Phanteks PH-TC90LS productervaring door Foritain

Review: Phanteks PH-TC90LS

Prijzen en Levertijden
Productwebsite

.
Inleiding

Voor een aankomende HTPC build zocht ik een nieuwe processorkoeler. Deze HTPC zou ook z’n cpu af en toe flink belasten, dus moest het een stevig koelertje worden. Eisen: Niet hoger dan ~100mm, goede prestaties, en vooral lekker stil bij zware belasting. Prijs was niet zo relevant, maar goedkoper is natuurlijk altijd beter.

Onlangs had ik een review gemaakt over een tower koeler van Phanteks, waar ik heel erg te spreken was over de koelprestaties maar ook voornamelijk de lage geluidsproductie. Ook de case van dit relatief jonge bedrijf, de Phanteks Enthoo Primo, kreeg fantastische reviews, dus vertrouwen in het merk is ondertussen wel aanwezig. Toen ik er achter kwam dat Phanteks ook een low-profile koeler in het assortiment heeft was de keuze dan ook snel gemaakt, en de TC90LS besteld. Overigens mogen ze van mij wel wat aan de benamingen doen van hun koelers ;)

De PH-TC90LS staat voor ca 33 euro te koop, en hoewel het geen hele goedkope koeler is, is het ook geen ongebruikelijk bedrag voor een degelijke HTPC oplossing.

Nu had ik onlangs een AMD overclocking setje gekocht om cpu koelers te kunnen reviewen, maar helaas is deze Phanteks alleen voor Intel sockets geschikt, en moest ik dus wederom improviseren om toch een reviewtje mogelijk te maken. Ondanks dat deze koeler binnenkort op een Core i5 geplaatst gaat worden, is deze HTPC nog verre van af (zal nog zeker een paar weken duren voor de gloednieuwe case binnen komt), en heb ik ondertussen besloten hem even in mijn eigen HTPC te testen. Geduld is een schone zaak, maar helaas niet iets waar ik een overschot aan heb.

Verder vind ik het wel van belang te vermelden dat ik bewust geen foto’s bewerk of iets dergelijks, het enige wat ik doe is soms wat bijsnijden en verkleinen naar review-maatjes. Dit juist om een realistisch beeld van de producten te geven, waar stock foto’s van veel producten nog wel eens van de realiteit kunnen verschillen.

.
Specificaties

De specificaties van de Phanteks website:

De TC90LS is dus enkel geschikt voor Intel socket 115x en 2011, al vraag ik mij af hoeveel s2011 systemen in low-profile cases terecht komen. De max TDP van 130W is in elk geval flink te noemen, en geeft aan dat deze koeler aardig wat warmte af zou moeten kunnen voeren. Om een idee te geven, er zijn slechts een handje vol processoren op s2011 die een TDP hebben van meer dan 130W, en die beginnen bij grofweg 800 euro. De meer gangbare s2011 modellen (als je s2011 al gangbaar kan noemen) hebben wel precies een TDP van 130W, dus alhoewel het samen zou moeten gaan, lijkt overclocken op s2011 onwaarschijnlijk.

Het contact met de cpu en de heatpipes (niet direct zichtbaar, maar er zitten 3 heatpipes onder in de koeler) zijn van koper, en net als zijn grote-Phanteks-tower-broers nickel plated, oftewel zien ze er niet koper kleurig uit. De koelvinnen zijn van aluminium en wederom van een speciale coating voorzien, wat ze niet alleen een mooi wit uiterlijk geeft, maar ook de prestaties zou moeten verbeteren.

De afmetingen zijn lekker compact, vallen binnen de Intel koeler-zone in tegenstelling tot sommige andere low-profile koelers, en kunnen zo dus niet in de buurt komen van andere componenten zoals geheugen, GPU, e.d. Met een hoogte van 43mm is hij ook prima te passen in praktisch elke HTPC- en andere kleine cases.

De ventilator draait tussen de 1000 en 2500 RPM, en is uiteraard via je moederbord of fancontroller in te stellen. Hij zou tussen de 19 en 26 dBA moeten produceren, waarbij 19 normaliter onhoorbaar zou moeten zijn, en 26 normaliter hoorbaar maar niet hinderlijk luid moeten zijn.

Ondanks dat ik persoonlijk niet bekend ben met de UFB bearing, lijken de MTBF van 150.000+ uur, en de 5 jaar garantie aan te geven dat het kwalitatief wel in orde zou moeten zijn. Gezien Phanteks hun producten als premium producten op de markt zet heb ik daar vooralsnog, ook gezien mijn ervaringen, volledig vertrouwen in.

.
Het uitpakken

De TC90LS komt in een keurige, en best leuke, verpakking aan. En het product zit wederom netjes verpakt in individuele compartimenten. Het zijn de aller goedkoopste producten zeker niet, maar het is toch leuk om te zien dat je voor niet gek veel geld toch een product krijgt met aandacht voor kleine details. Zo zitten de schroefjes per socket bijvoorbeeld netjes gelabeld in individuele zakjes.

Alles uit de verpakkingen gehaald en je blijft met een keurig setje onderdelen over. Je krijgt naast het te verwachten ventilator en koelblok een handleiding, een backplate, schroeven voor Intel socket 2011 en 115x, koelpasta, fanclips en oogjes om ze aan de ventilator te hangen en plak strips om eventuele trillingen van de ventilator tegen te gaan. Best een luxe setje dus.

Het koelblok zelf voelt lekker stevig en zwaar aan en is dus een combinatie van nickel-plated-koper (bodemplaat en cpu contact) en aluminium met de door Phanteks gepatenteerde spray. Het wit maakt de koeler in elk geval uniek om te zien.

De ventilator ziet er ook keurig uit, heeft ook een nette witte afwerking, en ook de kabel heeft een witte sleeve. Het Phanteks logo glimt mooi, het is enkel jammer dat dit straks na montage niet meer te zien is.

De montage van de TC90LS gebruikt een backplate, wat natuurlijk steviger en luxer is dan push-pins, al zou het natuurlijk kunnen inhouden dat je moederbord er even uit moet voor montage, mocht je een de koeler in een reeds bestaand systeem willen zetten.

Even de Intel stock koeler er naast om het geheel in perspectief te zetten (de ventilator ligt er voor de foto even los op). De afmetingen verschillen eigenlijk niet veel van elkaar, maar de Phanteks is flink zwaarder, en de uitstraling is uiteraard totaal verschillend.

Dan nog even de onderkant van de koeler. De nikkel plating zou je in eerste instantie doen denken dat er geen koper onder zit, maar het uiterlijk is toch flink anders dan bij goedkopere aluminium oplossingen. Het ziet er vooral degelijk en zwaar uit, al ontbrak bij mij een sticker op het cpu contact deel. Nu weet ik niet of dat een foutje in de fabriek is, of dat dat standaard is, maar ongebruikelijk was het zeker. Geen paniek uiteraard, en gewoon voor het monteren het contact stuk gewoon goed schoon gemaakt.

.
Inbouwen

Tijd om hem in te bouwen. Ondanks dat de uiteindelijke case voor deze koeler nog niet binnen is, gaat daar vermoedelijk hetzelfde moederbord in, al maakt het natuurlijk weinig uit met socket-standaarden. Gezien de TC90LS een backplate heeft, en mijn huidige HTPC case geen uitsparing heeft voor backplates, eerst even het moederbord er uit.

Backplate achter het moederbord geplaatst, en je zal het bijna niet zien op de foto, maar de schroefgaatjes komen net door de socket-gaten heen.

Koelpasta op de cpu, de 4 schroeven in het koelblok, en zet het koelblok op de cpu. De schroeven vallen vrij eenvoudig in de gaten van het backplate, en vervolgens is het simpelweg de schroeven vast zetten.

Wanneer het koelblok goed vast zit, tijd om de dempende strips op het blok te plaatsen. Deze plak je eenvoudig op het blok, en zijn bedoeld om eventuele trillingen op te vangen en zo de geluidsproductie verder te beperken.

Dan ontbreekt enkel de ventilator nog. Net als bij mijn eerdere Phanteks koeler, heeft ook de TC90LS een mooie oplossing om fan-clip-frustraties te voorkomen. Het is zo eenvoudig, maar maakt het plaatsen van een ventilator een stuk prettiger. Eerst de zwarte oogjes in de ventilator gaten klikkken.

Vervolgens de fan-clips in de gaatjes doen. Zo kunnen ze er niet uit vallen, en kan je eigenlijk niets mis doen.

Vervolgens klem je de fan-clips op het koelblok, en ben je klaar! Geen frustraties, lekker snel en eenvoudig monteren.

Oh, uiteraard het kabeltje niet vergeten aan te sluiten ;)

Eindresultaat mag er van mij zeker wezen.

.
Testmethode

Wederom geen uitgebreide testmethode, gezien deze koeler niet op mijn test/review AMD setje past. Alhoewel ik mijn best ga doen tijd te maken om hem binnenkort op de i5 te testen, heb ik hem voorlopig op mijn Intel Pentium G3220 gezet. Ondanks dat deze niet in de buurt van 130W kan komen (Niet dat een niet-overclock i5 dat wel komt), zullen de resultaten toch iets van een indicatie van de prestaties bij zwaardere chips zijn.

Waar ik in mijn zwaardere-koeler-reviews test met een geheel open setup, heb ik in dit geval gekozen voor een meer praktijk gerichte test, en hem in mijn gesloten HTPC case te testen. De case is de SilverStone ML05B, een piep klein HTPC kastje, welke ik zonder andere interne ventilatoren in gebruik heb genomen, oftewel de gehele airflow leunt op de TC90LS. Deze kast is geplaatst is een tv meubel met open voorkant, gesloten achterkant, en zonder verdere ventilatie in de kast. Aan de zijkanten en bovenkant is ca 10cm vrije ruimte om de HTPC niet te verstikken. M.i. moet een dergelijke opzet praktisch bruikbare resultaten geven voor andere toekomstige kopers.

.
Prestaties

Een grafiekje voor de leuk, helaas geen vergelijkbare koelers om een vergelijkende test te doen:

Deze 2e grafiek heb ik toegevoegd na het schrijven van de review na eerdere feedback, vandaar geen verdere referentie hier aan. Deze vergelijkt de Phanteks met de Intel Stock op stille setting (~1 meter afstand, gesloten case e.d.) om aan te geven dat de prestaties een stuk beter zijn, oftewel dat hij aardig meer kan koelen zonder geluid te hoeven maken.

Al heb ik persoonlijk niets met het merk te doen, kon ik het toch niet helpen om op goede resultaten te hopen. Deels vanwege Nederlandse invloeden binnen het bedrijf, en deels vanwege mijn erg positieve resultaten met hun grotere koelers. Gelukkig stelt de TC90LS mij dan ook niet teleur.

Om maar met de geluidsproductie te beginnen. Tot en met 2000 toeren is de pc op ~1 meter afstand gewoon niet te horen. Kan er kort of lang over praten, maar zo simpel is het. 2100/2200RPM gaat ook nog wel, als begin je het wel langzaam waar te nemen, en daar boven is het gewoon een aanwezige, maar zeker niet hinderlijke, geluidsdruk.

Wat ik echter belangrijk vind, is dat op een praktisch onhoorbare instelling, de temperatuur van de processor niet boven de 44 graden uit komt tijdens het draaien van Prime (maximale hitte), wat gewoon een onrealistische load is. Dit terwijl er dus nog meer prestaties te behalen zijn gezien de ventilator nog vlotter kan (maar wel ten koste van geluid). Anderzijds zit je met 44 graden ook nog eens ver onder zelfs de meest veilige grenzen. Dat de cpu idle op 26 graden staat is leuk (en is ook een mooi resultaat, zeker gezien de 23 C kamertemperatuur) maar praktisch niet zo spannend, alhoewel het wel een indicatie van prestaties is. Mocht je overigens meer over de prestaties willen weten zijn er best een aantal andere ervaringen online te vinden gezien deze koeler ondertussen al een tijd op de markt is, een lichte overclock boven standaard boost snelheden op i5 en i7 k-series lijkt in elk geval ruimte voor te zijn. Alhoewel dat voor low-profile koelers zeker geen gebruikelijk resultaat is, mag je er veiligheidshalve wel van uit gaan dat de koeler dan niet meer op een fluisterstil niveau zal kunnen draaien.

Gezien het uiteindelijke doel voor de aankomende HTPC is deze ook onder zware load, zonder OC maar wel met boost, stil te houden, lijkt de Phanteks gewoon alles te hebben wat ik op het gebied van prestaties had gehoopt. Zelfs een stuk zwaardere processor moet voldoende speling hebben binnen deze metingen om flink werk te verrichten zonder dat je pc geluid hoeft te maken.

.
Nog een aantal foto'tjes:

En even in z'n tijdelijke huisje:

.
Conclusie

Een low-profile koeler koop je uiteraard omdat je geen grotere koeler kwijt kan. Een beperkte ruimte betekent normaliter ook een beperkte(re) airflow, en dat samen met een kleinere koeler houdt natuurlijk in dat je geen ideale overclock situatie hebt voor records. Maar dat is natuurlijk niet waar je deze koeler op gaat beoordelen.

Er is een veel voorkomend probleem bij low profile koelers, en dat is dat ze vaak vermogen te kort komen om zwaardere processoren voldoende te koelen, en/of dat ze bij zware load veel te luid worden. En laat dat precies de situatie zijn waar de TC90LS sterk in is. Juist wanneer je een HTPC of andere mITX systeem veel gebruikt voor zware taken als rarren, parren, encoden of renderen zorgt deze koeler dat je cpu niet alleen voldoende koel blijft, maar ook dat je huiskamer lekker stil blijft.

Minpunten? Eigenlijk niet, enkel dat de dames en heren bij Phanteks een voorkeur voor Intel boven AMD lijken te hebben. Bij mijn TC12DX review kwam al een puntje mbt AMD sockets naar voren, en de TC90LS past er gewoon helemaal niet op. Zeker in HTPCs (waar low-profile koelers toch grotendeels voor zijn) lijkt AMD een erg populaire keus, en met de prestaties van de TC90LS zou dezejuist een mooie oplossing voor de zwaardere APUs zijn. Niet alleen jammer voor AMD eigenaren, maar ook voor de fabrikant m.i. een gemiste kans.

Maar los van dat blijf ik toch vooral erg positief. De Phanteks PH-TC90LS ziet er mooi uit, voelt stevig, installeert prettig en vlot, is heerlijk stil, en koelt bij stille settings nog altijd uitstekend. Mocht je een low-profile koeler met pittige prestaties zoeken, dan heb je hier gewoon een hele goede aan. Ik ben zelf in ieder geval wederom onder de indruk van Phanteks, en hoop er nog flink meer van te zien.

.
Nog een aantal vergrotingen:

Vind je deze review leuk dan zou ik een leuke reactie natuurlijk erg waarderen, en uiteraard is kritisch commentaar ook zeer welkom. Kijk anders ook eens bij mijn andere reviews; ik vind het leuk ze te maken, maar natuurlijk ook om ze te delen!