Samsung 950R TV review: 2e generatie 8K mét HDMI 2.1

Subpixelrendering en (8K) beeldscherpte

Waarom dit hele relaas over subpixels en 4-domain en 8-domain cellen? Zoals we al schreven kunnen we bevestigen dat de kijkhoeken van de Q950R inderdaad érg goed zijn. Prima toch?

Theoretisch ligt dat wat genuanceerder. Door pixels in clusters te laten samenwerken worden deze dus niet meer als losse elementen aangestuurd, wat in potentie ten koste gaat van de beeldscherpte. In potentie, want door pixels plaatselijk juist wél weer los van elkaar te laten werken als er scherpe overgangen in beeld zijn, kan de 'verloren beeldscherpte' gewoon weer terug gehaald worden. In de praktijk lijkt de aansturing van Samsung vrij slim in elkaar te steken. Bij de Q900R - waar we de subpixels wél goed konden zien - zagen we bijvoorbeeld dat Samsung de quad-pixel aansturing inderdaad selectief inzet en subpixels waar nodig juist ook gewoon individueel aanstuurt. Onderstaande foto van de linker bovenhoek van de Q900R laat dit goed zien, waarbij overigens ook opvalt dat Samsung de quad-pixel aansturing niet toepast op de buitenste twee horizontale en verticale pixelrijen.

Samsung's quad-pixel aansturing in de praktijk in actie (Q900R 8K tv)

De processor in de tv lijkt het beeld continu te analyseren en daarbij af te wegen of quad-pixel aansturing de beeldscherpte (visueel) vermindert of niet, om deze vervolgens selectief toe te passen. Dat levert meestal het gewenste resultaat, maar niet altijd. Wij testten een 8K videoclip van een resolutiepatroon met 1-pixel lijnen, waarbij de televisie het horizontale patroon correct weergaf, maar het patroon met verticale lijnen als een effen grijs weergaf. Nu kijken we in de praktijk natuurlijk niet naar dit soort patronen, maar het geeft wel aan dat de televisie niet (altijd) de volledige 8K-resolutie daadwerkelijk effectief benut.

Testpatroon met 1-pixels elementen: de Q950R toont het horizontale patroon correct, maar verliest scherpte in het verticale patroon (klik voor full-res)

Ook als we naar 'echte' beelden kijken zien we dit deels terug. Als we een gerenderd 8K beeld met perfecte beeldscherpte weergeven zien we duidelijk dat een close-up van het originele beeld (links hieronder) met name in de schaduwpartijen meer detail laat zien dan een close-up van de weergave op de Q950R (rechts). Die laatste lijkt contrastrijke overgangen zoals de lijnen in de lichtgele rotspartij met volledige resolutie weer te geven, terwijl in de schaduwdelen links onder beeldscherpte verloren gaat door de quad-pixel aansturing.

Extreme close-up van een 8K beeld. Links origineel, rechts foto van de Samsung Q950R

Is dat erg? Wij vinden van niet. Op normale kijkafstanden is deze afwisselende pixelaansturing (bijna) niet waarneembaar, terwijl het dus wel zorgt voor een zichtbaar beter beeld als je niet recht voor het scherm zit. Daar zit hem overigens meteen ook wel een pijnpuntje voor wat betreft 8K: op normale kijkafstanden zie je de speciale panelaansturing niet, maar dat betekent tegelijkertijd ook dat je op diezelfde afstand het volledige oplossende vermogen dat 8K-schermen bieden feitelijk niet helemaal kunt zien. In onze review van de Q900R schreven we al uitgebreid over de zin of onzin van 8K. Onze mening hierover is niet veranderd en we verwijzen je dus graag naar wat we toen schreven. In een notendop komt het erop neer dat we bij 8K-materiaal van zeer goede kwaliteit op ongeveer anderhalve meter afstand van dit 75 inch grote scherm nog verschil zien met hetzelfde beeld in 4K resolutie, maar dat we op twee meter afstand al nauwelijks verschillen meer ontwaren.