Zes generaties iPhone camera's getest

Testveld

Het testveld bestaat uit zes toestellen, waarvan de iPhone 6S Plus uit 2015 de oudste is, en de juist uitgekomen iPhone 11 Pro Max de nieuwste. Hieronder bespreken we de camera van alle modellen kort individueel:

iPhone 6S (Plus)

De iPhone 6S Plus (review) dateert oorspronkelijk uit september 2015, en is daarmee het oudste toestel dat anno 2019 nog de nieuwste versie van iOS mag ontvangen. Ook om andere redenen is de 6S een passend toestel om de vergelijking mee te beginnen: Apple voorzag het van de nodige vernieuwingen op cameragebied. Zo was de 6S de eerste iPhone met een 12 megapixel-camera aan de achterkant. De iPhone 6 had nog een 8 megapixel-module. Apple is sindsdien niet meer afgeweken van die sensorresolutie. Ook de frontcamera was volledig nieuw: stak in de iPhone 6 nog een 1.2 megapixel-cameraatje, kregen de 6S en 6S Plus een 5 megapixel-exemplaar met een bovendien iets lichtsterkere lens. Dat bood mogelijkheden voor het opnemen van full hd-video met de frontcamera, waar de eerdere sensor simpelweg te weinig pixels telde. De achtercamera kon voor het eerst in 4K opnemen (met 30 fps).

Het grote verschil tussen de 6S en 6S Plus zit 'm niet, zoals bij de 7 en 7 Plus en 8 en 8 Plus, in de aanwezigheid van een extra camera om in te zoomen. In plaats daarvan heeft alleen het Plus-model optische beeldstabilisatie (OIS) en de 'normale' variant niet. OIS maakt niet alleen betere videostabilisatie, maar ook langere sluitertijden voor nachtfoto's mogelijk. Ons testmodel is de 'Plus'-versie met OIS.

iPhone SE

Hoewel de iPhone SE (review) enkele maanden na de iPhone 6S uitkwam, in maart 2016, ziet dit model er van alle geteste iPhones het meest gedateerd uit. Met zijn piepkleine 4 inch-display en dito afmetingen vormt de smartphone een vreemde eend in de bijt tussen almaar grotere toestellen van tegenwoordig. Apple 'recyclede' destijds de behuizing van een 5S, en stopte daar de nieuwe SoC en achtercamera van de 6S in. Ruimte voor de grotere camera met OIS van de 6S Plus was er niet. Bovendien ontbreekt de nieuwe frontcamera van de 6S-serie, waardoor de SE het nog moet doen met de verouderde 1.2 megapixel-module die Apple introduceerde met de iPhone 5 (anno 2012). Op papier heeft de iPhone SE kortom de minst goede camerasetup van alle modellen in dit testveld.

De iPhone SE is nog wel om een andere reden bijzonder: het is de laatste iPhone die níet beschikt over een uitstulping bij de camera. De lens ligt volkomen vlak met de achterkant. Het gebrek aan een 'camerabobbel' geeft het toestel een strakke indruk en voorkomt het gewiebel op tafel waarmee je met moderne smartphones alom te maken hebt.

iPhone 7 (Plus)

Met de iPhone 7 Plus (review) introduceerde Apple, zoals gezegd, voor het eerst een toestel met twee camera's aan de achterkant. De tweede 'zoomlens' heeft nog steeds dezelfde beeldhoek van 52 mm, wat destijds een vergroting van net iets minder dan 2x opleverde ten opzichte van de hoofdcamera. Het origineel had wel vrij bescheiden specificaties: zo was de lens met f/2.8 niet bepaald lichtsterk, en ontbraken optische beeldstabilisatie en fasedetectie-autofocus op deze lens.

Ook aan de hoofdcamera van de iPhone 7 Plus en van de iPhone 7, het testmodel uit deze generatie dat we beschikbaar hebben, is genoeg gebeurd. Bekijk je de iPhone 7 en 6S naast elkaar, dan valt op hoeveel groter de cameramodule is geworden. Apple heeft voor het eerst ook optische beeldstabilisatie toegevoegd aan het 'standaardmodel', wat meer ruimte vereist. De lens is bovendien lichtsterker en heeft een iets grotere beeldhoek (er past meer tegelijk in het frame). Verder zijn flitser en frontcamera op beide edities van de iPhone 7 vernieuwd. De 7 megapixel-module vooraan zou in gebruik blijven tot en met de iPhone Xs (Max). Tot slot kunnen de camera's een breder kleurbereik vastleggen, passend bij het vanaf de iPhone 7 bredere kleurbereik (DCI-P3) van het beeldscherm.

iPhone 8 (Plus) / iPhone X

Hoewel de iPhone 8 (Plus) en iPhone X (review) er qua uitstraling compleet anders uitzien - de eerste vertegenwoordigt het eind van een tijdperk, de tweede het begin van een nieuwe ontwerpstijl zonder de overbekend geworden thuisknop - vertoont het camerasysteem onderhuids vooral veel overeenkomsten. Eigenlijk zijn er maar twee echte verschillen. Allereerst heeft Apple de 'zoomlens' bij de iPhone X verder verbeterd dan bij de iPhone 8 Plus. Die beschikt nu over een meer lichtdoorlatende lens en optische beeldstabilisatie, wat de iPhone 8 Plus nog steeds moet missen. Wel bieden beide camera's nu fasedetectie-autofocus net als de hoofdcamera. Ten tweede wordt de frontcamera bijgestaan door de speciale dieptecamera voor Face ID, waardoor bokeh-effecten ook met de frontcamera kunnen worden toegepast.

Apple spreekt bij de hoofdcamera, zoals het vaker doet bij de introductie van een nieuwe iPhone, van een vernieuwde sensor, maar aan de specificaties verandert niet gek veel, behalve dat het aantal autofocuspunten voor fasedetectie weer wat is verhoogd. Ook de rest van de eigenschappen van de primaire camera blijft gelijk. De nieuwe A11-soc stelt het toestel nu in staat om te filmen in 4K met 60 fps, waarbij slowmotion-beeld (240 fps) nu in 1080p kan worden opgenomen.

iPhone Xr / Xs (Max)

Vorig jaar introduceerde Apple voor het eerst drie iPhones, waarvan de Xr tot op heden de laatste is met maar één camera achterop. Net als bij de Xs en Xs Max (review), die de van de iPhone X en 'Plus'-modellen bekende opstelling van een primaire camera + zoomlens overnamen, bevat de hoofdcamera wel enkele nuttige verbeteringen. Zo is de grootte van individuele pixels op de sensor voor het eerst sinds de overgang van de iPhone 5 naar 5S weer omhoog gegaan. Dat moet de lichtgevoeligheid en het dynamisch bereik ten goede komen.

Met de vernieuwde sensor komt ook een verbeterde lens, die weer wat meer van de omgeving laat zien. Dankzij de beeldhoek van 26 mm (35 mm-eq.) biedt de overigens ongewijzigde 'zoomcamera' van de Xs en Xs Max nu exact twee keer vergroting. Geluid bij video's nemen de iPhone Xr, Xs en Xs Max nu eindelijk op in stereo, waarbij het videobeeld van de frontcamera nu gestabiliseerd is. Daarop gaat de videoresolutie nog steeds niet verder dan 1080p, want de sensor heeft te weinig pixels om een 4K-beeld te vullen.

iPhone 11 / 11 Pro (Max)

Met de iPhone 11 en 11 Pro Max (review) maakt Apple een inhaalslag. Concurrerende high-end smartphones staken de toestellen van het fruitmerk eerder de loef af met een flink veelzijdiger camerasysteem. Alle drie de iPhone 11-toestellen hebben nu een extra camera aan de achterzijde, waarmee de iPhone 11 er twee heeft (in de configuratie Groothoek+Primair), en de 11 Pro en 11 Pro Max drie (Groothoek+Primair+Zoom). Opvallend is toch vooral het nieuwe groothoekcameraatje. Ook deze camera heeft een 12 megapixel-sensor, ditmaal achter een f/2.4 lens. Autofocus en optische beeldstabilisatie ontbreken. De beeldhoek van 13 mm (35 mm-equivalent) maakt dat er ongeveer tweemaal kan worden 'uitgezoomd' ten opzichte van de primaire camera. 

Ook aan de rest van het camerasysteem is genoeg vernieuwd. Zo heeft de primaire camera goeddeels dezelfde specificaties, maar het aantal autofocuspunten op de sensor is flink vergroot: iedere sensorpixel is nu ook een 'Focus Pixel' die kan worden gebruikt voor fasedetectie. Bij nachtelijke omstandigheden kan op deze camera nu bovendien een aparte nachtmodus worden gebruikt, die de beeldkwaliteit dan flink kan verhogen. De 'zoomlens' van de iPhone 11 Pro en 11 Pro Max ondersteunt dat trucje niet, maar de lens is wel lichtsterker geworden. Tot slot is de frontcamera fors verbeterd: van 7 naar 12 megapixel, een veel weidser blikveld (23 mm in 35 mm-eq.), en de mogelijkheid om video op te nemen in 4K. Alle camera's, dus ook de frontcamera, kunnen nu 4K-beeld met 60 fps schieten, mét ingeschakelde videostabilisatie.

Camerahardware

Onderstaande tabel toont in vogelvlucht de specificaties van het camerasysteem van iedere nog courante iPhone. Daarin zitten ook de nodige modellen die we voor dit artikel niet hebben besproken - soms omdat ze simpelweg niet meer beschikbaar waren, maar ook omdat de camera tussen toestellen binnen dezelfde generatie (bijvoorbeeld de iPhone 6S en 6S Plus) vooral veel overeenkomsten vertoont, waarmee het niet nuttig is ieder mogelijk toestel apart te bespreken.

N.B.: Vetgedrukte items in deze tabel zijn van toepassing op de iPhone Plus, Xs of Pro-modellen. Bij de 6S heeft de primaire camera van de 6S dus geen OIS, en die van de 6S Plus wel.

Vanaf de iPhone 7 Plus voegde Apple een tweede camera toe om een stukje te kunnen inzoomen, zoals inmiddels bij vrijwel alle high-end smartphones gebruikelijk is. Onderstaand de specificaties van deze tweede camera. Vanaf de iPhone Xs kreeg ook het kleinere toestel een extra lens; de forsere Xr vervulde bij deze generatie de rol van het 'juniormodel', zonder tweede camera. Bij de iPhone 11 Pro volgde een derde achtercamera, waarbij de 'gewone' iPhone 11 een tweede camera kreeg. Helaas hebben we geen iPhone 7 Plus of 8 Plus meer in onze kast. Vandaar dat de praktijkvergelijking van de prestaties van de tweede en derde camera, noodgedwongen bij de iPhone X moet beginnen. De iPhone X en iPhone 8 zijn op het vlak van de primaire camera gelijk; de X heeft echter een secundaire camera met lichtsterkere lens én ois op deze camera.

De iPhone 11 Pro en 11 Pro Max zijn vooralsnog de eerste iPhones met een derde camera aan de achterkant. Die geeft een extra wijds perspectief dankzij de ultragroothoeklens. Ook de 'gewone' iPhone 11 beschikt over deze lens, maar dan weer niet over de 'zoom'-lens die wel op beide Pro-modellen zit, die zoals gebruikelijk tweemaal vergroting biedt.

Naast de achtercamera heeft Apple over de jaren natuurlijk ook de frontcamera aangepakt, al gingen de vernieuwingen bepaald minder snel dan aan de achterkant. Aan meerdere frontcamera's heeft het merk zich bijvoorbeeld nog niet gewaagd, zoals enkele concurrenten wel zijn gaan doen.

Camerasoftware

Ook bij de recentste iPhone, de 11 Pro Max, is de camera-app nog steeds het toonbeeld van eenvoud: onderaan een sluiterknop en een slider met cameramodi, bovenaan een stel schermknoppen voor enkele veelgebruikte functies. De indeling is zo succesvol dat de meeste Android-toestellen hem hebben overgenomen, soms zelfs inclusief de verdere vormgeving. Toch werkt de iPhone interface niet altijd even fijn. Zo moet je de camera-app nog steeds verlaten om een aantal veelgebruikte instellingen te wijzigen. Evengoed is er onderhuids wel het een en ander bijgekomen, niet alleen als het gaat om direct voor de gebruiker zichtbare knopjes, features en modi, maar ook in de manier waarop de foto's door het toestel worden ontwikkeld.

High dynamic range: van drie naar negen foto's

Of ze nu van Apple, Samsung of Xiaomi komen: moderne smartphones hebben vrijwel altijd een high dynamic range-stand. Daarin neemt het toestel meerdere foto's met een verschillende belichting achter elkaar, om die vervolgens samen te voegen tot een beeld dat meer details in hooglichten en schaduwen bevat. Zo wordt een beperking van het kleine camerasensor in een smartphone omzeild: het lagere dynamisch bereik. Niet elke hdr-benadering is echter even effectief in het verzamelen van beeldinformatie in donkere en lichte delen. Verder kunnen beweging of bewegende objecten bijvoorbeeld storende artefacten veroorzaken. Van belang is ook de tonemapping, de manier waarop het toestel verzamelde beeldinformatie met een breed dynamisch bereik weer terugvertaalt naar een afbeeldingsbestand dat minder stappen tussen donker en licht kan omvatten, en ook is bedoeld voor weergave op een (over het algemeen) niet-hdr monitor.

Apple was er wat betreft hdr-fotografie al vroeg bij: Steve Jobs himself introduceerde de functie voor het eerst bij de presentatie van de iPhone 4 in 2010. Je moest hdr bij dat toestel wel nog handmatig aan- of uitzetten. Later was dat niet meer nodig, zoals ook bij de meeste andere moderne smartphones het geval is. Zelfs de iPhone 6S, het oudste toestel dat we bekijken, beschikt dus al over automatisch in werking tredende hdr. De functie wordt geactiveerd wanneer er bijvoorbeeld een lastige tegenlichtsituatie wordt gedetecteerd. Je kunt hdr overigens ook handmatig aanzetten of juist uitschakelen. Bij de 6S gaat hdr-fotografie nog gepaard met een lichte vertraging na het afdrukken, omdat het toestel eerst de foto aan elkaar moet rekenen voor er weer een nieuwe foto kan worden genomen. Dat is met veel moderne midrange-toestellen overigens nog steeds zo.

Op de iPhone SE en iPhone 7 (Plus) werkt hdr precies zoals omschreven voor de 6S, maar bij de iPhone 8 en iPhone X heeft Apple een andere benadering gekozen. De functie is nu altijd ingeschakeld, ook als de scène helemaal geen groot contrast tussen licht en donker bevat. Wil je hdr uitzetten, dan moet je een omweg maken naar de Instellingen-app. Wanneer je 'Auto HDR' daar uitschakelt, werkt hdr weer zoals op eerdere iPhones.

De nieuwe 'Auto HDR'-functie van de iPhone X kun je uitschakelen in de instellingen.

Ook bij de iPhone Xr,  Xs en Xs Max, en de nieuwe iPhone 11, 11 Pro en 11 Pro Max van dit jaar staat hdr altijd aan, maar de processing is duidelijk geavanceerder geworden - reden dat Apple de functionaliteit nu aanduidt onder de noemer 'Smart HDR'. In plaats van drie foto's worden er nu maximaal negen opnamen gemaakt voor één uiteindelijke foto, waarbij de camera op de achtergrond continu foto's blijft opnemen in een buffer om voldoende beeldmateriaal beschikbaar te hebben. Het 'over elkaar leggen' van de verschillende beelden gebeurt ook slimmer: de nieuwe Neural Engine (een onderdeel van de soc dat ai-berekeningen uitvoert) herkent objecten en gelaagdheid in de scène, en past daarop per onderdeel de belichting aan.

Portretstand en gesimuleerde bokeh

Haast iedere smartphone heeft tegenwoordig een functie waarbij het bokeh-effect van een losse (spiegelreflex-)camera wordt gesimuleerd: alles behalve het object op de voorgrond is onscherp. 'In het echt' is dat een gevolg van een beperkte scherptediepte die optreedt wanneer het diafragma van de lens groter wordt (het f-getal wordt dan juist lager). Hoewel lenzen van smartphonecamera's over het algemeen een heel groot (vast) diafragma hebben, is de brandpuntsafstand juist heel klein, in tegenstelling tot bij een losse camera. Daardoor is het verschil in scherpte tussen hetgeen waarop wordt scherpgesteld en de rest van het beeld alsnog niet heel erg groot. De oplossing wordt dus gezocht in software: de camera herkent waar zich in de foto voor- en achtergrond bevinden, en voorziet vervolgens de achtergrond van een vervagingseffect.

Apple introduceerde de gesimuleerde bokeh met de Portretstand, die op de iPhone 7 Plus voor het eerst werd toegevoegd aan de camera. (Hoewel de naam anders doet vermoeden, is die overigens ook te gebruiken in scènes die helemaal geen persoon bevatten). Dankzij de twee cameralenzen waarover dat toestel als eerste iPhone beschikte, kon het toestel diepte in foto's gaan herkennen, doordat de twee cameraatjes een net wat ander perspectief bieden. Vanaf de iPhone 8 en iPhone X biedt de Portretmodus geïntegreerde 'belichtingseffecten', waardoor gezichten anders worden uitgelicht - of, bij sommige effecten geheel worden 'losgeknipt' van de achtergrond, waarbij de geportretteerde in een donkere kamer onder een spotlicht lijkt te staan. Bij de iPhone X werkt de Portretmodus bovendien voor het eerst op de frontcamera, doordat de infraroodcamera bedoeld voor Face ID kan assisteren bij het maken van een dieptekaart van de foto.

Ten tijde van de iPhone Xr had Apple voor het eerst zoveel vertrouwen in de ai-technieken, die op de achtergrond assisteren bij het correct scheiden van voor- en achtergrond, dat de functie Portretmodus ook op dit toestel kan worden gebruikt, ondanks het gebrek aan een tweede camera. Nieuw aan de Xr, Xs en Xs Max is bovendien dat de hoeveelheid vervaging kan worden aangepast, ook na het nemen van de foto.

Nachtmodus

Het gros van de high-end smartphones heeft sinds dit jaar een speciale nachtmodus. De enige grote fabrikanten die de feature tot nu toe nog níet hadden geïntroduceerd, waren Apple en Sony. Dat verandert met de iPhone 11-serie. Wanneer het donker wordt, schakelt de camera van het trio nieuwe Apple-toestellen automatisch over naar de nieuwe nachtstand.

De uitdagingen bij nachtfotografie zitten hem er niet alleen in dat er weinig licht beschikbaar is, maar ook dat de lichtbronnen die er wél zijn, ten opzichte van de donkere omgeving heel helder zijn. Zelfs met een grote, losse camera (met een forse en veel meer lichtgevoelige sensor dan in een smartphone zou passen) maak je vaak de beste nachtfoto's door meerdere opnamen met verschillende belichtingen te combineren. In de kortst belichte opname zijn de schaduwen veel te donker, maar lichtbronnen bevatten juist wel nog doortekening, met een langere sluitertijd vang je het detail in de schaduwen. Het handmatig combineren van meerdere foto's vereist (praktisch) het gebruik van een statief, waarbij je zelf nog extra tijd voor nabewerking moet inruimen.

Hoewel smartphones technisch in het nadeel zijn door hun kleine sensor en dito lens, hebben ze ten opzichte van een 'traditionele' losse camera wél enorm veel rekenkracht aan boord. Zodoende zijn ze in staat om het trucje wat je met je losse camera met de hand kunt uitvoeren, volautomatisch te doen, zonder dat een statief benodigd is. Het enige wat je hoeft te doen, is het toestel enkele seconden lang zo stil mogelijk houden. Gedurende die tijd maakt het toestel snel achter elkaar verschillende opnamen, waarbij je smartphone zelf corrigeert voor kleine bewegingen die je onvermijdelijk maakt bij fotograferen uit de hand. De verschillende beelden worden (net zoals je met een 'traditionele' camera zelf zou doen) zodanig over elkaar gelegd dat het eindresultaat meer detail in lichte delen van de scène bevat. Bovendien stellen de algoritmes achter de nachtmodus het toestel in staat om aanwezige beeldruis in schaduwen te verminderen, waarbij ook veel meer kleurinformatie en detail zichtbaar wordt.

Een nachtmodus kan de beeldkwaliteit van nachtelijke kiekjes kortom flink verhogen, maar het is niet altijd een goede oplossing. Hoewel toestellen inmiddels kunnen corrigeren voor kleine bewegende objecten in de foto of een golvend wateroppervlak, moet het hoofdonderwerp van je foto uiteindelijk wel een paar seconden stil kunnen staan om de nachtmodus te laten werken. Dat is natuurlijk niet altijd een mogelijkheid.

Gebruik je een iPhone van vorig jaar en ouder, dan kan het toestel eigenlijk alleen de sluitertijd zo lang mogelijk kiezen bij een zo laag mogelijke ISO-waarde om bij weinig licht een zo goed mogelijke foto te maken. De aanwezigheid van OIS helpt daarbij, omdat de stabilisatie voor kleine schokjes kan compenseren die anders een bewogen en mislukte foto hadden opgeleverd. Om die reden is de iPhone SE, de enige zonder OIS in dit testveld, vooral voor nachtfotografie in het nadeel.

Praktijktest: Primaire camera

We beginnen deze cameratest zoals gebruikelijk bij de vaste testmethode die we voor smartphones hanteren. Die bestond de afgelopen jaren uit een serie foto's gemaakt in onze fotostudio met de verlichting uitgeschakeld. Recent hebben we de testmethode vernieuwd. De nieuwe testopstelling bestaat uit een gestandaardiseerde testkaart in een verduisterde ruimte met zwarte gordijnen om reflectie van licht te voorkomen. Van de testkaart nemen we met elke smartphone twee foto's onder exact dezelfde lichtomstandigheden. Dit meten we precies uit met een zogenaamde lux-meter. We doen dit eerst met weinig licht (5 lux), vergelijkbaar met de lichtomstandigheden in de schemering, om de prestaties in het donker in kaart te brengen. Vervolgens maken we een foto met veel meer licht (1600 lux), vergelijkbaar met de hoeveelheid licht overdag in de buitenlucht. Doordat de hoeveelheid licht telkens hetzelfde is, blijven de foto's ook tussen verschillende tests vergelijkbaar - iets waar het voorheen aan schortte.

Hieronder eerst de foto genomen bij weinig licht (5 lux):

Bij weinig licht vallen vooral de drie oudste iPhones door de mand: het beeld van de iPhone 6S, SE en 7 is donker en ruizig in vergelijking met de recentere modellen.

Vervolgens de foto genomen bij normaal licht (1600 lux):

Bij het fotograferen van deze testkaart presteren de oudere iPhones niet heel veel slechter dan de nieuwe,  wanneer je de foto uitgezoomd op volledig formaat bekijkt. Grote uitdagingen qua belichting zijn er in deze scène immers niet en qua detailweergave doen de oude toestellen ook weinig onder voor de nieuwe, al hebben de iPhone Xs Max en 11 Pro, zoals in de praktijktest ook zal blijken, iets minder last van ruis.

Buiten overdag

Naast de referentietest hebben we uiteraard ook in praktijksituaties met alle toestellen foto's gemaakt. In onderstaande foto van de kerk is meteen goed te zien dat het dynamisch bereik door verbeteringen in hard- en software flink is vergroot. Hoewel de iPhone 6S Plus en SE de lucht goed belichten, wordt de voorgrond daarbij erg donker. De hdr-functie van die toestellen herstelt detail in (anders wit uitslaande) hooglichten, maar laat de donkere schaduwen ongemoeid.

De iPhone 7 heeft een stuk minder last van donkere schaduwen; de iPhone X met zijn altijd ingeschakelde hdr-functie nog minder. Vooral bij de iPhone 7 is de weergave van helderheidsverschillen binnen de verschillende delen van de scène wat aan de vlakke kant; je ziet wel wat er zich in de schaduwen afspeelt, maar de manier waarop de iPhone 7 dat extra detail omzet middels tonemapping, valt tegen. De geavanceerdere hdr-implementatie van de Xs Max en 11 Pro Max bewijst hier zijn meerwaarde: die weten beter om te gaan met lokale verschillen in contrast. Grote verschillen in helderheid (de reflecterende ramen aan de linkerkant) worden wat minder opvallend weergegeven, kleine verschillen in helderheid worden juist wat uitgelicht, voor een 'sprekender' eindresultaat dat meer schijnbaar detail bevat. De iPhone 11 Pro Max doet het wat dat betreft net iets beter dan de Xs Max, zoals in de review van het toestel al besproken, maar de verschillen zijn beperkt.

De iPhone 7 heeft van alle geteste modellen iPhones de minst verzadigde kleurweergave, terwijl schaduwen bij de 6S en SE ook wat grauw ogen door het mindere dynamisch bereik. Onderdelen als bomen en struiken boeten daardoor aan definitie in, vooral te zien aan de linkerkant van deze foto.

Bovenstaande vergelijking laat mooi zien dat de beeldhoek van de primaire camera de afgelopen jaren net iets groter is geworden, waardoor je steeds meer tegelijk op de foto krijgt. De iPhone 6S Plus en SE tonen het minst, de iPhone Xs Max en 11 Pro Max het meest, en de iPhone 7 en X (en 8) zitten daartussenin. Qua detailweergave lijken de nieuwere iPhones het maar nauwelijks beter te doen dan hun oudere collega's - al is dat op grond van de ongewijzigde sensorresolutie, en de ietwat grotere beeldhoek (ieder onderdeel van de scène wordt 'bestreken' door steeds minder sensorpixels) ook niet te verwachten. De Xs en Xs Max lijken wel minder last te hebben van beeldruis dan de oudere toestellen - Apple heeft het ruisreductiealgoritme iets getweakt, zodat die beter wordt verstopt. Sommige Android-toestellen gaan, zo bleek in de eerdere iPhone 11 Pro review, nog veel hardhandiger te werk om ruis te verhullen, ten koste van het nodige detail.

Een zonsondergang is qua lichtomstandigheden lastiger om goed vast te leggen dan een gelijkmatig belichte foto - zeker als je, zoals we hierboven hebben gedaan, recht tegen de zon in fotografeert. Zoals bij de eerste foto al bleek, is het dynamisch bereik van de iPhone 6S Plus en SE inferieur aan dat van nieuwere modellen, zelfs met hulp van de hdr-functie. De iPhone 7 toont wel meer detail in de schaduwen, maar verwerkt dat tot een nogal flets en vlak ogend eindresultaat. Het nieuwste trio levert een contrastrijker plaatje en slaagt er bovendien in om meer detail in de wolkenlucht te vangen, waarbij de iPhone Xs Max en 11 Pro Max ook de voorgrond nog iets beter belichten.

Nachtfotografie en low-light prestaties

Bij het maken van nachtfoto's hebben we alle instellingen op hun standaardwaarden gelaten. Dat betekent dat de iPhone 11 Pro Max hier gebruikmaakt van de nachtmodus (zoals eerder omschreven). Dat maakt een enorm verschil: zowel schaduwen als highlights (de ramen van ons redactiegebouw hieronder) hebben ineens veel meer definitie, de hoeveelheid beeldruis neemt enorm af, en de kleurweergave is veel meer verzadigd. De iPhone Xs Max doet het op zijn beurt duidelijk beter dan de iPhone X. Onderaan het testveld zijn de verschillen ook groot: de 6S Plus produceert veel fraaiere resultaten dan de SE, de 7 doet het op zijn beurt duidelijk beter dan de 6S Plus.

Zoals op grond van de specificaties te verwachten, maakt de iPhone SE geen schijn van kans. Heb je nog een iPhone 6S non-Plus, dan kun je hetzelfde tegenvallende resultaat verwachten. Zonder optische beeldstabilisatie moet dit toestel de ISO-waarde flink opvoeren, waardoor beeldruis gaat overheersen en detail ontbreekt. Dat is zelfs al zichtbaar als je de foto op klein formaat bekijkt. Hoewel we iedere foto met elk toestel een paar keer nemen, zat er van de SE soms geen enkel goed resultaat bij, omdat de foto alsnog bewogen was. iPhones met ois kunnen beter compenseren voor de kleine trillingen die onvermijdelijk gepaard gaan met fotograferen uit de hand, wat minder missers oplevert.

Opmerkelijk zijn de foto's van de Xs Max over het algemeen wat donkerder qua belichting dan die van de iPhone X en iPhone 7. In praktijk pakt dat goed uit. Zoals gezegd is een uitdaging bij nachtfotografie om ook nog detail in lichtbronnen te kunnen vangen. De iPhone Xs Max doet dat stukken beter dan de eerdere modellen door de over het geheel genomen donkerder belichting. Bovendien camoufleren de donkerder schaduwen de beeldruis een beetje. Het verschil tussen de iPhone X en iPhone 7 zit 'm in onderstaande foto vooral in de kleurweergave: zoals ook overdag al bleek, toont het nieuwere toestel een ietwat verzadigder palet.

Ook als er echt weinig licht aanwezig is, levert de nachtmodus de iPhone 11 Pro Max een flink voordeel op ten opzichte van de iPhone Xs Max. Onderstaande scène in een donkere kamer wordt alleen verlicht door een lamp in een aangrenzend vertrek, dat door het raampje boven de deur naar binnen schijnt. De foto van de 11 Pro Max is veruit het best: de covers van beide Hardware Info Magazines zijn duidelijk leesbaar, vloer en muur bevatten veel textuurdetail, en de kleuren worden het best weergegeven. Opvallend is de duidelijk zichtbare vignettering, maar dat doet niks af aan het eindresultaat.

Het getweakte ruisreductiealgoritme van de iPhone Xs Max maakt dat de muur op de achtergrond op de foto van dit toestel wat minder lelijk overkomt dan op de iPhone X (en oudere modellen), doordat de ruis beter wordt verborgen. De iPhone X heeft zich verslikt in de witbalans, iets waar de oudere iPhones opvallend genoeg minder moeite mee hadden. Hoewel de foto's van de iPhone 7 en 6S Plus geen schoonheidsprijs verdienen, is de iPhone SE het enige toestel dat echt een onbruikbaar resultaat aflevert. De foto is zo donker dat het nauwelijks te zien is wat zich in de scène afspeelt.

Praktijktest: Extra camera's, frontcamera en video

De toegevoegde extra camera's op nieuwere iPhones maken het camerasysteem veel veelzijdiger. Zo kun je 'inzoomen' en portretten maken met achtergrondvervaging. Over portretten gesproken: een fatsoenlijke 'selfiecamera' komt daarvoor ook goed van pas.

De veelzijdigheid van 'zoom'

De iPhone X en Xs Max stellen je in staat een stukje 'in te zoomen'. Pas vanaf de Xs Max levert de 'zoomlens' echt 2x vergroting: nu de primaire camera een iets grotere beeldhoek heeft gekregen, is die precies tweemaal zo groot als die van de 'zoomlens'. Bij de iPhone X, 8 Plus en 7 Plus was dat nét niet het geval.

Doordat de lens steeds lichtgevoeliger is geworden, kun je de zoomlens in meer omstandigheden gebruiken. Wordt het echt donker, dan schakelen de iPhones net als veel concurrenten automatisch over op een digitaal ingezoomd beeld van de hoofdcamera, zoals hieronder te zien. Bij de iPhone Xs Max en X gebeurt dat dus sneller.

De iPhone 11 Pro Max heeft er (eindelijk) een groothoeklens bijgekregen. Android-toestellen boden die voorziening al langer. Dat biedt praktische meerwaarde als je bijvoorbeeld in één keer een hele kamer of een groep mensen wil vastleggen. Zoals al duidelijk werd uit de review van het toestel, is de beeldkwaliteit voor een ultrawide-lens zeker niet slecht, met opnieuw een prima kleurweergave en een - voor dit type camera - redelijk breed dynamisch bereik. Ook de vervorming wordt netjes gecorrigeerd, zoals gebruikelijk ten koste van een verlies aan scherpte in de uiterste hoeken van het beeld.

Nachtfotografie met de groothoeklens leidt helaas niet tot bijster goede resultaten. De nachtmodus had wellicht voor een mooiere foto kunnen zorgen, met een minder donkere belichting en meer detail, maar die werkt helaas niet op deze camera.

Fraaiere portretten dankzij tweede camera

Middels de tweede camera aan de achterzijde kunnen de iPhone X, Xs Max en 11 Pro Max (en tevens de 8 Plus en 7 Plus) diepte herkennen in foto's, zodat er een vervagingseffect kan worden toegepast op de achtergrond van portretten. Dat werkt heel redelijk, maar een vervanging voor een 'echte' spiegelreflex is het nog niet.

Waar de scheiding van het testhoofd met de achtergrond alle toestellen nog wel lukt, vormen minder harde overgangen zoals een kapsel een moeilijker probleem. De iPhone 11 Pro Max gaat daar beter mee om dan de andere twee toestellen: haartjes die zich verder bevinden, worden vloeiend steeds verder vervaagd, waar er vooral bij de iPhone X nog een harde 'uitgeknipte' lijn om lokken heen lijkt te liggen. Aan de andere kant maakt de iPhone 11 Pro Max dan weer een fout bij de luxaflex, die in het midden ineens dichterbij lijkt te komen dan aan de zijkanten van het frame, doordat daar een minder sterke blur wordt toegepast. (De iPhone X, die sowieso minder vervaging toepast, gaat daar nog sterker in de fout, maar de Xs Max in dit geval juist niet). Zolang je het de recente iPhones niet al te moeilijk maakt (zet je geportretteerde bijvoorbeeld voor een achtergrond die verder weg ligt) lukt het met behulp van ai en een extra camera heel aardig, om echte bokeh te benaderen.

Frontcamera: van 1.2 naar 12 MP

In zes generaties iPhone is de resolutie verhoogd van slechts 1,2 megapixel voor de iPhone SE, naar 12 megapixel voor de nieuwe iPhone 11 Pro. Een vertienvoudigde sensorresolutie biedt uiteraard geen garantie dat foto's in álle opzichten van betere kwaliteit zullen zijn. In ieder geval maakt de nieuwe sensor nu wel mogelijk dat er ook met de frontcamera in 4K kan worden gefilmd. Eerdere sensoren bleven steken op 1080p of zelfs 720p voor het 1,2 megapixel-cameraatje van de iPhone SE.

De postzegelformaat fotootjes (1280x960) van de frontcamera van de iPhone SE waren bij de introductie in 2016 al weinig indrukwekkend. Veel detail ga je er in elk geval niet uit halen, terwijl het cameraatje ook qua dynamisch bereik fikse beperkingen kent. Hoewel flink hoger van resolutie en daarmee detail, vallen de afbeeldingen van de iPhone 6S Plus, 7 en X in dat opzicht niet veel minder tegen. Voor de iPhone Xs heeft Apple niks gedaan aan de verouderde sensor, maar wel een hdr-implementatie toegevoegd die best goed werkt - een goed voorbeeld welke impact software kan hebben op het uiteindelijke eindresultaat. Tot slot de 11 Pro Max:  zoals eerder opgemerkt in de review levert die vergelijkbaar goede beelden als veel andere Android-topmodellen van tegenwoordig, met een veel groter dynamisch bereik, waardoor het testhoofd en het verlepte boeket op de voorgrond veel minder grauw worden belicht, en tegelijk nog detail in de wolken op de achtergrond zichtbaar is. Erg fijn is ook de veel grotere beeldhoek. Bij eerdere iPhones moest je nogal je best doen om een hele groep mensen in het frame te vangen.

Video-opname: stabieler en helderder

De allereerste twee iPhones konden tot ergernis van sommige gebruikers helemaal geen video opnemen - iets wat andere smartphones ook in 2007 en 2008 al wel ondersteunden. Inmiddels zijn de rollen omgedraaid en behoren iPhones tot de best filmende smartphones op de markt. Zo introduceerde Apple al met de iPhone 4S een vorm van elektronische videostabilisatie. Alle toestellen in deze test kunnen in 4K filmen met ingeschakelde stabilisatie, dus ook de iPhone 6S Plus. Vanaf de iPhone X wordt ook filmen in 4K/60fps ondersteund, vanaf de iPhone Xs Max echter pas filmen met stereogeluid. De iPhone 11-serie heeft als nieuwigheid filmen met meerdere camera's tegelijkertijd, vooral bedoeld voor de functie 'Maak foto's buiten het frame'. Daarmee kun je naderhand nog een stukje uitzoomen, doordat de ultrawidecamera 'stiekem' ook heeft opgenomen, waardoor dat materiaal ook beschikbaar is.

Voor onderstaande testvideo, waarin we alle zes toestellen tegelijkertijd op een testframe hebben gemonteerd en vervolgens een stukje zijn gaan wandelen, hebben we alle modellen laten filmen in 4K-resolutie, bij 30fps.

Hoewel je je ook anno 2019 niet hoeft te schamen voor filmpjes die zijn geschoten met een iPhone 6S of SE, is wel te zien dat nieuwere generaties sterke verbeteringen hebben gebracht in videokwaliteit - ook al is de resolutie niet toegenomen. Net als bij foto's zien we bij de iPhone 7 en X dat het dynamisch bereik in videobeelden bij deze modellen al is toegenomen, ten opzichte van de oudere generatie. De iPhone Xs Max en 11 Pro Max zetten ten opzichte van die twee toestellen weer een volgende stap vooruit. Apple heeft bovendien de videostabilisatie aangepakt: het beeld van de nieuwste twee iPhones is aan de wandel duidelijk rustiger dan dat van de iPhone X en oudere toestellen. Alle schokken in de panbeweging aan het begin van het filmpje worden door dit tweetal bijna volledig weggefilterd, zodat een professionelere indruk ontstaat zonder dat je snel naar extra apparatuur als een gimbal moet grijpen.

Conclusie

De nieuwe iPhone 11 Pro Max biedt van alle iPhones niet alleen de meeste features, maar ook de beste beeldkwaliteit tot nu toe. Dat had je vast al kunnen raden. Naast een trip down memory lane laat deze vergelijking vooral zien, hoe snel het kwaliteitsverschil tussen de verschillende generaties duidelijk zichtbaar wordt - zelfs al, wanneer je niet probeert om foto's te maken bij moeilijke lichtomstandigheden, zoals midden in de nacht, of wil proeven van speciale nieuwe features.

Dankzij de verbeterde sensor, getweakte ruisreductie en een vernieuwd hdr-algoritme leveren de iPhone Xs Max en 11 Pro Max al merkbaar betere foto's dan de één generatie oudere iPhone X, waarbij de ietwat grotere beeldhoek prettig is meegenomen om meer tegelijk te kunnen vastleggen. De nog een jaar oudere iPhone 7 doet het nog duidelijk slechter, waarbij ook de ietwat fletse kleurweergave van dit model opvalt door de minder goede hdr-implementatie. Helemaal onderaan de ranglijst bungelen de iPhone 6S en SE, die qua dynamisch bereik duidelijk tekortschieten, zelfs in situaties die op het eerste gezicht niet eens zo lastig moeten zijn. Nachtfotografie brengt deze modellen op nog grotere achterstand, waarbij vooral de iPhone SE zonder optische beeldstabilisatie door de mand valt. Evengoed levert geen van alle iPhones echt goede nachtfoto's, behalve de iPhone 11 Pro Max, die voorzien van een nachtmodus veel meer licht kan verzamelen.

Heb je nu nog een oudere iPhone en stel je prijs op goede foto's? Voor bezitters van een Xs (Max) zit de meerwaarde van overstappen naar de iPhone 11 'm vooral in de extra camera en de nachtmodus - de beeldkwaliteit van foto's en video's overdag verschilt niet gek veel. Zo lang de lichtomstandigheden goed blijven, biedt de zoomcamera ongeveer dezelfde kwaliteit, waarbij ook beide toestellen gebruik kunnen maken van de portretmodus. Selfieliefhebbers zullen echter de duidelijk betere frontcamera op prijs stellen, die bovendien veel meer tegelijk vastlegt. Bezitters van een iPhone X, 8 of 8 Plus en zeker een 7 of 7 Plus, kunnen zoetjes aan wel baat hebben bij een overstap. Zoals duidelijk is geworden, leveren de nieuwe modellen in alle opzichten duidelijk betere cameraprestaties. Gezien de iPhone 11 dezelfde camera heeft als het Pro-model uit deze bespreking, minus de zoomlens, hoeft een upgrade bovendien niet de hoofdprijs te kosten.