SilverStone PT13B productervaring door Foritain

Review: SilverStone PT13

Inleiding
Specificaties
Uitpakken
Inbouwen
Kabelmanagement
Koeling
Geluidsproductie
Stoffilters
Voet & VESA
Alternatieven
Conclusie

Prijzen en Levertijden
Productpagina @ SilverStone

.
Inleiding

Mini-ITX systemen zijn inmiddels een hot topic te noemen, ze doen voor veel builds niet meer onder voor hun flink grotere broers, en als gevolg brachten tal van fabrikanten vele interessante mITX behuizingen op de markt. Een bepaald type mITX behuizing dat mijn aandacht trok waren de modellen met een VESA montage, juist voor eenvoudige gebruikers kon je met een zeer beperkt budget toch een leuke en snelle all-in-one neerzetten. De Intel NUC en Gigabyte BRIX zijn ook leuke opties, maar vaak net wat duurder, met wat minder aansluitingen, en net wat minder krachtig dan een ‘echt’ Mini-ITX systeem.

Een minder bekende optie is de thin mini-ITX format. Even breed en lang als een mITX bord, maar dan nog een stukje dunner. Vanwege de beperkte hoogte maak je gebruik van SODIMM geheugen (Voor de leek: laptop geheugen), maar dit doet niet of nauwelijks onder voor ‘normaal’ geheugen. Hoewel ook de moederbord keuze wat beperkter is zijn de daadwerkelijke gevolgen minimaal. De voornaamste consequentie betreft de keuze van de voeding (je hebt een externe adapter nodig), en de processorkoeler. Hoewel een thin-mITX bord ook in een normale ITX behuizing past, is dat natuurlijk zonde van het super dunne bordje.

Deze review zal onderdeel vormen van een set aan reviews, waarbij ik de komende tijd verschillende onderdelen zal belichten die van toepassing zijn bij het maken van je eigen compacte systeem welke achterop een monitor geplaatst kan worden. De basis van deze build vormt (naast uiteraard een monitor met VESA Mount, maar daar zijn er vele van) de SilverStone PT13 behuizing, oftewel het onderwerp van deze review, met daarnaast een Asus H81T moederbord en de SilverStone AR04 processorkoeler (Zie die review hier). Verder zal gebruik worden gemaakt van een Intel Pentium G3220, 4GB DDR3 SODIMM geheugen, en een 120GB M500 SSD.

Verder vind ik het wel van belang te vermelden dat ik bewust geen foto’s bewerk of iets dergelijks, het enige wat ik doe is soms wat bijsnijden en verkleinen naar review-maatjes. Dit juist om een realistisch beeld van de producten te geven, waar stock foto’s van veel producten nog wel eens van de realiteit kunnen verschillen.

.
Specificaties

De specificaties en features van de SilverStone website:

Laten we met het meest belangrijke beginnen: Dit is een behuizing voor THIN mini-ITX moederborden. Hoewel deze van boven af op elkaar lijken, is een thin variant zoals de naam doet vermoeden een stuk dunner, zo ook het i/o paneel, maak dus niet de vergissing om een normaal ITX moederbord te kopen, dat werkt niet heel lekker. Uiteraard heeft de behuizing passende afmetingen voor z’n moederbord formfactor, want een inhoud van 1.4 liter is echt extreem weinig. Net iets meer dan 18 x 18 cm, en 4cm dik, en direct dan ook de meest compacte case die ik heb getest.

Hoewel er een aantal moederborden worden genoemd als specifiek compatible is hij gewoon algemeen thin mini-ITX compatible, ook de Asus H81T (momenteel het goedkoopste bordje op de Nederlandse markt) gaat gewoon prima. Niet te veel op letten dus.

De behuizing zelf is gemaakt van een combinatie van staal en aluminium, waarbij er een stalen onderkant in zit, en van buiten zichtbare panelen aluminium zijn. De meeste panelen zijn flink geventileerd door middel van roosters, maar actieve koeling anders dan de processorkoeler is geen ruimte voor.

Wat betreft de VESA montage maakt deze gebruik van de 100x100 VESA standaard, zoals gangbaar is op de meeste monitoren die VESA ondersteunen. Met een gewicht van 535 gram is de PT13 ook dusdanig licht dat het weinig gevolgen heeft voor de stabiliteit van de monitor, zoals ik zelf ook heb ervaren met een zeer betaalbaar BenQ Scherm.

Hoewel mSATA SSD’s tegenwoordig prima leverbaar en betaalbaar zijn, kan je in de PT13 nog gebruik maken van een standaard 2.5” SSD, of eventueel een HDD indien gewenst. De behuizing heeft 2 USB 2.0 poorten, en ook gaten om eventueel wifi antennes door aan te sluiten.

De enige echte beperking is de processorkoeler hoogte, en dat is volgens de specificaties 30mm. Nu gebruik ik zelf de 23mm hoge SilverStone AR04, en dat was al krap aan passen.

.
Het uitpakken

Om te beginnen de verpakking. Opvallend omdat hij kleiner is dan de gemiddelde router-doos, maar verder weinig spannend.

En daar is het beestje. Wanneer je hem uit de verpakking maakt hij direct een zeer luxe indruk met het gebruik van aluminium. Maar niet alleen de looks zijn meteen in orde, ook de stevigheid van de panelen en knop zijn een mooie binnenkomer, het voelt echt solide aan. Aan de voorkant zien we een aan-/uit knop (reset knop ontbreekt), en 2 USB 2.0 poorten. Met 2 USB 3.0 poorten aan de achterzijde op het moederbord vind ik dat geen bezwaar, en vergeet ook niet dat een interne USB3.0 header aan de maat is, en niet eenvoudig zou passen in de PT13.

Beide zijpanelen zijn relatief open, en ook de bovenkant van de behuizing is goed geventileerd.

Aan de achterkant zien we waar het mini i/o shield straks komt, en direct daar naast 2 gaten om een ventilator via aan te sluiten. Deze build zal op de kabel worden aangesloten dus ik zal er geen gebruik van maken, maar ze zitten er in elk geval. Verder zien we nog de duim schroeven om eenvoudig aan de slag te kunnen gaan.

Om een beetje idee te geven van hoe klein de PT13 is heb ik hem even naast wat andere ITX en ITX/ATX behuizingen gezet.

Tja, veel meer valt er niet te showen, het is tenslotte een miniminimini behuizing met beperkte feature set. Toch wil ik nog even stil staan bij de materialen: Ik heb inmiddels aardig wat compacte systemen gezien, maar SilverStone laat bij mij wederom een zeer positieve indruk achter met de keuze voor stevig aluminium, en met echt een hele strakke finish. Ik probeer smaak normaliter zo veel mogelijk buiten de reviews te houden, maar dit ding is gewoon een beauty en dat mag worden gezegd.

.
Inbouwen

Om de PT13 te bouwen beginnen we met de 2 duim schroeven er af te halen, en vervolgens kantelen we de top-cover rechtop. Die manier van de bovenkant openen werkt in elk geval lekker makkelijk en snel.

Aan de binnenzijde treffen we een zeer beperkte hoeveelheid kabels aan. Het moederbord krijgt prik via een externe adapter, en dus enkel de interne USB header en de frontpanel aansluitingen (power switch, leds) zitten in de case.

Het plaatsen van het moederbord is gelijk aan het plaatsen van een normaal mITX bord, en dit gaat dus kinderlijk eenvoudig.

In het moederbord gaat vervolgens het SODIMM geheugen, klik en klaar.

Tja, en dit is de reden dat ik een review heb gemaakt van de SST AR04, een stock koelertje past helaas niet in deze behuizing.

Koelpasta op de processor, koeler in het moederbord drukken, en we zijn er al bijna.

Ondanks dat het moederbord mSATA ondersteunt (let wel op, er zijn verschillende soorten mSATA drives) kan de PT13 ook een ‘normale’ 2.5” drive aan, zoals deze 120GB Crucial M500. Met schroefjes zetten we 2 stalen plaatjes op de SSD.

Uiteraard moet een SSD wel van prik worden voorzien, een mSATA is daarom eigenlijk wat handiger, want het bespaart je deze kabel. (Ik had de SSD echter al in huis, vandaar). Deze kabel zit overigens normaliter bij een thin mini ITX moederbord, niet de behuizing.

De SSD schroeven we vervolgens aan het top paneel vast. Wel handig die flip-open cover. Kabeltjes aansluiten omdat ik dus een normale 2.5" drive gebruik, en klaar. Uiteraard weerhoudt niets je om zowel een mSATA als 2.5" drive te plaatsen als je moederbord een mSATA slot heeft (al is dat tot zover ik kan zien altijd het geval), al zal het wel weer niet iets krapper worden binnenin.

.
Kabelmanagement

Met de zeer geringe ruimte valt er natuurlijk niet veel te doen met de kabels. Een mSATA schijf heeft wel de voorkeur omdat je dan praktisch geen interne kabels hebt, maar zelfs als je deze kabels wel nodig hebt zoals in mijn build is het kabelmanagement echt geen probleem.

Je moet enkel goed opletten dat niets klem komt te zitten tijdens het dicht klappen van de behuizing, maar dat gaat eenvoudig genoeg en is ook voor een beginnende bouwer geen probleem. Verder zit het gros van de kabels direct niet in de weg van de processorkoeler, dus wederom valt er weinig over op te merken.

.
Koeling

Omdat de PT13 een relatief open en geventileerde case is kan de processorkoeler eenvoudig frisse lucht van buiten aanzuigen, en deze via de zijkanten afvoeren. Aan de behuizing kan je vaak al zien of de koeling voldoende gaat zijn, en als je er bijvoorbeeld een NUC/BRIX naast legt dan zal je al snel begrijpen dat de PT13 wat betreft koeling wat ruimer is voorzien. Niet zo heel gek natuurlijk, want je moet desktop varianten van de processor in de behuizing kunnen plaatsen, en niet de minder warme laptop-varianten zoals je in de NUC/BRIX vindt.

Met de AR04 bleeft de Pentium G3220 rond de 30 graden in idle, en onder de 52 graden onder een zware (onrealistische) load: De Prime stress test. Dat zijn prima resultaten, en doen voor een stock ventilator in een gangbare (m)ATX case niet onder. Dit was ook nog eens met de AR04 op een beperkte RPM om de geluidsdruk binnen acceptabele niveaus te houden. Uiteraard is het grotendeels de prestatie van de processorkoeler, maar de PT13 draagt een flinke steen bij met zijn vele roosters. Je kan in elk geval stellen dat het koel houden van een passend systeem in de PT13 prima mogelijk is.

Mocht er enige onduidelijkheid bestaan, gezien de behuizing maar net om een thin mini ITX bord past is er verder geen ruimte voor extra ventilatoren te plaatsen naast de aanwezige processorkoeler.

.
Geluidsproductie

Het voordeel van de PT13 en passende builds is dat er slechts een minimale hoeveelheid bewegende onderdelen zijn. Zo is er geen ruimte voor een ‘normale’ voeding, en een externe voeding maakt natuurlijk geen geluid. Alhoewel het plaatsen van een (hoorbare) mechanische harde schijf mogelijk is acht ik de waarschijnlijkheid klein, en vind ik dat ook geen realistische overweging.

Het enige wat nog geluid kan maken is dan de processorkoeler, en gezien deze veel ventilatie heeft in de PT13 zal de behuizing weinig doen om deze geluiden te dempen. Het kiezen voor een ventilator die stil kan blijven is natuurlijk een grote plus voor een VESA mounted systeem. Gelukkig kan je de AR04 op minimale toeren nauwelijks horen (Voor details zie die review), maar je zou ook een geheel passief systeem kunnen overwegen, al hangt dat wel af van je processor keuze. Het beperkt de maximale kracht van de processor want zware jongens kunnen zelden passief worden gekoeld, maar het zet de deur wel op een kier voor een geheel geluidloos systeem. Persoonlijk kan ik de PT13 met AR04 op minimale toeren enkel –net- horen wanneer de omgeving helemaal stil is, en blijf ik achter mijn build en keuzes staan.

.
Stoffilters

Hier kan ik kort zijn. Die zijn er niet.

Stofopbouw is uiteraard wel minder achter op een monitor dan wanneer een behuizing op de grond staat, maar toch is enige opbouw op termijn onvermijdelijk.

Het praktische resultaat is zonder filter echter gelijk als wanneer er wel een filter in had gezeten: met een minimale inhoud is de kast eenvoudig schoon te zuigen / blazen tijdens een gebruikelijke schoonmaakronde van de kamer, en binnen enkele seconden is je behuizing dan weer zo goed als nieuw. Open maken is niet nodig, dus praktisch is het dus eigenlijk geen punt.

.
Ter Voet, Ter VESA, en ... in de lucht?

Een belangrijke feature van de PT13 is de VESA montage, maar ook de mogelijkheid om hem op tafel te plaatsen ontbreekt niet. Inbegrepen in de verpakking is een eenvoudige, maar stevige voet. Je ziet vertikale strepen aan de binnenzijde, deze zijn van een zacht kunststof, om de behuizing niet te laten glijden.

In het voetje schuiven, en klaar. Het blijft een mooi ding, dus in het zicht zetten zal niet vervelend zijn.

Maar ja, de kans dat je hem achterop je monitor wil monteren is wel groter natuurlijk. Ik zie de voet dan ook voornamelijk als een voordeel wanneer je bijvoorbeeld nog geen scherm met VESA mount hebt, maar wel van plan bent deze te kopen.

In deze build ging het mij toch echt om de VESA montage, vandaar ook dat we die installatie ook even stap voor stap doen. Nogmaals voor alle duidelijkheid: De benodigdheden voor VESA montage zitten bij de behuizing inbegrepen.

We beginnen met de PT13 op z'n rug.

Rubbertjes op de 4 gemarkeerde plekskes.

Met schroeven zetten we het bracket op de achterzijde.

Vervolgens tijd om het scherm voor te bereiden. Belangrijk is dat je scherm de VESA gaten vrij heeft zitten, sommige schermen hebben wel VESA montage mogelijk, maar die gaten worden dan door de voet gebruikt. Muurmontage is dan mogelijk, maar een mounted systeem terwijl hij op zn voet staat is dan uitgesloten. Vooral hoogte verstelbare schermen hebben dit, maar zorg gewoon dat je altijd even goed oplet of je scherm geschikt is.

Zet 4 schroeven in deze gaten. Je ziet dat ze best wat uitsteken.

En vervolgens schuiven we de PT13 achterop deze schroeven. De monitor staat nog in het plastic, deze moet namelijk nog een reis maken naar z'n eindbestemming. De ophanging op de schroeven zit prima stevig vast, om de behuizing van de monitor af te halen moet je echt heel bewust te werk gaan. Per ongeluk los halen zit er niet in.

Je ziet dat de PT13 er niet alleen goed uit ziet, maar ook dat hij helemaal weg valt achter het scherm. De grotere mITX alternatieven kwamen soms al snel even hoog uit als het scherm zelf. Het doet mij wel afvragen of het toegevoegde waarde heeft om nog kleiner te gaan dan dit.

.
Prijs en alternatieve opties

Hoewel de PT13 dus niet achterop een scherm gemonteerd hoeft te worden is het wel de meest waarschijnlijke situatie, vandaar dat ik hem ook vooral met andere VESA systemen wil vergelijken. Nu is een vergelijking maken voor mij niet zo lastig, want ik had namelijk zelf 4 systemen in gedachten voor dat de keus op de PT13 was gevallen. Om een redelijke vergelijking te maken neem ik in de volgende berekeningen de volgende elementen mee: De behuizing, de voeding, de processorkoeler, en de processor zelf. Omdat de behuizing in deze vergelijking gevolgen heeft voor deze andere keuzes, en dus consequenties heeft voor de prijs, lijkt deze berekening de meest relevante. Verschillen tussen de kosten van geheugenmodules en opslag zijn tussen de volgende opties minimaal.

Het systeem gebaseerd op de PT13 had uiteindelijk een kostenplaatje van € 218,-- (Case, voeding, koeler, moederbord, processor. Dus exclusief geheugen, SDD, en scherm).

Mijn eerste alternatieve overweging was een systeem welke ik al had gereviewed, een vergelijkbaar Pentium G3220 systeem in een Antec ISK110. Het voordeel van de Antec is dat deze wel een stock koeler kwijt kan, wat het kostenplaatje drukt naar ca € 190,--. Verder voordeel is dat mogelijkheid van het plaatsen van een tweede 2.5” schijf, hoewel de PT13 ook 2 schijven aan kan wanneer je mSATA combineert met een standaard 2.5" drive. Maar de ISK is wel een stuk zwaarder, een heel stuk forser, en ondanks dat er over smaak niet te twisten valt, is de PT13 zonder twijfel de elegantere oplossing met z’n aluminium panelen en zonder dat je in de behuizing een wir-war van kabels ziet. De ISK110 komt bij een 23”/24” scherm bijna tot aan de bovenzijde van het scherm, de PT13 valt zelfs bij flink kleinere schermen helemaal weg. Gezien je in beide eenvoudig kan kiezen voor een Pentium, i3 of i5 zijn de praktische verschillen verder gering, en kan je dus stellen dat je bij een build gebaseerd op de SST PT13 je een paar tientjes meer kwijt bent voor voornamelijk een charmantere en veel kleinere oplossing, waar de ISK meer een prijsvechter is.

Een vergelijkbaar plaatje is de MSI Probox 23. Ook een paar euro goedkoper met een totaalplaatje van ca 200 euro (ook met Pentium G3220) in deze vergelijking. De MSI is net als de ISK een stuk groter en zwaarder. In tegenstelling tot de PT13 koop je deze met moederbord, koeling, en voeding geintegreerd, dus de keuzevrijheid is wat minder. Maar met een beperkte selectie aan thin mini ITX borden op de markt vind ik dat nog niet eens zo relevant. De PT13 moest het dus wederom vooral hebben van zijn luxe en mooie uitstraling en kleinere formaat om de meerprijs van iets minder dan 2 tientjes te verklaren, maar de mogelijkheid om eventueel een geavanceerdere chipset dan H81 te plaatsen kan soms ook nog wel van waarde zijn.

Waar de twee voorgaande alternatieven groter waren, kan het eventueel ook nog kleiner dan de PT13: De Intel NUC en de Gigabyte BRIX. De vergelijking wordt hier wat lastiger, deze modellen koop je namelijk met een processor reeds ingebouwd, en gezien het laptop-varianten van de processors zijn is de directe vergelijking wat lastig te maken. De Celeron NUC/BRIX varianten zitten wat betreft prestaties te ver onder de moderne Pentium om voor mij interessant te zijn, en de i3 varianten zijn afhankelijk van de uit te voeren taken een stuk trager tot net een stukje sneller. Met flink lagere passmark scores, maar wel met hyper-threading als je applicatie daar goed gebruik van maakt. Een i3 variant komt normaliter net wat duurder uit dan een PT13 op basis van een Pentium, al zijn de prijsverschillen niet heel groot. Je bent dan vaak wel aangewezen op een (net iets duurdere) mSATA SSD, maar het grootste nadeel voor mij waren toch wel de zeer beperkte hoeveelheid aansluitingen op een NUC/Brix ten opzichte van een thin mini-ITX bord, iets waar men vaker tegen aan loopt met deze systemen. Voor een iets hogere prijs kan je dus nog iets kleiner gaan, maar met minder aansluitmogelijkheden, een laptop cpu in plaats van een desktop cpu, en ik vraag mij af of nog kleiner in een VESA setup verder nog wel zin heeft.

Juist de aansluitmogelijkheden zijn een voordeel van deze zelfbouw

Één voordeel van de PT13 is hier echter onderbelicht, en dat is dat de PT13 enkel een behuizing is, die ik hier vergelijk met een behuizing met voeding, een volledige barebone, en een praktisch compleet systeem. Mocht je specifieke wensen hebben kan dat nog wel een handigheidje zijn, bijvoorbeeld als je zelf nog een laptop voeding hebt liggen die op een thin mini-ITX bordje is aan te sluiten. De Asus H81T vereist overigens een 19V adapter met een 7,4 x 5,0mm rond aansluiting, met pin. Deze wordt gebruikt door onder andere bepaalde HP, Dell, en Lenovo modellen.

Hoe dan ook is het beeld wel duidelijk. Je totale systeem kan iets goedkoper dan een systeem gebaseerd op de PT13, maar zoals je op de fotos kan zien laat SilverStone zien waar ze goed in zijn: een verdomd mooie, elegante, en luxe uitziende behuizing neerzetten, en die kleine meerprijs kan ik mij dan wel in vinden. De vergelijking met de NUC, waar de PT13 build dan voor een vergelijkbaar bedrag een stevigere prestatie neer kan zetten (Zeker als je vervolgens ook nog eens naar een echte i5 build vs een NUC i5 build kijkt), was voor mij in elk geval voldoende om voor de PT13 te gaan, en achteraf kan ik dan ook lastig anders dan concluderen dat de prijs-prestatie verhouding in elk geval wel in orde is.

.
Nog wat fotos:

.
Conclusie

Ik ben al een tijdje fan van VESA mounted systemen: Voor de meeste gebruikers zijn ze meer dan krachtig genoeg, en de meerprijs ten opzichte van een standaard toren is niet zo groot als men soms denkt. Hoe dan ook zijn ze een stuk goedkoper dan een 'echte' all-in-one, en kan je ook zelf onderdelen naar wens uitzoeken, veel all-in-one's komen bijvoorbeeld nog zonder SSD, en dat is zeer spijtig.

De PT13 is binnen het speelveld van de VESA systemen toch nog een wat vreemde eend, want de meeste concurrenten zijn toch iets completere pakketjes of barebones, waar de PT13 echt een losse behuizing is. Het eindresultaat (en prijs) van je systeem veranderd er echter weinig door, je hebt enkel wat meer te kiezen. Zodra je vergelijkbare builds in de PT13 naast alternatieven zet kan je concluderen dat het net (enkele tientjes) goedkoper kan, maar dat de PT13 nog altijd een redelijke prijs-prestatieverhouding heeft. Want wat betreft de uitstraling en de gunstige afmetingen is de PT13 verre van een vreemde eend, en is het eerder het mooiste meisje uit de klas, en laten we eerlijk zijn, voor haar bespaar je ook geen tientje op een mooie bos bloemen.

Een stukje uit de film Zoolander kwam in mij op: "Have you ever wondered if there was more to life, other than being really, really, ridiculously good looking?" De PT13 had mij al ingepakt vanaf het moment dat hij op tafel stond, maar die euphorie blijft natuurlijk niet lang hangen als de rest niet in orde is, maar de PT13 is meer dan alleen maar "really, really, rediculously good looking". De PT13 is eenvoudig te bouwen, blijft prima koel, komt inclusief voet een een razendsnelle VESA montage, en er valt ook op de kwaliteit absoluut niets af te dingen.

Oftewel bloedmooie case met een goede uitvoering en degelijke all-round prestaties. Kan niet anders dan hem van harte aanbevelen.

,
En nog enkele vergrotingen, klikken voor vol formaat:

.
Vind je deze review leuk dan zou ik een leuke reactie natuurlijk erg waarderen, en uiteraard is kritisch commentaar ook zeer welkom. Kijk anders ook eens bij mijn andere reviews; ik vind het leuk ze te maken, maar natuurlijk ook om ze te delen!

Terug naar boven