ATI Radeon X1950 XTX review

Inleiding

Met de introductie van de GeForce 7950 GX2 heeft nVidia enige tijd geleden een gevoelige klap uitgedeeld richting aartsrivaal ATI. Waar iedereen in eerste instantie dacht de de 7950 GX2 puur een kaar was om de pers bezig te houden, blijkt de kaart inmiddels prima beschikbaar en een uitstekende prijs/prestatie-verhouding te bieden. Met twee GPU's aan boord is de kaart natuurlijk alles behalve energiezuinig, maar men heeft wel een kaart neergezet die goedkoper én sneller is dan ATI's topmodel Radeon X1900 XTX. Gelukkig laat een passend antwoord in deze markt nooit lang op zich wachten: ATI presenteert vandaag de Radeon X1950 XTX; een nieuwe versie van de X1900 XTX met betere prestaties en - misschien nog wel veel belangrijker - een lager prijskaartje.

ATI Radeon X1950 XTX

R580 in de rebound

De ATI Radeon X1950 is gebaseerd op dezelfde 3D-chips als de Radeon X1900 kaarten. Deze R580 chip kenmerkt zich door de aanwezigheid van 8 vertex shader pipelines en 48 pixel shader pipelines. Vanzelfsprekend is de R580 volledig DirectX 9.0c compatible, maar buiten dat heeft ATI nog een aantal zaken in petto die nVidia moet missen. Zo bieden de kaarten in de X1000-serie van ATI de mogelijkheid om HDR (High Defenition Rendering) toe te passen in combinatie met FSAA (Full Scene Anti-Aliasing). HDR wordt gebruikt in steeds meer moderne games en zorgt voor veel mooiere lichteffecten. FSAA is een bekende technologie die kartelranden ('jaggies') van 3D-objecten kan voorkomen. Zeker wanneer je een krachtige high-end videokaart koopt, wil je in alle gevallen FSAA kunnen toepassen, en dus ook bij moderne games die van HDR gebruik maken.

Qua 3D-chip is er niets veranderd, toch verschillen de nieuwe Radeon X1950 XTX en zijn voorloper op een aantal vlakken wel degelijk van elkaar. Waar de X1900 nog gebruik maakt van GDDR3 geheugen, vinden we op de X1950 XTX gloednieuw GDDR4 geheugen tegen. Dat juist ATI als eerste met een kaart die gebruik maakt van dit geheugen op de markt komt is niet verwonderlijk; de voorzitter van de Jedec-werkgroep die GDDR4 heeft ontwikkeld staat bij ATI op de loonlijst. GDDR4 werkt intern op een wat slimmere manier, verbruikt minder stroom en kan daardoor op hogere kloksnelheden werken. Waar het GDDR3 geheugen op de X1900XTX werkt op 775 MHz, werken de GDDR4 chips op de X1950 XTX op niet minder dan 1 GHz! Net als zijn voorloper heeft overigens ook de X1950 in totaal 512 MB geheugen.

Ook de koeler is flink onder handen genomen: het nieuwe exemplaar is een stuk krachtiger, maar is gelukkig ook stukken stiller dan die van de X1900. Last but not least ziet de nieuwe koeler er op z'n minst ook een stuk indrukwekkender uit! De klokfrequentie van de 3D-chips is ondanks de betere koeler overigens gelijk gebleven: 650 MHz.

Het laatste verschil is dat de Radeon X1950 kaarten standaard compatible zijn met HDCP. De R580 chips was dat altijd al, maar de extra chip benodigd om HDCP-compatibiliteit mogelijk te maken, werd bij de X1900 XTX eerder nog wegbezuinigd. Met de X1950 ben je gelukkig wél op de toekomst voorbereid.

Het mooiste nieuws is nog wel het vernieuwde prijskaartje! Waar X1900 XTX kaarten nog steeds ruim boven de € 500 kosten, heeft ATI beloofd dat de nieuwe Radeon X1950 rond de € 399 gaat kosten. En daarmee is de prijs/prestatie-verhouding ineens zeer interessant. Er verschijnt overigens geen lager geklokte XT-versie van de Radeon X1950, wel komt men uiteraard met een Crossfire master-kaart op de proppen, die eveneens rond de € 399 gaat kosten. Wanneer de Crossfire versie van de X1950 beschikbaar zal komen is nog niet duidelijk.

In onderstaande tabel kun je de specificaties van de nieuwe kaart vergelijken met die van de Radeon X1900 XTX en nVidia's GeForce 7900 GTX en 7950 GX2.

Algemeen
Merk	ATI	ATI	Nvidia	Nvidia
Productnaam	Radeon X1900 XTX	Radeon X1950 XTX	GeForce 7900 GTX	GeForce 7950 GX2
Productcode	Radeon X1900 XTX	Radeon X1950 XTX	GeForce 7900 GTX	GeForce 7950 GX2
Details	Productinfo	Productinfo	Productinfo	Productinfo
Chip
Codenaam	R580	R580	G71	G71
Kloksnelheid	650 MHz	650 MHz	650 MHz	500 MHz
Transistors	384 mln	384 mln	278 mln	556 mln
Productieprocedé	90 nm	90 nm	90 nm	90 nm
Vertex Shader versie	3.0	3.0	3.0	3.0
Pixel Shader versie	3.0	3.0	3.0	3.0
Vertex Shader pipelines	8	8	8	16
Pixel Shader pipelines	48	48	24	48
Pixel kleurprecisie	FP32	FP32	FP32	FP32
Geheugen
Geheugengrootte	512 MB	512 MB	512 MB	1024 MB
Type geheugen	GDDR3	GDDR4	GDDR3	GDDR3
Geheugensnelheid	775 MHz	1000 MHz	800 MHz	600 MHz
Geheugencontroller	256 bit	256 bit	256 bit	512 bit
Functionaliteit
DirectX versie	DirectX 9.0c	DirectX 9.0c	DirectX 9.0c	DirectX 9.0c
SLI compatible
Kaartontwerp
Interface	PCI-Express x16	PCI-Express x16	PCI-Express x16	PCI-Express x16
Extra power-connector