ASRock Fatal1ty Z370 Gaming-ITX/ac review: meer mini-ITX Z370

ASRock Fatal1ty Z370 Gaming-ITX/ac

Zoals we op de vorige pagina reeds schreven, is de indeling van de ASRock Fatal1ty Z370 Gaming ITX/ac vrij klassiek te noemen. Het bordje is grotendeels zwart, op het met metaal versterkte PCIe-slot na. In de doos wordt een antenne voor de geïntegreerde wifi en een tweetal sata-kabels meegeleverd.

Storage

Het aantal van zes sata600-poorten is voor een mini-ITX-moederbord aan de hoge kant, maar slechts twee daarvan bevinden zich aan de rand van het bord. De andere vier treffen we aan tussen de chipset-heatsink en de geheugensloten, meer richting het midden van de Z370 Gaming-ITX/ac. Dat is niet echt een handige locatie, maar de ruimte op een moederbord van dit formaat is natuurlijk beperkt.

Ruimte voor een m.2-slot op de voorzijde was er blijkbaar niet meer, want die vinden we terug op de achterkant. Nu hebben snelle NVMe-ssd's de neiging om behoorlijk warm te worden en die plaatsing is dan ook niet ideaal, gezien de afwezigheid van airflow op die plek.

Usb en thunderbolt

In tegenstelling tot bij veruit de meeste Z370-moederborden, kiest ASRock niet voor een usb 3.1-controller van ASMedia. In plaats daarvan komen we de Intel Alpine Ridge-controller tegen, die voorziet in één gecombineerde poort die zowel usb 3.1 als thunderbolt 3 biedt. Deze controller werkt met twee PCIe 3.0-lanes en haalt het doorgaans niet bij de snelheden die de nieuwste ASMedia's neerzetten, maar de ondersteuning voor thunderbolt is natuurlijk wel een meerwaarde.

De oudere usb-standaarden worden natuurlijk ook niet vergeten. Achterop tellen we zes usb 3.0-poorten, waarvan één speciale 'Fatal1ty mouse port' geoptimaliseerd zou zijn voor een gamingmuis met een hoge pollingrate. Intern heeft ASRock zowel een sub 2.0- als 3.0-header gemonteerd.

Netwerk

De enige netwerkpoort die de ASRock Fatal1ty Z370 Gaming-ITX/ac biedt, wordt aangestuurd door een Intel-controller via een I219V-phy. Verder zijn we blij verrast als we een dual-band 802.11ac wifi-adapter met twee antennes aantreffen, met aan de basis een Intel Wireless-AC 8265. We hebben ASRock bij de vorige generatie meermaals bekritiseerd vanwege de toepassing van trage 433Mbit/s wifi-adapters, zelfs op high-end moederborden, en daar lijkt men nu eindelijk afscheid van te nemen. Een positieve ontwikkeling en we hopen dat ASRock deze lijn doortrekt.

Audio en video

ASRock heeft de audiovoorziening op dit mini-ITX-bord behoorlijk serieus genomen, met een Realtek ALC1220 codec en een extra Ti Ne5532 hoofdtelefoonversterker. De optische audio-uitgang zit niet zoals gebruik bij de audiojacks, maar boven de hdmi-poort. Bovendien wordt de Creative Sound Blaster Cinema 3-software meegeleverd.

Standaard beschikken Intel-processors nog steeds niet over een hdmi 2.0-uitgang, waardoor je bij veruit de meeste Z370-moederborden beperkt blijft tot 30 Hz bij het uitvoeren van 4K-beelden. Op dit bord zit echter een MCDP2800-chip van het merk Megachips, die de displayport-output converteert naar hdmi 2.0 inclusief ondersteuning voor hdcp 2.2-beveiliging en cec-tunneling. Zo kun je probleemloos een 4K-monitor aansluiten via hdmi. Daarnaast is er nog een reguliere displayport aanwezig en kun je zelfs een derde monitor aansluiten op de usb type-c poort.

Stroomvoorziening en overklokfeatures

In vergelijking met de Z370-versie is de stroomvoorziening wat teruggeschaald. Waar we de vorige keer nog acht fasen en de bekende IR35201-controller tegenkwamen, maakt ASRock nu gebruikt van Intersil-powerstages aangesloten op een ISL69138-controller van hetzelfde merk. In totaal bestaat de stroomvoorziening uit zeven fasen, waarvan er vijf voor de cpu-cores zelf zijn. Gezien de kwaliteit ervan zou dat in principe voldoende moeten zijn voor een deftige overklok, zeker gezien er geïnvesteerd is in een koelblok met heatpipe.

Hoewel het bord niet primair gericht is op overklokkers, kun je prima uit de voeten met de settings die worden geboden: de baseclock is ruim instelbaar, je kunt cores en hyperthreading naar wens uitschakelen en er is achterop een switch voor het wissen van de bios-instellingen aanwezig. Hardwarematige power/resetknoppen en bijvoorbeeld voltagemeetpunten ontbreken echter. Het aantal fanconnectors is met drie prima voor borden van ITX-formaat en bovendien ondersteunen ze allemaal netjes PWM-aansturing.

Overigens is er één reguliere rgb-header aanwezig, maar op de drie ledjes aan de onderkant na zit er geen verlichting op het bord zelf.

Specificaties en BIOS-screenshots

Algemeen
Merk	ASRock
Productnaam	Fatal1ty Z370 Gaming ITX/ac
Productcode	90-MXB670-A0UAYZ
Details	Productinfo
Processor / Chipset
Formaat	Mini ITX
Ondersteunde processor(s)	Intel Core i3 / i5 / i7
CPU socket	Socket 1151
Aantal sockets	1
Intel Coffee Lake compatible
Chipset	Intel Z370
Geheugen
Type geheugen	DDR4
Type modules	DIMM
ECC ondersteuning
Hoogst instelbare geheugensnelheid	DDR4-8400
Aantal geheugenkanalen	2
Aantal geheugensloten	2
Intel XMP compatible
Maximum intern geheugen	32 GB
DDR3 SODIMM-sloten	0
DDR3 DIMM-sloten	0
DDR4 DIMM-sloten	2
DDR4 SODIMM-sloten	0
Uitbreidingssloten
PCI-Express x16 sloten	1
PCI-Express x8 sloten	0
PCI-Express x4 sloten	0
PCI-Express x1 sloten	0
Totaal aantal lanes alle PCI-Express x16 sloten	16
PCI-Express versie	3.0
Mini PCI-Express aansluitingen	0
PCI-sloten	0
Multi-GPU
Nvidia SLI compatible
Nvidia SLI (2-way)
Nvidia SLI (3-way)
Nvidia SLI (4-way)
AMD CrossFire compatible
AMD CrossFire (2-way)
AMD CrossFire (3-way)
AMD CrossFire (4-way)
Connectiviteit
USB 2.0 - Totaal	2
USB 2.0 - extern	0
USB 3.0 (USB 3.1 Gen 1) - Totaal	8
USB 3.0 (USB 3.1 Gen 1) - extern	6
USB 3.1 (USB 3.1 Gen 2) - Totaal	1
USB 3.1 (USB 3.1 Gen 2) - Type-C poorten	1
USB 3.1 (USB 3.1 Gen 2) - extern (type-a + type-c)	1
Thunderbolt
Thunderbolt 3
USB 3.1 Boost software
Storage
Serial ATA aansluitingen (totaal)	6
Serial ATA 300 aansluitingen	0
Serial ATA 600 aansluitingen	6
Serial ATA Express aansluitingen	0
eSATA aansluitingen	0
mSATA aansluitingen	0
M.2 aansluitingen	1
M.2 slot 1 type	PCIe 3.0 x4 (4 GB/s)
U.2 aansluitingen	0
RAID 0 ondersteuning
RAID 1 ondersteuning
RAID 5 ondersteuning
RAID 10 ondersteuning
Video
D-Sub (VGA) uitgang
DVI uitgang
HDMI uitgang
Aantal HDMI uitgangen	1
DisplayPort uitgang
Aantal DisplayPort uitgangen	1
Audio
Onboard audio - Kanalen	7.1
Onboard audio - Codec chip	Realtek ALC1220
Onboard audio - Codec type	HDA
S/PDIF ingang
S/PDIF uitgang
Dolby Digital Live
DTS Connect
Bijgevoegde audiosoftware	Creative Sound Blaster Cinema 3
Audio versterker	Ti Ne5532
Netwerk
Aantal netwerkaansluitingen	1
LAN - Chip	Intel WG-I219V
LAN - Snelheid	1000 Mbit/s
WLAN - Standaard	802.11ac (Wi-Fi 5)
WLAN - Chip	Intel Dual Band Wireless-AC 8265
WLAN - Snelheid	867 Mbit/s
Bluetooth
Wireless / Bluetooth module	Geïntegreerd
Bluetooth-versie	4.2
Stroomcircuit
Totaal aantal chokes	7
Primaire PWM controller	Intersil ISL69138
CPU - Aantal mosfets per choke	1
CPU - Type mosfets	ISL99227F
PWM Controller fase ondersteuning	5+2 Phase PWM controller
Mosfet Ampère rating	60 A
Koeling / Overklokken
Fan aansluitingen (totaal)	3
Fan aansluitingen (4-pin)	3
Fan aansluitingen (PWM)	3
Fan snelheid afhankelijk van temperatuur
VRM koeling	Passief
Chipset koeler	Passief
Maximale FSB/bClk frequentie	500 MHz
Max. CPU voltage	3.0 V
Max. VCCIO voltage	1.2 V
Max. VCCSA voltage	1.350 V
Max. geheugen voltage	1.5 V
CPU PLL voltage tweaking (maximaal)	1.2 V
CPU Ring voltage tweaking (maximaal)	1.2 V
Windows software voor overklokken meegeleverd
Multiplier instelbaar
Heatsinks op cpu stroomvoorziening
CPU Turbo Modus uitschakelbaar
HyperThreading/SMT uitschakelbaar
Cores uitschakelbaar
PCI-Express sloten hardwarematig uitschakelbaar
Voltage meetpunten op moederbord
Bevestiging koelblokken	Schroeven
bClk aanpasbaar
Overig
Onboard speaker
100% Solid Condensators
BIOS type	EFI
Dual BIOS
Boot-menu in BIOS
Flash-programma in BIOS
BIOS profielen
Probleem diagnose
On-board Power / Reset switch
On-board Clear CMOS switch
BIOS-chip(s) vervangbaar
Direct-naar-BIOS knop
Intel turbo spec
RGB Header
RGB Pin-out	12V-RGB
Aantal reguliere RGB headers	1
RGB verlichting geïntegreerd
Addressable RGB header

Testmethode

We testen alle Intel Z370-moederborden met een Intel Core i7 8700K-processor, 16 GB G.Skill Trident Z-geheugen geklokt op 2666 MHz bij CL14, een tweetal Samsung 850 Evo 500GB SSD's en een Seasonic Prime Titanium 650W voeding.

Alle tests voeren we uit op de standaardinstellingen van de moederborden. Vanzelfsprekend zijn prestaties en stroomverbruik afhankelijk van de standaard tuning. Sommige fabrikanten passen trucjes toe om de prestaties verder op te drijven. Een aantal moederborden voert bijvoorbeeld standaard de maximale single-core turbo door op alle cores. Daardoor wordt het systeem natuurlijk een stuk sneller, maar ook minder zuinig.

Naast de prestaties van de CPU, GPU en het geheugen, testen we ook de USB 3.1-snelheid, het stroomverbruik en de geluidskwaliteit van de moederborden. In de grafieken, waar we hem vergelijken met andere Z370 ITX-borden, herken je de ASRock Fatal1ty Z370 Gaming-ITX/ac aan de rode balkjes.

Benchmarks (CPU)

We beginnen met een aantal benchmarks die voornamelijk de CPU-prestaties meten. Geen van de tot nu toe geteste ITX-moederborden maakt gebruik van de zogenaamde 'agressieve' turbomodus, dus de verschillen in prestaties zijn relatief beperkt.

Benchmarks (geheugen en GPU)

Om de prestaties van het geheugen en de GPU op de verschillende moederborden te testen gebruiken we Passmark 8 MemoryMark en 3DMark Skydiver. Ook hier zijn de verschillen miniem.

Benchmarks (usb 3.1)

Om de maximale lees- en schrijfsnelheid op usb 3.1 te testen gebruiken we DiskSPD. Aangezien Gigabyte Z370N-WiFI geen usb 3.1 biedt en de ASUS juist alleen een interne header, ontbreken die in de onderstaande grafieken en hebben we een aantal borden van groter formaat ter referentie gebruikt.

Alle andere borden in de grafiek maken gebruik van ASMedia-controllers en zijn dan ook een tandje sneller. Hoewel de verschillen niet heel groot uitvallen, merk je toch dat de Intel Alpine Ridge-chip alweer even meegaat.

Stroomverbruik

Het stroomverbruik hebben we gemeten in twee standen: idle (waarbij we een gemiddelde van 5 minuten bepalen) en onder belasting bij het maximale verbruik tijdens Cinebench 15.

De resultaten zijn niet opvallend laag of hoog: zowel in idle als onder load blijft het verbruik binnen de perken.

Geluidskwaliteit

De geluidskwaliteit van moederborden testen we met behulp van de loopback test van Rightmark Audio Analyzer. Let wel: we testen dus tegelijkertijd de kwaliteit van de uitgang en de ingang van de onboard geluidskaarten. De "zwakste schakel" bepaalt het resultaat.

De dynamic range en noise level tests zijn erg vergelijkbaar en tonen ook vrijwel identieke resultaten. De dynamic range test meet het verschil in volume tussen het hardste en zachtste weer te nemen signaal, de noise level test meet het verschil tussen het hardste geluid en het ruisniveau.

Om de getallen even in perspectief te plaatsen: de hoogste dynamic range c.q. noise level die met 16-bit geluid in theorie mogelijk is, is 96 dB. 99,9% van het geluid dat je beluistert op je PC (CD's, MP3's, YouTube, games, ...) is 16-bit en de grafieken bewijzen dus dat de hardware in vrijwel alle gevallen geen enkele beperking is. De hogere scores kunnen we enkel behalen door met 24-bit audio te testen. We kunnen ons overigens niet voorstellen dat er ook maar iemand is die het verschil tussen 91 dB en 100 dB signaal/ruis-verhouding daadwerkelijk kan horen.

ASRock levert een puike audiokwaliteit af, al blijft ASUS die trucje nog net iets beter beheersen. In alle geluidstests doet de ASRock het desondanks uitstekend.

De stereo crosstalk test in hoeverre geluid voor het ene kanaal (links of rechts) doorklinkt op het andere kanaal. 

Ten slotte meten we met RMAA de total harmonic distortion, in feite een gemiddelde van de vervorming in het frequentiedomein. 

Conclusie

De ASRock Fatal1ty Z370 Gaming-ITX/ac ziet er misschien wat minder hip uit dan andere compacte moederborden voor Intels Coffee Lake-processors, maar heeft wel een bijzonder uitgebreide featureset. Het feit dat hij thunderbolt ondersteunt maakt hem letterlijk uniek als het om Z370-moederborden gaat. Hij weet zich ook te onderscheiden met de ingebouwde hdmi 2.0-adapter en de rappe wifi, een punt waarop ASRock het voorheen nog wel eens liet liggen.

Wat we wel een serieus nadeel vinden, is dat het m.2-slot op de achterkant van het moederbord is geplaatst. Dat is niet alleen lastig te bereiken, maar maakt ook dat snelle ssd's snel te heet zullen worden. ASUS en Gigabyte lossen dit op een slimmere manier op door andere componenten te verplaatsen naar de achterzijde, zodat er wel plaats is voor een m.2-slot (inclusief koeler) aan de voorkant.

Wil je een systeem samenstellen met een snelle m.2-ssd, wil je het maximale uit je processor halen middels overklokken of wil je aan de slag met addressable rgb? Dan blijft het verstandig om ruim een tientje meer uit te geven aan de ASUS RoG Strix Z370-I Gaming. Spreken ondersteuning voor thunderbolt en hdmi 2.0-output je echter meer aan dan de voorgenoemde zaken, dan heeft deze fabrikant een uitstekend alternatief dat bovendien nog wat goedkoper is. De volgende keer zien we wel graag een slimmere m.2-implementatie, maar gezien de rest van het gebodene vinden we de ASRock Fatal1ty Z370 Gaming-ITX/ac alsnog een Excellent Choice award waard.

ASRock Fatal1ty Z370 Gaming-ITX/ac