFenix behuizing.

De accessoires van de 230mm variant komen wederom overeen met de 120/140mm, echter zien we dat de rubbers voor de gedempte ophanging een stuk langer zijn vanwege de extra dikte van het 230mm model.

Zoals je bij het uitpakken hebt kunnen zien is het installeren een eitje, welke manier van montage je dan ook voor kiest. De schroeven zijn uiteraard iets meer werk dan de trek-rubbers, maar een schroevendraaier mag een beetje pc-enthusiast toch wel hebben liggen. Een belangrijk onderdeel van de praktijkervaring bij aftermarket ventilatoren is de uitstraling, en daar scoort de hele serie echt uitstekend. Zonder dat ze aan staan maken ze een stoere indruk, onopvallend zijn ze zeker niet. Om een beetje idee te geven van de Spectre Pro LED’s in een behuizing enkele plaatjes.

De 120mm variant op een radiator in de BitFenix Ronin.

Een ander voorbeeld is het voorpaneel van de BitFenix Colossus mITX, die ik overigens uiteindelijk van groene Spectre Pro led’s heb voorzien. De standaard 120mm ventilator aan de voorzijde zag er bij zo’n groot rooster wat zielig uit.

De 200mm zag er al beter uit...

Maar als je een 230mm model kwijt kan, waarom niet?

Dan de praktijkervaring zelf, en dan eerst even de geluidsproductie: Alle varianten zijn via de meegeleverde adapter erg stil te noemen. De 120mm en 140mm variant hoor je op die snelheid amper, en enkel de meeste kritische oren die er over zullen vallen. Voor die zeer kritische medemens is deze guide uitstekend, want met deze informatie kan je de 7V adapter ombouwen naar een 5V adapter (Zonder dat je noemenswaardig gereedschap nodig hebt).

De 200 en 230mm variant hebben net als de kleinere broertjes een zeer stille bearing, je hoort geen gezoem, geratel of getik. Echter de resulterende airflow is door die grote vleugels uiteraard een stuk pittiger, en die extra luchtverplaatsing is dan niet alleen duidelijk waar te nemen met je hand, maar ook iets meer te horen. Ik bestempel het nog altijd als vrij stil, en een 5V aanpassing blijft wederom een interessante optie voor de zeer kritische medemens. Hoewel bij de kleinere varianten de airflow bij 5V wel een heel stuk minder is, en gezien de stilte op 7V, vind ik de 5V aanpassing geen aanrader. Bij de 200mm en 230mm modellen kan je het overwegen, gezien je dan een superstille ventilator hebt die nog altijd een aardige airflow verzorgt.

Op de volle 12V zijn alle ventilatoren wel te horen, maar verre van hinderlijk op een metertje afstand. Voor de gebruiker is het het belangrijkste je zelf jouw afstelling kan kiezen met behulp van de meegeleverde adapter. Vermoedelijk zal dat voor gebruik waar stilte gewenst is voor alle 4 de modellen 7V zijn, voor de meest kritisch luisterende medemens 5V op de 200 en 230mm modellen, met de 12V als prima bruikbare optie als enige geluidsdruk niet erg is en de koelprestaties prioriteit #1 zijn. In de verlichte game-pc’s die ik bouw zet ik ze bijna altijd op de 7V adapter, houden ze ook dan zwaardere hardware prima koel, en heb ik niemand horen klagen over de geluidsproductie van het systeem.

Hoewel de flexibiliteit prettig is, ligt het toch voor de hand dat deze fans gebruikt zullen worden met een fancontroller, om de prestaties zo ten alle tijden naar wens aan te kunnen passen in plaats van éénmalig af te stellen. Gezien het lage energieverbruik kan praktisch elke fancontroller overweg met deze ventilatoren, maar de later dit jaar uitkomende BitFenix Recon 2 lijkt toch wel het meest interessant gezien die wederom de optie gaat hebben om niet alleen de snelheid aan te passen, maar ook om de leds van deze fans naar wens aan- en uit te zetten. Ik kijk er in elk geval naar uit.

Geluidsproductie is belangrijk, maar de koeling moet natuurlijk ook in orde zijn, en ik durf te stellen dat BitFenix daar een goede balans in heeft gevonden. De airflow van alle modellen is goed aanwezig op zowel de 7V als 12V stand, al vind ik ze 120mm en 140mm dus ietwat te rustig op 5V. Gezien ik weinig reden zie op die kleinere varianten op 5V te zetten vind ik dat niet zo spannend. Koeling en geluidsproductie gaat normaliter hand in hand, en de Spectre Pro’s leunen iets meer richting stilte dan absurd harde koeling. Begrijpelijk, want voor veruit de meeste builds is sterkere koeling overbodig, maar een hoge geluidsproductie heeft praktisch iedereen last van.

Het enige echte nadeeltje wat ik heb kunnen ervaren is het geringe verschil in prijs tussen de 200mm en het 230mm model, terwijl je bij de 230mm variant een stuk krachtigere luchtstroom krijgt; dat verschil voel je direct als je er achter zit. Hoewel het lastig is uit te leggen, is het geluid van de airflow uit de 230mm ook gevoelsmatig iets rustiger naast dat er ook een minimaal volumeverschil tussen zit. Je zal het enkel en alleen merken als je beide modellen naast elkaar hebt liggen, maar het maakt de 230mm m.i. een interessantere fan. Mijn advies is eenvoudig: Als je ruimte hebt om een 230mm variant te plaatsen, ga dan niet 1 euro besparen op het 200mm model, en pak gewoon de 230mm. Maar nogmaals, de verschillen zijn zeer minimaal, en als je geen 230mm variant kwijt kan geen paniek, ik had het 200mm model al langer in gebruik en pas bij een directe vergelijking dat ik het waar kon nemen.

En dan mogen we de looks met leds aan natuurlijk niet vergeten, want daar draait het toch grotendeels ook om. Het klinkt wat oppervlakkig, maar de realiteit is dat aftermarket ventilatoren vaak zelfs enkel voor de looks worden aangeschaft. De looks van de Spectre Pro’s zijn voor mij hoe dan ook een zeer belangrijke factor om ze te blijven gebruiken; Ze zien er echt fantastisch uit. Ze geven een aardige hoeveelheid licht af, maar het effect is relatief rustig voor het oog; geen geflikker (is dat correct Nederlands?), knipper, or wat dan ook.

Verlichting blijft lastig om op de foto en video te zetten. De video doet ze m.i. geen eer aan ,maar wellicht dat iemand er toch iets aan heeft. Wat de foto’s betreft het lijkt wellicht niet zo, maar elke ventilator staat éénmaal op de foto met het kamerlicht aan, en dan éénmaal met het licht uit.

(HWI heeft helaas geen video embedding, video'tje zal je dus op moeten klikken:) https://www.youtube.com/watch?v=7BQZamlldB0

120mm:

140mm:

200mm:

230mm:

Duidelijk is dat het uiterlijk van de verlichting van alle types wel op elkaar lijkt, en herkenbaar zijn ze in elk geval. Een beetje inzoomen op de verlichting laat voor mij wederom zien hoe mooi het led-resultaat is met deze ventilatoren.

Met het hele setje tesamen zou je een kleine huurruimte in Amsterdam zowel koel kunnen houden, als toepasselijk verlichten. (Andere camera, vandaar dat de kleuren wat anders/apart er uit zien)

Ik kan het niet helpen, vind het een hele mooie reeks zo naast elkaar.

Weer wat ervaringen rijker, maar ik blijf geheel achter mijn eerdere conclusie staan van de groene 120mm variant: “De BitFenix Spectre Pro LED doet gewoon wat hij moet doen: Een degelijke airflow verzorgen, geen vervelende geluiden maken, en natuurlijk niet onbelangrijk voor een led ventilator: hij ziet er (heel) erg goed uit in actie. Het kunnen kiezen tussen 12V voor prestaties boven geluidsproductie, en 7V om het geheel praktisch stil te houden zonder te veel te hoeven inleveren op de prestaties, en de toevoeging voor gedempte ophanging, maakt het pakketje voor mij ook mooi compleet.” Dit schreef ik voor de 120mm variant, maar gaat ook exact op voor zijn grotere broers.

De prijzen zijn m.i. correct: niet de aller goedkoopste, maar ook zeker niet duur voor wat wordt geboden. Je krijg in elk geval waar voor je geld in de zin van een degelijk aanvoelende en oogende ventilator waarmee je je build echt iets extra’s kan geven. De 200mm en 230mm varianten hebben het op het gebied van prijs-prestatieverhouding zelfs nog wat makkelijker gezien het aanbod van dergelijk grote ventilatoren een stuk kleiner is. Al met al gaat wederom op: Zoek je een leuke led ventilator voor gebruik in je case (of eventueel op je radiator), en spreken de foto’s je aan (mag het hopen, vind deze fans er echt top uit zien!)? Dan zullen deze BitFenix Spectre Pro ventilatoren je niet teleurstellen.

.
Enkele hogere res fotos voor de liefhebber, klikken voor de volledige versie:

.
Vind je deze review leuk dan zou ik een leuke reactie hieronder natuurlijk erg waarderen, dit geeft de motivatie om door te gaan met deze reviews, maar uiteraard is kritisch commentaar ook zeer welkom. Kijk anders ook eens bij mijn andere reviews; ik vind het leuk ze te maken, maar natuurlijk ook om ze te delen!

Terug naar boven