Boxed koelers anno 2018: hoe goed zijn de CPU-koelers van AMD & Intel?

Inleiding

Menig Hardware.Info-lezer heeft er waarschijnlijk wel een of meer op zolder of in de berging liggen; een meegeleverde boxed koeler die ooit uit het doosje van een nieuwe processor tevoorschijn kwam. Zeker AMD timmert intussen aan de weg op dit vlak, door steeds zwaardere stock-koelers mee te leveren - letterlijk. Dat bracht ons tot de vraag: heb je anno 2018 nog wel een losse, 'aftermarket' processorkoeler nodig, of voldoen die moderne meegeleverde koelers on steroids eigenlijk prima?

Bij het woord boxed koeler denk je waarschijnlijk in willekeurige volgorde aan herrie, slechte koelprestaties en vooraf aangebrachte koelpasta - dat laatste is dan wel weer handig. AMD besloot in 2016 dat het maar eens afgelopen moest zijn met die twijfelachtige traditie en ontwierp de Wraith-koeler, die cpu's zowel beter als stiller moest koelen dan we tot dan toe gewend waren.

Van links naar rechts: een Intel boxed koeler, de AMD Wraith Stealth, Spire & Prism.

Inmiddels heeft AMD een complete Wraith-lineup beschikbaar. Afhankelijk van welk model processor je koopt, krijg je de Wraith Stealth, Wraith Spire of Wraith Prism mee in de doos. De Stealth is met zijn kleine koelprofiel het best te vergelijken met de stock-koelers die we van Intel gewend zijn, terwijl de Spire wat forser van formaat is en de Prism zelfs meer weg heeft van een aftermarket cpu-koeler.

Voordat we de koelers van dichterbij bekijken, is het nuttig om eerst even te inventariseren bij welke processor je welke koeler krijgt. Dat zie je in de tabel hieronder. Bij de eerste AMD Ryzen-reeks waren er cpu's die zonder koeler werden geleverd, maar bij de Ryzen 2-serie is dat niet langer het geval. Bij Intel geldt dat alle vrij overklokbare processors (te herkennen aan het achtervoegsel 'K') zonder koeler worden uitgeleverd - Intel gaat ervan uit dat iedereen die zo'n cpu koopt, ook een losse koeler zal aanschaffen. Houd er overigens rekening mee dat als tray-versie verkochte cpu's per definitie zonder koeler komen.

	Processors waarbij deze koeler wordt meegeleverd
	Intel E97379-003 Intel Celeron & Pentium
	Intel E97379-001 Intel Core i3, i5 & i7 (non-K)
	AMD Wraith Stealth AMD Ryzen 3 & 5 excl. 2600X
	AMD Wraith Spire AMD Ryzen 5 2600X (zonder RGB) & 7 2700 (met RGB)
	AMD Wraith Prism AMD Ryzen 7 2700X