ASRock A88M-ITX/AC en 970A-G/3.1 AMD moederborden review

De ASRock A88M-ITX/AC

Dit Mini-ITX-bordje van ASRock is min of meer de opvolger van de alweer tweeënhalf jaar oude FM2A88X-ITX+. In tegenstelling tot de andere Mini-ITX-borden voor socket FM2+ die we hebben getest, had dat model nog 802.11n-WiFi aan boord. Bij de nieuwe A88M-ITX/AC is ASRock, zoals de naam al aangeeft, weer helemaal bij de tijd met 802.11ac via een Intel AC3160-kaartje. Er wordt wel maar één antenne gebruikt, waardoor de maximale theoretische snelheid 433 Mbit/s is. De tweede antenne doet enkel Bluetooth 4.0.

In theorie kun je drie monitoren aansluiten op de A88M-ITX/AC, maar dan moet er wel één worden verbonden via het analoge VGA. De andere aanwezige aansluitingen zijn DVI-D en HDMI. De audiovoorziening wordt verzorgd door een Realtek ALC887-codec met ELNA-condensatoren, terwijl je bekabelde netwerkverbinding eveneens via een gigabit Realtek-chip loopt. Alle zes de SATA600-poorten zitten aan de zijkant van het bord, wat relatief veel is voor Mini-ITX.

Alle vier USB 3.0-poorten zijn geïmplementeerd, waarvan twee achterop en twee via een frontpanel-header. Verder vind je nog vier USB 2.0-poorten terug op de achterkant. Om het hele rijtje compleet te maken, zitten daar ook nog drie audio-jacks en een PS/2-connector.

Naast de CPU-fanconnector zit er maar één chassis-fanconnector op dit bordje, maar die ondersteunt wel netjes PWM. Met vijf fasen is de stroomvoorziening niet meer dan basic. Bovendien zitten er geen heatsinks op de VRM's en de Mosfet's: alleen op de chipset komen we een bescheiden passief koelblokje tegen.

In de verpakking vind je twee SATA-kabels en de benodigde WiFi-antennes. Gemiddeld betaal je voor de ASRock A88M-ITX/AC op het moment van schrijven zo'n 92 euro.

De ASRock 970A-G/3.1

Met de 970A-G/3.1 lijkt ASRock ongeveer hetzelfde segment aan te willen spreken als de MSI 970 Gaming van MSI en de 970 Pro Gaming/Aura van ASUS. Dat doet het echter op een flink lager prijspunt: ASRock vraagt gemiddeld 88 euro, terwijl de eerder genoemde borden op respectievelijk 104 en 115 euro zitten. Op het aanzien van het bord is ieder geval niet bespaard: in de strakke zwart-met-rode kleurstelling ontwaren we een overkapping voor de I/O-connectors en passieve heatsinks voor alle warmtegenererende componenten. De printplaat is zwart afgewerkt.

ASRock geeft expliciet aan dat dit moederbord ondersteuning biedt voor de AMD FX-9590 en FX-9370, twee extreem hoog geklokte CPU's met een TDP van 220 watt. Daartoe is een forse 8+2-fasen stroomvoorziening aanwezig, die bovendien de nodige overklokruimte moet bieden.

Alle features van de SB950-chipset zijn uiteraard geïmplementeerd, waaronder zes SATA600-poorten. USB 3.0 biedt die chipset nog niet, waardoor ASRock voor Etron-controllers heeft moeten kiezen om twee USB 3.0-poorten op de achterkant aan te kunnen bieden. Een tweede controller wordt gebruikt voor de interne headers. Een ASMedia ASM1143-chip is verantwoordelijk voor de twee USB 3.1 Gen 2-poorten, die achterop te vinden zijn als Type-A- en Type-C-connectors.

Naast USB 3.1 is ook M.2 aanwezig als 'moderne feature'. Het gaat daarbij om een volwaardig x4-slot, maar omdat de AMD FX-processors nog geen PCI-Express 3.0 ondersteunden is de snelheid wel beperkt tot versie 2.0. De twee PCI-Express x16-sloten zelf zijn verdeeld als x16/x4, waardoor Nvidia SLI niet mogelijk is. Om de ATX-formfactor op te vullen heeft ASRock verder nog twee x1-sloten en zelfs een traditioneel PCI-slot geplaatst.

De gebruikte audiocodec is een Realtek ALC1150, waarbij DTS Connect-ondersteuning aanwezig is. Zowel S/PDIF als zes analoge audiojacks zijn terug te vinden op de achterkant van het bord. Ook de gigabit LAN-verbinding wordt geregeld door een Realtek-controller; WiFi ontbreekt.

Specificaties

Algemeen
Merk	ASRock	ASRock
Productnaam	970A-G/3.1	A88M-ITX/AC
Productcode	970A-G/3.1	90-MXB190-A0UAYZ
Details	Productinfo	Productinfo
Processor / Chipset
Formaat	ATX	Mini ITX
Ondersteunde processor(s)	AMD FX / Phenom II / Athlon II	AMD A4 / A6 / A8 / A10
CPU socket	Socket AM3+	Socket FM2+
Aantal sockets	1	1
Intel Coffee Lake compatible
Chipset	AMD 970	AMD A88X
Chipset - North bridge	AMD 970	AMD A88X
Chipset - South bridge	AMD SB950	AMD Bolton-D4
Geheugen
Type geheugen	DDR3	DDR3
Type modules	DIMM	DIMM
ECC ondersteuning
Hoogst instelbare geheugensnelheid	DDR3-2400	DDR3-2400
Aantal geheugenkanalen	2	2
Aantal geheugensloten	4	2
Intel XMP compatible
Maximum intern geheugen	64 GB	32 GB
DDR3 SODIMM-sloten	0	0
DDR3 DIMM-sloten	4	2
DDR4 DIMM-sloten	0	0
DDR4 SODIMM-sloten	0	0
Uitbreidingssloten
PCI-Express x16 sloten	2	1
PCI-Express x8 sloten	0	0
PCI-Express x4 sloten	0	0
PCI-Express x1 sloten	2	0
Totaal aantal lanes alle PCI-Express x16 sloten	20	16
Mini PCI-Express aansluitingen	0	0
PCI-sloten	0	0
Multi-GPU
Nvidia SLI compatible
Nvidia SLI (2-way)
Nvidia SLI (3-way)
Nvidia SLI (4-way)
AMD CrossFire compatible
AMD CrossFire (2-way)
AMD CrossFire (3-way)
AMD CrossFire (4-way)
Connectiviteit
USB 2.0 - Totaal	8	6
USB 2.0 - extern	4	4
USB 3.0 (USB 3.1 Gen 1) - Totaal	4	4
USB 3.0 (USB 3.1 Gen 1) - extern	2	2
USB 3.1 (USB 3.1 Gen 2) - Totaal	2	0
USB 3.1 (USB 3.1 Gen 2) - Type-C poorten	1
USB 3.1 (USB 3.1 Gen 2) - extern (type-a + type-c)	2	0
IEEE 1394 controller
IEEE 1394 - Aansluitingen achterzijde	0
Thunderbolt
Thunderbolt 3
Storage
Serial ATA aansluitingen (totaal)	6	6
Serial ATA 300 aansluitingen	0	0
Serial ATA 600 aansluitingen	6	6
Serial ATA Express aansluitingen	0	0
eSATA aansluitingen	0	0
mSATA aansluitingen	0	0
M.2 aansluitingen	1	0
M.2 slot 1 type	PCIe 2.0 x4 (2 GB/s)
U.2 aansluitingen	0	0
Extra SATA (RAID) controller
RAID 0 ondersteuning
RAID 1 ondersteuning
RAID 5 ondersteuning
RAID 10 ondersteuning
Video
D-Sub (VGA) uitgang
DVI uitgang
HDMI uitgang
Aantal HDMI uitgangen		1
DisplayPort uitgang
Audio
Onboard audio - Kanalen	7.1	7.1
Onboard audio - Codec chip	Realtek ALC1150	Realtek ALC887
Onboard audio - Codec type	HDA	HDA
S/PDIF ingang
S/PDIF uitgang
Dolby Digital Live
DTS Connect
Bijgevoegde audiosoftware	Creative X-Fi MB5
Netwerk
Aantal netwerkaansluitingen	1	1
LAN - Chip	Realtek RTL8111GR	Realtek RTL8111GR
LAN - Snelheid	1000 Mbit/s	1000 Mbit/s
WLAN - Standaard		802.11ac (Wi-Fi 5)
WLAN - Chip		Intel Dual Band Wireless-AC 3160
WLAN - Snelheid		433 Mbit/s
Bluetooth
Wireless / Bluetooth module		M.2 WiFi module
Bluetooth-versie		4.0
Stroomcircuit
Totaal aantal chokes	10	5
Koeling / Overklokken
Fan aansluitingen (totaal)	6	2
Fan aansluitingen (4-pin)	3	2
Fan aansluitingen (PWM)	3	2
Fan snelheid afhankelijk van temperatuur
VRM koeling	Passief	Geen
Chipset koeler	Passief	Passief
Maximale FSB/bClk frequentie	500 MHz	136 MHz
Max. CPU voltage	1.55 V	1.55000 V
Max. geheugen voltage	1.8 V	1.800 V
North bridge / PCH 1.05V/1.09V voltage tweaking (maximaal)	1.55 V
South bridge voltage tweaking (maximaal)	1.4 V	1.40 V
HyperTransport voltage tweaking (maximaal)	1.4 V
Windows software voor overklokken meegeleverd
Multiplier instelbaar
Heatsinks op cpu stroomvoorziening
CPU Turbo Modus uitschakelbaar
HyperThreading/SMT uitschakelbaar
Cores uitschakelbaar
PCI-Express sloten hardwarematig uitschakelbaar
Voltage meetpunten op moederbord
Bevestiging koelblokken	Schroeven	Push-pins
bClk aanpasbaar
Overig
Onboard speaker
100% Solid Condensators
BIOS type	EFI	EFI
Dual BIOS
Boot-menu in BIOS
Flash-programma in BIOS
BIOS profielen
Probleem diagnose
On-board Power / Reset switch
On-board Clear CMOS switch
Trusted Platform Module
BIOS-chip(s) vervangbaar
Lucid VirtuMVP software
Direct-naar-BIOS knop
Intel turbo spec

Testverantwoording

We hebben dit jaar een nieuw systeem samengesteld voor socket AM3+, met een FX-8370E als kloppend hart, 2 x 4 GB RAM en een Nvidia GeForce GTX 750 Ti als videokaart. De benchmarks worden gedraaid onder Windows 8.1 Pro x64. Voor de ASRock A88M-ITX/AC gebruikten we BIOS-versie 1.00, bij de 970A-G/3.1 was dat P1.20.

We testen A88X borden in combinatie met een AMD A10-6800K processor, 2x 4GB Corsair Vengeance DDR3-2133 geheugen, geïntegreerde graphics, een OCZ Vertex 4 128GB SSD, een Corsair CX750M voeding en Windows 8 x64 als besturingssysteem.

Daardoor zijn de grafieken wat minder lang dan je van ons gewend bent bij tests van Intel-moederborden, waar we veel meer vergelijkingsmateriaal voor hebben. De audio- en USB 3.1-tests zijn cross-platform en kunnen we dus wel vergelijken met eerder geteste borden.

Op de meeste pagina's vind je twee grafieken terug: voor socket AM3+ en FM2+ gebruiken we immers verschillende testsystemen. De A88M-ITX/AC vergelijken we met andere A88X-bordjes op Mini-ITX-formaat, terwijl we voor de 970A-G/3.1 alle 'moderne' AM3+ moederborden in de grafieken hebben opgenomen.

Benchmarks (CPU)

We hebben een aantal benchmarks gedraaid die primair CPU-prestaties en de daarmee gepaard gaande tuning meten. Allereerst Cinebench 11.5, de bekende 3D-rendering benchmark die vrijwel uitsluitend schaalt met CPU-prestaties en vrijwel niet met geheugenprestaties en andere zaken. Daarnaast vind je op deze pagina ook enkele andere tests die vooral de CPU-prestaties meten. De verschillen zijn doorgaans verwaarloosbaar.

Socket AM3+ benchmarks

Socket FM2+ benchmarks

Benchmarks (geheugen en videokaart)

Via de Passmark 8 MemoryMark benchmarks bepalen we de prestaties van het geheugen. Daarnaast draaien we 3DMark om de prestaties van de gebruikte losse of geïntegreerde videokaart te meten: het moederbord kan daar enige invloed op hebben.

Socket AM3+ benchmarks

Socket FM2+ benchmarks

Stroomverbruik

Het stroomverbruik hebben we gemeten in drie standen: idle (waarbij we een gemiddelde van 5 minuten bepalen), het maximale verbruik tijdens Cinebench en het gemiddelde verbruik tijdens 3DMark. We testen AMD-moederborden met Cool 'n Quiet aan.

ASRock presteert gemiddeld in het AM3+ testveld. Bij het FM2-bordje valt op dat de ASRock in idle bovengemiddeld veel verbruikt, terwijl dat onder belasting juist meevalt.

Socket AM3+ benchmarks

Socket FM2+ benchmarks

Geluidskwaliteit

We meten de geluidskwaliteit met de loopback-test van Rightmark Audio Analyzer. Je ziet duidelijk dat de 970A-G/3.1 de kwalitatief hoogstaandere ALC1150-codec gebruikt, die een groter bereik heeft. Beide borden presteren uitstekend op het gebied van harmonische vervorming.

USB 3.1-tests

Omdat de chipsets van Intel en AMD nog geen ingebouwde ondersteuning bieden, maken alle USB 3.1-borden tot nu toe gebruik van extra controllers, zoals de ASMedia-chip op de ASRock 970A-G/3.1. De prestaties van de USB 3.1-aansluitingen kunnen dus verschillen, afhankelijk van de implementatie waarvoor is gekozen. De A88M-ITX/AC heeft geen USB 3.1 en ontbreekt dan ook op deze pagina.

We testen de USB 3.1-aansluitingen met een externe SSD-behuizing van ASUS, die we ook gebruikten bij onze eerste kennismaking met het nieuwe protocol. Daarin zitten twee Samsung 840 Evo-SSD's van 500 GB, die werken in een RAID-0-configuratie. Het mag duidelijk zijn: de bottleneck zal niet liggen bij het opslagapparaat.

Zowel in CrystalDiskMark als in Atto Disk Benchmark presteert het ASRock-bord op het niveau van de concurrentie. Helaas zien we dat het prestatieniveau bij de AMD-borden wat tegenvalt in vergelijking met wat we bij bijvoorbeeld Intel Z170-moederborden zien.

Conclusie

Van de twee ASRock-borden vinden we de 970A-G/3.1 het interessantst. Hij biedt een featureset die vergelijkbaar is met of zelfs beter is dan die van de MSI 970 Gaming en ASUS 970 Pro Gaming/Aura. Met features als USB 3.1, M.2 en een ALC1150 als audio-codec is hij helemaal bij de tijd. Alleen bij sommige aspecten - het ontbreken van PCI-Express 3.0 en USB 3.0 vanuit de chipset bijvoorbeeld - kom je er weer achter dat de achterliggende techniek van socket AM3+ echt verouderd is. Dankzij de uitgebreide stroomvoorziening is de ASRock 970A-G/3.1 bovendien geschikt om over te klokken. Het enige nadeel is dat SLI niet wordt ondersteund, maar dat lijkt ons ook een onlogische configuratie in combinatie met dit platform.

De A88M-ITX/AC is weliswaar wat goedkoper dan de socket FM2+ Mini-ITX-bordjes van jaren terug, maar biedt eigenlijk weinig meerwaarde. Ten opzichte van ASRock's oude line-up is 802.11ac-WiFi nieuw, maar de concurrentie had dat al langer. De theoretische maximumsnelheid is daarnaast beperkt, doordat er maar één antenne voor WiFi wordt gebruikt. Je doet er zeker geen miskoop aan, maar uitblinken doet dit bordje niet echt.

Heb je al een AMD FX-processor liggen of kom je die goedkoop tegen, dan is de ASRock 970A-G/3.1 een uitstekend moederbord om hem daarmee te combineren. Voor het samenstellen van een nieuw systeem zouden wij echter kiezen voor de concurrent of nog een half jaar wachten op de Zen-architectuur; op vrijwel elk prijspunt zijn de FX-CPU's inmiddels achterhaald.

ASRock 970A-G/3.1