Mini-ITX voor Haswell: 15 Socket 1150 Mini-ITX moederborden review

Luxe: € 140 - € 155

Vijf van de geteste bordjes heeft een prijskaartje tussen de 140 en 155 euro en zoals je in dit segment mag verwachten zijn deze alle gebaseerd op de Intels meest luxe chipset, de Z97. We bespreken de ASRock Z97E-ITX/ac, de ASUS Z97I-Plus, de MSI Z97I Gaming AC, de MSI Z97I Gaming ACK en de Gigabyte Z97N Gaming 5. Zaken als geïntegreerde WiFi zijn natuurlijk standaard in dit segment.

Alle vijf deze modellen beschikt uiteraard over een PCI-Express x16 slot voor een losse videokaart. De ASRock en Gigabyte borden hebben nog een mini-PCIe slot, dat wordt gebruikt voor de WLAN-module. Bij MSI en ASUS maken de WLAN-modules gebruik van een eigen connector, en is er dus geen mogelijkheid om deze later te upgraden mocht je dat willen. Zonder uitzondering beschikken de testdeelnemers in dit segment over zes USB 3.0 aansluitingen, waarvan vier extern uitgevoerd.

De ASRock Z97E-ITX/ac heeft de meeste Serial ATA 600 aansluitingen, zes stuks. De Gigabyte Z97N Gaming 5 telt er vijf, aangevuld met een eSATA-aansluiting. ASUS en MSI bieden slechts vier SATA-aansluitingen. De MSI Z97I Gaming AC heeft nog twee keer eSATA, bij opvolger Z97I Gaming ACK zijn die verdwenen. Gelukkig biedt een aantal van de bordjes in dit segment ook ondersteuning voor moderne, op PCI-Express gebaseerde SSD’s. De ASRock Z97E-ITX/ac, ASUS Z97I-Plus en MSI Z97I Gaming ACK hebben alle een M.2-slot. Dat zit doorgaans wel aan de onderkant van het bord, houd daar dus rekening mee als je later een M.2 SSD wilt toevoegen. Alle M.2-sloten zijn met twee PCI-Express 2.0 lanes verbonden met de chipset, wat betekent dat ze maximaal 1 GB/s ondersteunen, zo’n 67% sneller dan Serial ATA 600. ASRock biedt daarnaast nog als enige een SATA Express aansluiting.

Alle luxe modellen beschikken over HDMI en DisplayPort uitgangen. De ASRock, ASUS en Gigabyte voegen daar DVI aan toe, zodat tot drie schermen digitaal kunnen worden aangestuurd. Op één uitzondering na hebben deze luxere bordjes een Realtek ALC1150 audio codec-chip. Enkel ASUS kiest nog voor een Realtek ALC892, wat duidelijk te zien is bij de resultaten van onze audiotest. Op de MSI en Gigabyte gaming-bordjes is de codec verder gecombineerd met een krachtige koptelefoonversterker en Creative drivers met extra mogelijkheden.

Op de luxe bordjes vinden we dito netwerkchips: ASRock en ASUS kiezen voor Intel, op de MSI en Gigabyte bordjes vinden we Killer netwerkkaarten, die natuurlijk bekend staan om hun drivers die verkeer van games voorrang geven. 802.11ac WLAN en Bluetooth zijn standaard en alle borden bieden de 867 Mbps ac-standaard. De ASRock Z97E-ITX/ac, MSI Z97I Gaming AC en Gigabyte Z97N Gaming 5 bevatten een Intel Wireless-AC 7260 controller. Op de ASUS Z97I-Plus zit een wat goedkopere AzureWave, terwijl MSI op de Z97I Gaming ACK juist de Killer Wireless-AC 1525 heeft. Buiten het feit dat deze Killer wireless-chip ook prioritering heeft voor gameverkeer heb je verder de mogelijkheid om LAN en WLAN tegelijkertijd te verbinden met de router, waarbij de snelle LAN verbinding wordt gebruikt voor games en WLAN voor overige verkeer. Of dat echt een positief effect heeft op de netwerkprestaties in games is nagenoeg niet aan te tonen.

Het Gigabyte bordje heeft een 4-fase CPU-stroomvoorziening, de andere bieden zes fasen. In alle gevallen staat er een koelblok op de mosfets. Een snelle K-processor vol belasten en ook nog wat overklokken zal bij geen van de borden een probleem opleveren. Enkel de ASUS Z97I-Plus heeft drie fan-aansluitingen, de rest moet het doen met twee.

De bordjes presteren zonder uitzondering goed, waarbij we moeten aantekenen dat MSI en Gigabyte standaard een agressieve turbo hebben en dus zeker in de CPU-benchmarks wat beter presteren, maar daardoor ook wat meer energie verbruiken. Idle zijn de bordjes van ASRock en MSI duidelijk het zuinigst.

De ASRock Z97E-ITX/ac is in deze categorie eigenlijk onze eerste keus: qua specificaties laat dit bord helemaal niets te wensen over (6x SATA, M.2 én SATA Express, Intel AC7260, ALC1150 audio), de testresultaten inclusief stroomverbruik zijn prima en het is ook nog eens het goedkoopste bordje van dit kaliber. Specifiek voor gamers is de MSI Z97I Gaming ACK favoriet: het bord is vrijwel even duur als de voorloper zonder K, maar biedt een meer op gamers gerichte wireless chip, heeft een betere lay-out waarbij de socket verder weg staat van de GPU en een M.2-slot. Dat laatste moet het duurdere Gigabyte bord missen, terwijl het Gigabyte bord ook nog duidelijk minder zuinig is.

ASRock Z97E-ITX/ac

ASUS Z97I-Plus

Gigabyte Z97N Gaming 5

MSI Z97I AC

MSI Z97I Gaming ACK