Het besturingssysteem en de apps op je mobiele telefoon sturen alles wat je doet door, bevatten achterpoortjes en controleren je digitale leven. Maar er is een alternatief dat respect heeft voor je privacy en je leven: Ubuntu Touch, ontwikkeld door de UBports-community. De markt van mobiele telefoons is opgesplitst in twee grote ecosystemen: die van Google en Apple. Beide leggen heel wat beperkingen op aan gebruikers. Je dient een account aan te maken voordat je apps kunt installeren en je moet allerlei voorwaarden aanvaarden die vaak niet erg evenwichtig zijn samengesteld. Je geeft daarmee de controle over je digitale leven over aan een andere partij. Bovendien is het businessmodel van heel wat apps gebaseerd op het verkopen van jouw data. Ze volgen dus al jouw digitale stappen en analyseren die om je gebruik van de app te gelde te maken. Uiteraard proberen ze je daarbij continu aan te sporen om een premiumversie of andere producten of diensten te kopen. Je mobiele telefoon staat zo niet in dienst van jou, maar maakt gebruik van je.
Vrijheid van meningsuiting
Ook de besturingssystemen willen veel van je weten. Apple had het plan om op je iPhone te scannen op afbeeldingen van kindermisbruik. Hoewel het tegengaan van kindermisbruik een lovenswaardig doel is, vormt de manier waarop Apple dat wil doen een groot risico. Want waar eindigt dit? Zodra deze scanfunctionaliteit is ingebouwd, kan Apple alles controleren. Overheden van andere landen zullen Apple vragen om hun burgers te bespieden. Hongarije zal vragen om foto’s van lgbt+-personen te detecteren, China zal elke kritiek op president Xi Jinping willen horen. Zo’n scanfunctionaliteit betekent dus een bedreiging voor onze vrijheid van meningsuiting. Je zou al je meningen vrij moeten kunnen uitdrukken; dat zou niet onder controle van een bedrijf of een overheid mogen liggen. Recent werd bij onderzoek door de regering van Litouwen ontdekt dat Xiaomi-telefoons data van gebruikers verzamelen en naar servers sturen in landen waar de AVG niet van toepassing is. Bovendien beschikken de telefoons over een contentfilter met verboden woorden in het Chinees, bijvoorbeeld met betrekking tot Tibet en Taiwan. In Nederland staat dat filter uit, maar in sommige andere landen werkt het filter wel. Volgens experts van de Litouwse overheid kan het filter ook op afstand worden ingeschakeld.
Privéleven
Als je weet dat je in de gaten wordt gehouden op je mobiele telefoon, ben je geneigd om je in te houden, om je uitingen te onderdrukken en jezelf te corrigeren. Dit heet het chilling effect en is een vorm van zelfcensuur. Je kunt daardoor jezelf niet zijn. Zelfs al denk je ‘Ik heb niets te verbergen, mijn politieke mening, seksuele geaardheid of andere speciale voorkeuren zijn aanvaard in onze maatschappij’, moet je nog opletten. Want wie weet komt er binnenkort een nieuwe regering aan de macht die wel vindt dat je ‘verkeerde’ gedachten hebt. Kijk maar naar het conflict tussen Erdoğan en Gülen in Turkije: ooit waren zij twee handen op één buik, maar na een conflict laat Erdoğan aanhangers van Gülen lastigvallen en aanklagen. Je telefoon moet je privéleven beschermen, zodat je je digitale leven even zorgeloos kunt leiden als het ‘echte’ leven in je woonkamer.
Ubuntu Touch en de UBports-community
Er is een alternatief besturingssysteem dat je op je telefoon wél die privacy en vrijheid geeft die zo belangrijk zijn voor een zorgeloos leven: Ubuntu Touch. Aanvankelijk werd het besturingssysteem door Canonical ontwikkeld, het bedrijf achter de Linux-distributie Ubuntu. Ubuntu Touch moest de mobiele versie van Ubuntu worden. In 2017 zette Canonical er echter een punt achter, omdat het bedrijf door investeerders werd gedwongen zich op andere producten te focussen. Dat zou het einde kunnen zijn geweest, maar dat was het niet. De ontwikkeling werd opgepikt door het UBports-project en de community bleef naarstig doorwerken aan de visie van een alternatief mobiel besturingssysteem. Momenteel wordt Ubuntu Touch nog altijd volledig ontwikkeld en onderhouden door de UBports-community. Dit is een internationaal netwerk van vrijwilligers, met financiële en operationele ondersteuning door de UBports Foundation, een stichting in Duitsland. Canonical is dus niet meer betrokken bij de ontwikkeling. De UBports Foundation gelooft in een transparante en veilige wereld waarin je keuzevrijheid hebt. Dat betekent ook de vrijheid om zelf je mobiele besturingssysteem te kiezen, onafhankelijk van de hardware.
78 apparaten
Ubuntu Touch draait inmiddels op 78 apparaten. Een aantal daarvan wordt door het core UBports-team onderhouden zodat ze bruikbaar zijn als ‘daily driver’. Op deze site vind je ze allemaal, met informatie over de mate van ondersteuning. De apparaten die als Promoted staan aangeduid, krijgen speciale aandacht van het UBports-team. De meeste van deze apparaten zijn Android-apparaten waarop je dit alternatieve besturingssysteem zelf kunt installeren. Dat kan met de gebruiksvriendelijke UBports Installer. Dit programma draai je op Windows, macOS of Linux en het loodst je op een eenvoudige manier door de installatie van Ubuntu Touch op je telefoon.
Je hoeft dus niet allerlei complexe instructies meer te volgen. Een voordeel van Ubuntu Touch is dat het ook veel oudere apparaten nog lang ondersteunt. Zo krijgt de Fairphone 2, die in 2015 uitkwam, nog altijd updates. De UBports-community streeft ernaar om apparaten zo lang te ondersteunen als technisch haalbaar is. Daarnaast streeft UBports ernaar om Ubuntu Touch voorgeïnstalleerd op telefoons aan te bieden. Zo verkoopt het Duitse bedrijf Volla de Volla Phone en de Volla Phone X (een rugged versie). Het bedrijf biedt ze aan met naar keuze Ubuntu Touch of Volla OS (een Android-systeem zonder Google Apps en Play-services). Je bestelt makkelijk je telefoon in de webwinkel, doet hem thuis uit de doos, start Ubuntu Touch op en kunt er onmiddellijk mee aan de slag.
Apps
Ubuntu Touch komt standaard al met de basisapps die je van een telefoon verwacht. Je kunt dus gewoon bellen, sms-berichten sturen, foto’s nemen, video’s bekijken, navigeren en veel meer. En dat alles zonder je privacy op te geven. Bij de dominante smartphoneplatforms bepaalt de fabrikant welke apps er op je telefoon komen. Vaak zijn dat nogal wat overbodige apps die je niet kunt verwijderen. Ubuntu Touch dringt je echter standaard geen overbodige apps op. Daarnaast kun je allerlei apps downloaden in de OpenStore. Je hoeft je daarvoor niet te registreren en kunt ze onmiddellijk gebruiken. De meeste zijn opensource-apps, zodat je de broncode kunt inzien. Als je een app wil gebruiken, hoef je geen voorwaarden te aanvaarden waarmee je toestemt om je persoonlijke informatie te gebruiken. Je hoeft dus niet te betalen met je privacy, zoals bij de dominante smartphoneplatforms.
Opensource
Ubuntu Touch is een opensource-besturingssysteem. Daardoor heb je de volledige vrijheid om ermee te doen wat je wilt. Je kunt de broncode inspecteren, wijzigen en verspreiden. De community ontwikkelt Ubuntu Touch volledig openbaar, in Git-repository’s op GitHub en GitLab. Die openheid betekent ook dat je erop kunt vertrouwen dat Ubuntu Touch geen achterpoortjes heeft ingebouwd en niet achter je rug data doorstuurt naar allerlei servers. Bij een propriëtair besturingssysteem waarvan je de broncode niet kunt inkijken, moet je altijd vertrouwen op de goede wil van het bedrijf dat het ontwikkelt.
Je kunt de beloftes niet verifiëren. Bij Ubuntu Touch kun je dat wel. Samenwerking met de bredere community Het UBports-project werkt ook samen met de ontwikkelaars van andere mobiele besturingssystemen. Zo voorkomen we dubbel werk en fragmentatie. Een besturingssysteem bestaat immers uit heel wat componenten, en veel van die componenten zijn ook bruikbaar voor andere Linux-distributies voor telefoons, zoals Droidian en LuneOS. Zo werken de UBports-ontwikkelaars samen met andere mobiele Linux-platforms aan Halium, een gestandaardiseerde abstractielaag om Linux te draaien op mobiele apparaten die met Android voorgeïnstalleerd worden aangeboden. Daardoor hebben deze platforms een gemeenschappelijke basis, zodat elk project zich meer kan focussen op de ontwikkeling van de hogere lagen waarin ze van elkaar verschillen door hun gebruikersinterface.
De UBports-community heeft ook de ontwikkeling van de grafische shell Unity overgenomen toen Canonical daarmee stopte. Inmiddels heeft het project de naam Lomiri gekregen en wordt er actief samengewerkt met andere Linux-distributies, ook op de desktop. Lomiri draait al op Manjaro, Arch Linux en Debian. En ook voor applicatie-indicators is er samenwerking. Verder heeft de UBports Foundation de Duitse telecomspecialist sysmocom ingehuurd om VoLTE-ondersteuning (bellen over 4G) aan Ubuntu Touch toe te voegen. Sysmocom ontwikkelt dit als een opensourceproject. Daardoor kunnen ook andere mobiele besturingssystemen de ontwikkelde VoLTE-ondersteuning aan hun telefoniestack toevoegen. Voor UBports zijn deze andere mobiele besturingssystemen geen concurrenten. Het maakt onze community immers niet uit wat je precies op je telefoon installeert, zolang het maar een besturingssysteem is dat je vrijheid en privacy geeft.
Van en voor de community
Als je in de visie van UBports gelooft, ben je welkom in de community. Het besturingssysteem is van en voor de community. Misschien wil je wel helpen programmeren aan de kern van het besturingssysteem of wil je apps gaan bouwen voor Ubuntu Touch. Maar je hoeft niet te kunnen programmeren. Je kunt ook nieuwe versies van Ubuntu Touch testen voor ze algemeen worden verspreid, zodat je helpt om de kwaliteit te verbeteren. En je kunt even goed het verschil maken met design, door documentatie te schrijven of te vertalen, of door vragen van beginnende gebruikers te beantwoorden. Er zijn talloze manieren om bij te dragen in de UBports-community. Wil je meehelpen aan het ondersteunen van vrijheid en privacy op onze telefoons? Maak dan eens kennis met de Nederlandstalige UBports-community op de Telegram-groep . Of vul het aanmeldformulier in om aan te geven dat je iets wilt betekenen.
Aan de slag met Ubuntu Touch
Wil je Ubuntu Touch uitproberen? Kijk dan eens op deze pagina of je een apparaat vindt dat je aanspreekt, en download de UBports installer of koop een apparaat met voorgeïnstalleerde Ubuntu Touch. Vraag ook gerust hulp aan de Nederlandstalige UBports-community op de Telegram-groep. Ubuntu Touch geeft je vrijheid omdat je het kunt vertrouwen. Je telefoon scant je persoonlijke informatie niet, filtert niet wat je kunt zien en rapporteert niets aan een bedrijf of overheid. Met Ubuntu Touch op je telefoon ben je een onafhankelijk en autonoom persoon.
Bron: UBports
