RGB DDR4 geheugen review: Corsair, Crucial, G.Skill & Kingston

Corsair Vengeance RGB Pro

Corsair timmert al een tijd aan de weg als het om verlicht geheugen gaat; eerder testten we al de Vengeance LED (met één kleur) en de Vengeance LPX RGB (met instelbare kleuren). Met de vorige maand geïntroduceerde Vengeance Pro RGB-modules gaat Corsair echter nog een stap verder, want deze reepjes zijn voorzien van addressable rgb.

Aan de bovenzijde van de geheugenmodule, die naar wens een witte of zwarte heatspreader heeft, zit een strip met daarin tien individueel aanstuurbare leds. Via Corsairs nieuwe iCUE-software kun je kiezen uit tal van lichteffecten, waarvan er een heel aantal gebruikmaken van de mogelijkheid om kleuren vanaf de zijkanten over de modules te laten 'stromen'. Ook eenvoudig pulseren, 'ademen' en simpelweg één kleur weergeven behoren natuurlijk tot de mogelijkheden.

De Vengeance RGB Pro 32GB DDR4-3200 CL16 quadkit die wij ontvingen, bestaat uit vier 8GB-modules die single-sided en single-rank zijn uitgevoerd. Op de printplaatjes troffen we Samsung-geheugenchips met het opschrift K4A8G085WB BCPB aan. Geheugenkenners zullen die gelijk herkennen als B-die chips, die bekendstaan om hun grote overklokpotentieel.

Naast Corsairs eigen software ondersteunen de Vengeance RGB Pro-modules ook MSI Mystic Light en Gigabyte RGB Fusion, zodat je de verlichting kan synchroniseren met je moederbord en andere daarop aangesloten hardware. Opvallend is dat de vorige generaties ook konden samenwerken met Asus' Aura-software, maar die mogelijkheid is er (vooralsnog) niet bij de Vengeance RGB Pro-serie.

Crucial Ballistix Tactical Tracer RGB

Voor Crucial is de Ballistix Tactical Tracer RGB zijn eerste geheugenkitje met verlichting. Wij ontvingen de quadkit die op 3000 MHz tikt, wat gelijk de hoogst geklokte variant is. Net als bij Corsair beschikken deze latjes over addressable rgb, in dit geval verdeeld over acht zones.

Als we de geheugenmodules ontdoen van hun grijze heatspreader, komen geheugenchips van moederbedrijf Micron tevoorschijn. Ze zijn voorzien van het opschrift C9BJF en zijn geplaatst in een single-rank, single-sided opstelling. Zeker in het duurdere segment is dat tegenwoordig de standaard bij 8GB-modules.

Crucial heeft zijn eigen Ballistix M.O.D.-software ontwikkeld, waarmee je onder andere alle snelheden en de actuele temperatuur van elk reepje kunt monitoren. Uiteraard kun je ook de rgb-verlichting aansturen via deze software. Er zijn vrij uitgebreide mogelijkheden: je kan kiezen uit twaalf effecten, de helderheid instellen en als je wil kan dat zelfs per module. In de uitgebreide Advanced Mode kun je kleuren en effecten voor elke losse zone van elke module helemaal aan je eigen wensen aanpassen.

Die software is echter optioneel: aansturen kan ook via de rgb-software van Asus, Gigabyte en MSI. Het programma van ASRock wordt (nog) niet ondersteund. Een leuke extra is dat je het kapje van de lichtbalk kunt verwijderen voor fellere verlichting. Crucial heeft bovendien de modellen daarvoor vrijgegeven, zodat je zelf een light-bar met eigen opdruk kunt 3D-printen.

G.Skill Trident Z RGB

G.Skill was er als één van de eersten bij met zijn Trident Z RGB-geheugen, dat we in oktober 2017 al een keer bespraken. Waar andere fabrikanten rond die tijd nog bezig waren met suboptimale oplossingen, zoals geheugenmodules met losse rgb-draadjes eraan, had G.Skill toen al een implementatie die vergelijkbaar is met de huidige norm.

Ten opzichte van de reguliere Trident Z-serie is er aan de bovenzijde een lichtbalk toegevoegd, die bestaat uit vijf zones die individueel kunnen worden aangestuurd. Daarvoor heeft G.Skill eigen software beschikbaar, maar ze werken inmiddels ook samen met de software van Asus, ASRock, Gigabyte én MSI. Daarmee heeft G.Skill de uitgebreidste ondersteuning voor rgb-software van moederbordfabrikanten: ideaal voor het synchroniseren van alle rgb in je pc.

Verder volgt G.Skill het recept dat we van hen kennen: een aluminium heatspreader met een geborstelde look en Samsung B-die chips van hetzelfde type als bij de Corsair-modules. Ook hier worden die single-rank, single-sided aangestuurd. Wel zijn ze dus hoger geklokt dan bij die concurrent: het aangeleverde kitje draait op 3600 MHz met CL16-16-16-36, waarmee de timings dus ook nog eens strakker zijn ingesteld.

Kingston HyperX Predator RGB

Ook Kingston introduceerde een paar maanden terug een rgb-geheugenkit onder zijn gaming-submerk HyperX. De HyperX Predator RGB is verkrijgbaar in snelheden tot 2933 MHz, en wij hebben gelijk het topmodel dat uit vier 8GB-modules bestaat getest. Het design van de heatspreader is, op de lichtgevend balk aan de bovenkant, gelijk aan dat van het reguliere Predator-geheugen.

Uniek aan de Kingston-kit is de ingebouwde synchronisatie, die werkt met ingebouwde infraroodsensors in elke module. Niet alle moederbordfabrikanten gebruiken namelijk dezelfde methode om de geheugensloten te verbinden met de processor, waardoor kleine verschillen in timing kunnen ontstaan. De buitenste module is altijd de 'master stick' - feitelijk stuur je die dus aan, en kopieert de rest van de modules de effecten.

Er is geen eigen HyperX-software beschikbaar voor de aansturing van de geheugenmodules, maar Kingston biedt wel ondersteuning voor de pakketten van Asus, Gigabyte en MSI. Waarschijnlijk is synchroniseren via dergelijke toepassingen sowieso wat je wil, maar als je toevallig een ASRock-moederbord in bezit hebt, heb je in ieder geval voorlopig dus pech.

Kingston heeft geen eigen geheugenfabrieken en past in dit geval chips van SK Hynix toe. Een snelle zoekopdracht op de aanwezige code 'H5AN8G8NMFR UHC' levert op dat dit eigenlijk 2400MHz-IC's zijn, waarop Kingston blijkbaar de nodige binning toepast. Dat verklaart ook waarom er geen versies met hogere kloksnelheden beschikbaar zijn. De geheugenmodules zijn zowel single-sided als single-rank.

Video: RGB-effecten

In het geval van de rgb-verlichting zegt een filmpje waarschijnlijk meer dan duizend woorden. Hieronder zie je de vier verschillende geheugenkits in werking zoals ze uit de doos komen. Via de software van de geheugenleveranciers zelf of die van je moederbordfabrikant kun je uiteraard nog veel meer effecten instellen, maar dit filmpje geeft op z'n minst een indicatie van hoe de verlichting er in de praktijk uitziet.

Uitgebreide specificaties

Hieronder kun je de specs van de vier geteste geheugenkits vergelijken.

Algemeen
Merk	Corsair	Crucial	G.Skill	Kingston
Productnaam	Vengeance RGB Pro White 32GB DDR4-3200 CL16 quad kit	Ballistix Tactical Tracer RGB 32GB DDR4-3000 CL16 quad kit	Trident Z RGB 32GB DDR4-3600 CL16 quad kit	HyperX Predator RGB 32GB DDR4-2933 CL15 quad kit
Productcode	CMW32GX4M4C3200C16W	BLT4C8G4D30BET4K	F4-3600C16Q-32GTZR	HX429C15PB3AK4/32
Details	Productinfo	Productinfo	Productinfo	Productinfo
Capaciteit
Capaciteit (totaal)	32 GB	32 GB	32 GB	32 GB
Kit van meerdere modules
Aantal modules in kit	4 x	4 x	4 x	4 x
Capaciteit per module	8 GB	8 GB	8 GB	8 GB
Technische specificaties
Type geheugen	DDR4	DDR4	DDR4	DDR4
Opgegeven klokfrequentie	3200 MHz	3000 MHz	3600 MHz	2933 MHz
Geheugenstandaard	PC4-25600	PC4-24000	PC4-28800	PC4-23400
Type module	DIMM	DIMM	DIMM	DIMM
Opgegeven CAS latency	CL16	CL16	CL16	CL15
Opgegeven voltage	1.35 V	1.35 V	1.35 V	1.35 V
Heatspreader
LED
RGB LED
Kleur	Wit	Grijs	Zilver/Zwart	Zwart
Heatpipe koeling
Fan inbegrepen
Merk chips	Samsung	Micron	Samsung	SK Hynix
Type chips	Samsung K4A8G085WB BCPB	Micron C9BJF	Samsung K4A8G085WB BCPB	Hynix H5AN8G8NMFR UHC
XMP ondersteuning
ECC ondersteuning
Registered
Ranks	Single rank	Single rank	Single rank	Single rank
IC bezetting module	Single sided	Single sided	Single sided	Single sided
Hoogte modules	5.1 cm	4.1 cm	4.4 cm	4.1 cm
XMP waardes
XMP 1 - Frequentie	1600 MHz	1500 MHz	1800 MHz	1466 MHz
XMP 1 - CAS latency	16	16	16	15
XMP 1 - RAS-to-CAS delay	18	18	16	17
XMP 1 - RAS precharge time	18	18	16	17
XMP 1 - Active-to-precharge time	36	38	36	36
XMP 1 - tRC	54	69	52	55
XMP 1 - Command Rate	2 T	2 T	2 T	2 T
XMP 1 - Voltage	1.35 V	1.35 V	1.35 V	1.35 V
SPD waardes
SPD 1 - Frequentie	1066 MHz	1200 MHz	1066 MHz	1200 MHz
SPD 1 - CAS latency	24	24	16	18
SPD 1 - RAS-to-CAS delay	15	16	15	17
SPD 1 - RAS precharge time	15	16	15	17
SPD 1 - Active-to-precharge time	36	39	36	39
SPD 1 - tRC	50	55	50	55
SPD 1 - Voltage	1.2 V	1.2 V	1.2 V	1.2 V
SPD 2 - Frequentie	1066 MHz	1200 MHz	1066 MHz	1200 MHz
SPD 2 - CAS latency	23	23	15	17
SPD 2 - RAS-to-CAS delay	15	16	15	17
SPD 2 - RAS precharge time	15	16	15	17
SPD 2 - Active-to-precharge time	36	39	36	39
SPD 2 - tRC	50	55	50	55
SPD 2 - Voltage	1.2 V	1.2 V	1.2 V	1.2 V
SPD 3 - Frequentie	1066 MHz	1200 MHz	1018 MHz	1163 MHz
SPD 3 - CAS latency	22	22	14	16
SPD 3 - RAS-to-CAS delay	15	16	14	16
SPD 3 - RAS Precharge Time	15	16	14	16
SPD 3 - Active-to-precharge time	36	39	34	38
SPD 3 - tRC	50	55	48	54
SPD 3 - Voltage	1.2 V	1.2 V	1.2 V	1.2 V
SPD 4 - Frequentie	1066 MHz	1200 MHz		1090 MHz
SPD 4 - CAS latency	21	21		15
SPD 4 - RAS-to-CAS delay	15	16		15
SPD 4 - RAS Precharge Time	15	16		15
SPD 4 - Active-to-precharge time	36	39		35
SPD 4 - tRC	50	55		50
SPD 4 - Voltage	1.2 V	1.2 V		1.2 V

Testmethode

Voor onze begin dit jaar vernieuwde test gebruiken we een systeem gebaseerd op een Intel Core i7 8700K-processor uit de Coffee Lake-generatie, waarbij we zowel de cores als de cache overklokken naar 4,5 GHz. Als moederbord gebruiken we een ASUS ROG Maximus X Apex. Bij het ontwerp van dat moederbord is specifiek rekening gehouden met een zo efficiënt mogelijke aansturing van de geheugenkanalen, waardoor het mogelijk is om hoge kloksnelheden te behalen zonder instabiliteit. Door deze keuze weten we zeker dat de geteste geheugenmodules nooit tegengehouden zullen worden door de rest van de configuratie. Die bestaat uit een Nvidia GeForce GTX 1080 Ti videokaart, een Samsung 960 Pro 512GB SSD en een Seasonic Prime Titanium 650W voeding. Het systeem draait op de Windows 10 Fall Creators Update.

De ASUS ROG Maximus X Apex leent zich uitstekend voor het overklokken van geheugen.

We voeren twee sets tests uit op alle geheugenmodules, waarbij we elke kit met twee modules in dual-channel configuratie plaatsen. Voor de eerste set benchmarks stellen we de modules in op hun XMP-settings. Deze instellingen kun je op vrijwel elk moederbord met één klik in de BIOS laden en zijn de door de fabrikant geadviseerde instellingen. Zonder deze actie draait elke geheugenkit op de laagste ddr4-snelheid, namelijk 2133 MHz.

Om te beginnen meten we het geheugen door met AIDA64, dat zowel de doorvoersnelheden als de latency van het geheugen rapporteert. Daarnaast draaien we de video-encoding benchmark TechArp op elke kit en testen we twee games: DiRT Rally en GTA V op Full HD-resolutie en met zowel medium als ultra settings. Deze spellen hebben we specifiek uitgezocht omdat ze doorgaans goed schalen met sneller geheugen – je zou in deze tests dus duidelijk verschil moeten kunnen zien tussen langzamere en snellere kits. Ten slotte plaatsen we het geheugen nog eens in een tweede systeem met een AMD Ryzen 7 2700X-processor en een ASUS Crosshair VII Hero moederbord, waarop we wederom de XMP-settings laden en kijken of het systeem opstart en stabiel is. Hierbij zoeken we dus voor je uit of een specifieke geheugenkit geschikt is voor gebruik met AMD Ryzen.

Daarna draaien we een tweede serie tests, maar dit keer op de maximale overklok die we hebben kunnen bereiken. We verhogen hiervoor het voltage en zoeken vervolgens de best mogelijke combinatie tussen een hoge kloksnelheid en strakke timings op. Eigenlijk geldt onverminderd dat je geheugen overklokken vooral voor de leuk doet en de zware video-encoding en gaming tests laten we dan ook achterwege – vaak zijn die überhaupt niet stabiel op de hoogst mogelijke snelheden. Wel draaien we opnieuw de AIDA64-benchmark en het voor overklokkers interessante SuperPi 8M, een benchmark die erom bekendstaat goed te schalen met snel geheugen.

Benchmarks: AIDA64

De synthetische AIDA64-tests laten uitstekend zien waartoe de verschillende geheugenkits in staat zijn. De lees- en schrijfsnelheden schalen vooral met kloksnelheid, terwijl de latency ook wordt beïnvloed door de timings van het geheugen.

G.Skills Trident Z RGB-geheugen heeft niet alleen de hoogste kloksnelheid van de vier rgb-kits, maar ook vrij strakke timings. In de lees- en schrijftests noteren we een derde plaats van alle geteste ddr4-kits, terwijl hij in de laatste grafiek zelfs bovenaan eindigt. De Corsair-kit presteert steeds net wat minder goed, terwijl de twee ddr4-3000 kits onder het midden van het testveld zitten. Ondanks het ogenschijnlijk kleine verschil in kloksnelheid, doet de Crucial-set het overal een stukje beter dan die van Kingston.

Benchmarks: TechArp x264

In de TechArp video-encoding test zijn de prestatieverschillen een stuk kleiner dan je op basis van de snelheidsverschillen zou verwachten. In pass 1 is de Corsair dankzij zijn combinatie van strakke timings en een hoge kloksnelheid de snelste.

Benchmarks: games

De games laten relatief grote verschillen zien. De G.Skill-kit zet wederom enkele topscores neer, terwijl de andere setjes doorgaans bij elkaar in de buurt zitten, ergens rond het midden

Compatibiliteit met AMD Ryzen

We kregen alle vier de rgb-geheugenkits op hun XMP-instellingen aan de praat op ons systeem met een AMD Ryzen 7 2700X en een Asus Crosshair VII Hero-moederbord. Toen we de G.Skill-kit op 3600 MHz vorig jaar testten op een 1800X, werkte dat echter nog niet. Dit illustreert mooi de vooruitgang die AMD op dit gebied heeft geboekt in het voorbije jaar.

	Ryzen compatible (XMP)
Corsair Vengeance RGB Pro White 16GB DDR4-3200 CL16 kit
Crucial Ballistix Tactical Tracer RGB 16GB DDR4-3000 CL16 kit
G.Skill Trident Z RGB 16GB DDR4-3600 CL16 kit
Kingston HyperX Predator RGB 16GB DDR4-2933 CL15 kit

Overklokken

Het overklokken van geheugen blijft een interessant onderwerp en bovendien leuk om te doen. We hebben de kits zo ver mogelijk over proberen te klokken en in de gevallen dat we voldoende overklokpotentieel constateerden, hebben we ook diverse benchmarks gedraaid. Vaak zijn extreem hoge snelheden niet al te stabiel en de vrij zware game- en videotests hebben we daarom weggelaten, maar AIDA64 en de overklokkersbenchmark SuperPi draaien we wel.

De geheugenkits van Crucial en Kingston, met respectievelijk Micron- en SK Hynix-IC's, bleken niet of nauwelijks overklokbaar. Het iets verlagen van de timings was nog wel mogelijk, maar dat leverde geen noemenswaardige prestatieverbeteringen op. De Corsair-kit wisten we te overklokken naar 3733 MHz met CL13-14-14-28 2T. Daarvoor was een spanning van 1,65 volt nodig. In de benchmarks zijn de scores niet heel bijzonder, maar de latency is dankzij de lage timings wel erg goed.

De G.Skill-kit vind je niet in de grafieken terug, omdat we die nog op ons vorige testsysteem hebben overgeklokt. Daarmee haalde hij een kloksnelheid van 4133 MHz met CL14-14-14-36 2T, waarvoor 1,75 volt benodigd was.

Ben je benieuwd naar de exacte voltages en latencies van elke overgeklokte geheugenkit? Die vind je terug in de vergelijkingstabel.

Conclusie

Vorig jaar was rgb-geheugen nog reden voor de nodige hoofdpijn - soms moest je elke module met een kabeltje aan elkaar of met een controller verbinden, terwijl andere kits vaker niet dan wel te synchroniseren waren met overige hardware. Nu zijn de implementaties stukken beter.

Qua prestaties maakt de G.Skill-kit de meeste indruk. Dat is ook niet gek, want hij heeft als enige een kloksnelheid van 3600 MHz. Hij is dan ook 100 euro duurder dan de goedkoopste ddr4-3000 kit uit de test. Ook qua verlichting heeft G.Skill het echter het beste voor elkaar: je kunt ze aansturen via de eigen software van de fabrikant, maar ook via die van alle vier de grote moederbordfabrikanten. Kies je overigens de ddr4-3200 versie van de Trident Z RGB, dan ben je zelfs nog goedkoper uit dan bij de meeste concurrenten.

Van de goedkopere kits vinden we de Corsair Vengeance RGB Pro de beste optie. Corsair heeft de beste eigen software in de vorm van het iCUE-pakket, maar het is wel jammer dat alleen de rgb-pakketten van MSI en Gigabyte worden ondersteund. Dankzij de toegepaste Samsung B-die geheugenchips, dezelfde als bij de G.Skills, is er bovendien een vrij groot overklokpotentieel.

De kits van Crucial en Kingston zijn voorzien van minder goede geheugenchips en zijn zodoende nauwelijks over te klokken. Bij Crucial mist ondersteuning voor ASRocks rgb-software, maar Crucials eigen programma werkt dan wel weer fijn. Ook Kingston mist ASRock-support en heeft in z'n geheel geen eigen software - als je niet het juiste moederbord hebt, kun je dus gewoon niets met de verlichting. De innovatieve infrarood-sync tussen de modules onderling is een kleine pleister op de wonde.

Uiteindelijk reiken we een Ultimate Product award uit aan de ddr4-kit van G.Skill, terwijl Corsair naar huis gaat met de Excellent Choice award.

Corsair Vengeance RGB Pro White 32GB DDR4-3200 CL16 quad kit

G.Skill Trident Z RGB 32GB DDR4-3600 CL16 quad kit