Apple iPad Pro (2018) versus Samsung Galaxy Tab S4 versus Microsoft Surface Pro 6: Wat is de ideale high-end tablet?

Software

Op het vlak van de software volgt elk apparaat zijn eigen benadering. De iPad Pro draait iOS, de Galaxy Tab S4 maakt gebruik van Android, terwijl de Microsoft Surface Pro 6 uiteraard Windows 10 draait. Die systemen hebben elk hun eigen voor- en nadelen als het aankomt op het software-aanbod, de interface en de gebruiksmogelijkheden. Het OS bepaalt dus in belangrijke mate in hoeverre een van de drie tablets voor jouw gebruiksdoel geschikt zal zijn. Alle drie de tablets kunnen worden aangesloten op een extern beeldscherm en randapparatuur, waarmee meer mogelijkheden beschikbaar komen. De mogelijkheden om extra hardware aan te sluiten en de praktische implementatie, zoals de weergave op een externe monitor, verschillen echter behoorlijk.

iPad Pro: iOS 12

Apple heeft met iOS een sterke troef in handen voor tabletgebruikers. Waar Android je nogal eens apps voorschotelt die eigenlijk voor de smartphone zijn bedoeld, en Windows je juist programma's biedt die beter werken op een desktop of laptop, zien we bij iOS meer apps die goed gebruik kunnen maken van de extra mogelijkheden die een tablet je biedt en tegelijk ook een goede ervaring bieden voor het grotere aanraakscherm. Sommige apps zijn qua featureset zelfs al even compleet als de desktopvariant die voor Windows wordt geleverd. De makers van AutoCAD en Photoshop hebben aangekondigd dat er in 2019 feature-complete versies van die apps zullen verschijnen voor het apparaat. Over andere veelgebruikte creatieve programma's als Illustrator en Lightroom is men nog stil en ook een video-editor die kan wedijveren met de uitgebreide programma's voor Windows of MacOS ontbreekt. De multitasking-mogelijkheden van de iPad Pro zijn ook beperkter dan bij een traditionele venstergebaseerde window manager. Naast een weergave van een tweede app als een soort zwevende 'widget' kunnen twee apps in 50/50 of 75/25-verhoudingen worden vertoond, en dat is het wel zo'n beetje.

De iPad Pro laat zich in principe direct aansluiten op een usb-c beeldscherm; via een verloopje zoals Apple's eigen 'USB-C naar digitale AV multipoort adapter' kun je ook verbinden met een andere monitor. Let wel even op de resolutie van het scherm: een 4K-monitor via die adapter aansluiten werkt slechts op 30 fps. In principe zijn zelfs schermen tot 5K mogelijk en ook is de iPad de enige van het drietal die doorvoer van HDR10-signalen naar een extern beeldscherm ondersteunt. Ook als je al een scherm met usb-c hebt, moet je wellicht nog naar de winkel. De meegeleverde usb-c kabel in de doos is niet geschikt voor beelddoorvoer. Dat is een beetje flauw, al krijg je soms al een geschikte kabel bij je scherm. Wanneer je de verbinding hebt gelegd, blijven de mogelijkheden vooralsnog beperkt. Het externe scherm toont in de meeste gevallen slechts een gekloonde weergave van het iPad-scherm. Enkele apps bieden al een 'second screen experience', zoals Apple het aanduidt, waarbij de tweede monitor voor iets anders wordt gebruikt. Zo vertoont iMovie standaard een preview van je film op groot scherm. Diverse ontwikkelaars hebben plannen om tweedescherm-functionaliteit toe te voegen.

Hoewel de iPad Pro gebruik kan maken van een toetsenbord dat je via usb of Bluetooth kunt aansluiten, geldt datzelfde niet voor een externe muis of trackpad. Dat maakt de ervaring met een iPad toch heel anders dan met een 'echte' pc met virtuele aanwijspijl. Al voor een simpele taak als het selecteren van een stuk tekst houden we graag een muis ter beschikking. Met de iPad Pro verloopt het selecteren van tekst in vergelijking relatief omslachtig, zelfs als je de pen gebruikt. Het gebrek aan een muis vormt ook een beperking voor wat je met een tweede scherm zou kunnen doen. De meeste monitoren hebben zelf immers geen touch-functionaliteit. Ook andere externe randapparatuur functioneert niet zomaar, waaronder opmerkelijk genoeg ook opslagapparaten. Plug je een stick of kaartlezer in, dan kun je die niet zoals onder Windows en Android via een bestandsbeheerder openen. Soms kan een toepassing de bestanden zelf alsnog benaderen vanaf het opslagapparaat, maar als dat niet zo is, heb je pech. Het gebrek aan toegang tot het bestandssysteem is inherent aan iOS, maar zeker bij deze iPad voor professionals vormt het een onhandige beperking.

Voor sommige doeleinden zal de iPad Pro kortom goed voldoen, terwijl hij op andere gebieden duidelijk tekortschiet. Het zou goed kunnen dat Apple de missende functionaliteit de komende jaren alsnog gaat toevoegen aan iOS. Omdat de fabrikant zijn apparaten jarenlang blijft voorzien van nieuwe updates en de hardware van de iPad Pro krachtig is, ligt het in lijn der verwachting dat de iPad Pro daarvan gaat profiteren. Voor nu heb je daar echter niet veel aan.

Galaxy Tab S4: Android 8.1

Samsung maakt gebruik van Android, dat tegenvalt als het aankomt op apps die specifiek op tabletgebruikers zijn gericht. Veel apps zijn in feite opgeschaalde versies van een smartphone-equivalent, waardoor de interface niet optimaal gebruikmaakt van het grote scherm. Van apps die voor de desktop en soms al voor de iPad in uitgebreide versie beschikbaar zijn, is voor de Galaxy Tab S4 alleen een versimpelde variant beschikbaar. Dat maakt de Galaxy Tab S4 op voorhand geschikter voor mediaconsumptie en het maken van simpele notities en tekeningen, dan voor gevorderde gebruikers die aan de slag willen gaan met specifieke software.

Als basis dient nog steeds Android 8.1 Oreo. Vermoedelijk komt Samsung ergens dit jaar met een update naar versie 9.0 Pie, inmiddels toch al meer dan een halfjaar oud. De updateperiode loopt tot medio 2020, maar of nog nieuwe major-versies zullen volgen is ongewis. Vooralsnog is de Tab S4 uitgerust met dezelfde herkenbare TouchWiz-interface als andere Samsung-tablets en -smartphones, die echter wel behoorlijk afwijkt van de rest van Android. Menu's, de notificatiebalk en het startscherm zien er echt anders uit dan op een ongeskinde versie. Er zijn diverse extra features aanwezig zoals de beveiligingssoftware Knox, evenals Samsungs eigen virtuele assistent Bixby, die je met Bixby Home, Vision, Reminder en Voice op allerlei manieren kan assisteren bij diverse taken. Daarbij treffen we een grote hoeveelheid meegeleverde apps, die niet zelden een duplicaat zijn voor al door Google meegeleverde apps. Van de galerij tot aan de contacten-app, het mailprogramma of de agenda, Samsung heeft er eigen alternatieven voor ontwikkeld. Het nut daarvan is wat twijfelachtig als je al in het Google-ecosysteem zit. De zelfgemaakte apps vormen qua stijl wel meer een eenheid met de rest van TouchWiz.

Het app-aanbod mag gering uitvallen, maar Samsung heeft de tablet wel zelf een hoop extra softwaretrucjes meegegeven. Zo kun je in combinatie met de pen gebruikmaken van 'Air Command', een zwevend menuutje dat automatisch tevoorschijn komt wanneer je de pen in de richting van het scherm beweegt. Daarmee kun je snel veelgebruikte apps openen of een notitie maken in het zelfontwikkelde notitieprogramma. Handig is ook de mogelijkheid om woorden automatisch te vertalen door er kort met de pen boven te zweven.

Wellicht de grootste toevoeging die Samsung heeft aangebracht is 'Samsung Dex', een desktopweergave die lijkt op die van een pc: een bureaublad met iconen, taakbalk met geopende toepassingen en weergave van apps in vensters. Je kunt Dex vertonen op een groter beeldscherm, bijvoorbeeld met de 'Dex Cable' (een usb-c naar hdmi-adapter die Samsung als accessoire verkoopt), maar het hoeft niet: het Dex-scherm kan ook op de tablet zelf worden vertoond. Dex op beide schermen tegelijk laten zien kan dan weer niet. Dat is jammer, want zoals we op de pc (en iPad) zien, is het juist handig om een groter scherm te kunnen gebruiken voor multitasking. In principe werkt Dex met alle Android-apps samen, maar niet altijd even goed. Zo kwamen we een aantal programma's tegen waarvan het venster zich niet liet vergroten of verkleinen, bijvoorbeeld Discord en iHeartRadio. Daarbij moet je er rekening mee houden dat Android-apps zichzelf afsluiten bij het opstarten van Dex, aldus de waarschuwing die steevast in beeld komt, al kwamen we in praktijk geen problemen van die aard tegen. In tegenstelling tot bij de iPad Pro is het bij Samsung Dex wel mogelijk om een (Bluetooth-)muis te gebruiken. Echt uitgebreide ondersteuning voor randapparatuur is er niet; een usb-stick of kaartlezer gebruiken lukt nog wel, maar een apparaat dat een losse driver nodig heeft werkt vaak niet.

Microsoft Surface Pro 6: Windows 10

Waar Android-tablets te kampen hebben met apps die vooral geschikt zijn voor een smartphone, zit Windows 10 met een uitgebreid aanbod aan applicaties gericht op desktopgebruik. Hoewel Windows-applicaties zich tegenwoordig beter laten opschalen, blijven die apps niet echt geoptimaliseerd voor aanraakbesturing. Kun je daarmee leven, dan heeft Windows 10 veruit het grootste aanbod van apps, waaronder ook veel volwassen en zeer uitgebreide programma's die expliciet gericht zijn op professioneel gebruik. Het feit dat bij sommige toekomstige iPad-apps wordt geschermd met 'feature-pariteit' met de desktopvariant, geeft al aan welke programma's op dit moment nog altijd het uitgebreidste zijn.

De vraag is in hoeverre Microsoft erin is geslaagd om op die zakelijke en desktopgerichte fundering een interface te bouwen die goed werkt voor tabletgebruik. Ook na jaren van ontwikkeling scoort Windows 10 op dat vlak toch nog altijd niet zo goed als Android en iOS. Weliswaar zijn onderdelen als het startscherm goed geoptimaliseerd voor aanrakingen, zeker als je de tabletmodus activeert, maar voor veel taken word je alsnog teruggeworpen in een omgeving die soms al decennia zo bestaat, met her en der wat grotere knoppen en meer ruimte om de tekst. Een ander voorbeeld van een tegenvaller is het schermtoetsenbord, dat ondanks het grote formaat geen ruimte biedt aan losse cijfertoetsen. Onhandig is vooral dat het toetsenbord vóór een tekstvak kan schuiven, waardoor je niet meer ziet waar je aan het typen bent. De animaties in het startscherm verlopen te vaak niet goed vloeiend en soms vertonen overgangen vreemde visuele kuren als geflikker tussen twee vensters.

Toch biedt Windows 10 ook genoeg voordelen, zolang je door de soms wat onaf voelende interface heen kunt kijken. Zo wordt het OS regelmatig bijgewerkt met nieuwe features die bovendien voor de Surface Pro 6 beschikbaar blijven komen. Dat is met Android-tablets vaak wel anders. Doordat je met de Surface Pro 6 een apparaat koopt van de besturingssystemenmaker zelf, blijft het apparaat gevrijwaard van allerlei onnodige extra's en reclame die je vaak terugvindt op Windows-machines van oem's. De enige toevoeging op het startscherm is een 'Surface-app' met daarin enkele instellingen voor onder meer de pen.

Windows biedt bovendien functionaliteit die iOS en Samsung's Dex-stand nog niet bieden, zoals het gebruik van meerdere gescheiden gebruikersaccounts. De mogelijkheden voor het aansluiten van andere apparatuur zijn in verhouding tot de andere twee tablets enorm en de desktopweergave vormt een van de standaard werkomgevingen voor het systeem, zonder de typische beperkingen bij het aansluiten van externe beeldschermen waarmee je bij de iPad Pro en Galaxy Tab S4 moet leven. Muis en toetsenbord worden uiteraard ondersteund en werken ook nog eens goed. Voor haast ieder mogelijk (usb-)apparaat dat je zou willen aansluiten op deze tablet is wel een driver beschikbaar om hem aan de praat te krijgen. De enige beperking bij dit apparaat wordt gevormd door de relatief kleine hoeveelheid aansluitingen op de zijkanten ten opzichte van een 'normale' pc, waaronder helaas dus geen moderne usb-c poort of Thunderbolt-ondersteuning.