Interfaces (M.2, U.2) en protocol (NVMe)
In eerste instantie was de gedoodverfde opvolger van SATA600 de SATA-Express standaard, een flexibele poort die twee fysieke SATA600-poorten combineert en het mogelijk maakt om hierover PCI-Express signalen te versturen. Als de poort niet als SATA-Express wordt gebruikt, kunnen er twee SATA-schijven op worden aangesloten. Het nadeel was dat de bandbreedte ‘slechts’ vier keer hoger was dan SATA600, wat in eerste instantie veel leek, maar verbleekte ten opzichte van de voor laptops ontwikkelde M.2-standaard – met een maximale snelheid van maar liefst acht keer SATA600. Inmiddels is SATA-Express dood: er is nooit een schijf voor uitgebracht, en de poorten verdwijnen langzaam maar zeker uit het landschap.
Inmiddels lijkt M.2 de gedoodverfde standaard voor het aansluiten van moderne opslag, al is dit compacte slot eigenlijk bedacht voor laptops en mini-PC’s. M.2 is alleen een form factor, maar wel een flexibele: de onderliggende interface kan zowel SATA600 zijn als PCI-Express 2.0 of 3.0 met twee of vier lanes. Aanvankelijk waren er weinig moederborden die beschikten over een M.2-slot, en dit was er vrijwel altijd een met maximaal vier PCI-Express 2.0 lanes. Hierdoor konden ze slechts de helft van de bandbreedte leveren die M.2 maximaal aankan.
Sinds de enorme uitbreiding van het aantal PCI-Express lanes van de chipset bij Skylake is de situatie omgekeerd. Nu hebben zelfs de meeste moederborden in het budget-segment een M.2-slot. De vier extra lanes van de Kaby Lake chipsets dragen hier nog een steentje aan bij: een beetje mid-range moederbord heeft tegenwoordig twee of meer M.2-sloten. Ook de nieuwe AMD Zen processors en chipsets bieden ondersteuning voor M.2. De hoogst gepositioneerde Zen-processor en chipset kunnen samen twee M.2-sloten van maximale bandbreedte voorzien.
Het M.2-slot is de nieuwe standaard voor snelle SSD's.
Naast M.2 begint langzaam maar zeker een andere standaard op te komen, die evenveel bandbreedte biedt, maar op een iets andere manier werkt: U.2. Deze werkt zoals ouderwetse SATA-schijven: het is een poort en de schijf zelf moet in de kast geschroefd worden. Bij Skylake hadden enkele high-end moederborden een U.2-poort, maar nu komt het al een stuk vaker voor, zoals je in onze review van Z270-moederborden kan lezen. Het SSD-aanbod op U.2-vlak blijft echter nog heel erg beperkt: in deze test hebben we er welgeteld nul, hoewel de Intel 750 SSD ook in een U.2-form factor beschikbaar is.
U.2 heeft zijn eigen voor- en nadelen. Zo past hij moeilijker in kleine laptops en Mini-ITX systemen, maar drives met deze vorm kunnen wel makkelijker warmte kwijt dan een direct op het bord geplaatste M.2. Ook is een ‘doosje’ minder kwetsbaar dan wat feitelijk een kale printplaat is. Gezien de warmteproblemen die sommige M.2 SSD’s hebben, zou het ons niets verbazen als dit leidt tot een grotere populariteit van U.2. Toch is het de vraag of deze standaard gaat doorbreken. U.2 wordt gesteund door Intel, maar andere fabrikanten lopen er nog niet bepaald warm voor. Toch heeft Samsung aangegeven in de toekomst zijn PCI-Express SSD’s ook met een U.2-interface uit te brengen, mits de standaard aanslaat. Het bekende kip-ei probleem dus.
NVMe
Een van de voordelen van PCI-Express SSD’s is dat ze vrijwel allemaal een nieuw aansturingsprotocol ondersteunen, genaamd NVMe. Het belangrijkste verschil hiervan met de voorganger AHCI is dat NVMe is ontworpen met oog op SSD’s, waardoor er beter wordt ingespeeld op de sterke punten van solid state opslag. Zo konden er bij AHCI maar 32 opdrachten tegelijkertijd worden gestuurd naar de schijf, en dat zijn er nu meer dan vier miljard – wat zelfs voor SSD’s ruim voldoende is. Ook is de CPU-overhead significant teruggebracht. In een eerdere test zagen we dat dezelfde schijf (SM951 256GB) met NVMe significant sneller was dan met AHCI, dus dit heeft zeker weten een praktisch effect.
17 besproken producten
| Vergelijk | Product | Prijs | |
|---|---|---|---|
|
Corsair Force Series MP500 480GB
|
€ 247,502 winkels |
|
|
Intel 600p 512GB
|
€ 177,403 winkels |
|
|
Intel 750 Series 1.2TB (PCIe x4)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Intel 750 Series 400GB (PCIe x4)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Plextor M8Pe 512GB (PCIe x4)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Plextor M8Se 512GB
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Samsung 950 Pro 256GB
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Samsung 950 Pro 512GB
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Samsung 960 Evo 1TB
|
€ 394,951 winkel |
|
|
Samsung 960 Evo 500GB
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Samsung 960 Pro 1TB
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Samsung 960 Pro 512GB
|
€ 342,233 winkels |
|
|
Samsung SM951 256GB (NVMe)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Samsung SM961 1TB
|
€ 444,432 winkels |
|
|
Toshiba OCZ RD400 512GB (PCIe x4)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Western Digital Black PCIe 512GB
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Zotac Sonix P3400 480GB
|
Niet verkrijgbaar |
