Intel X99 moederborden review deel 2: 20 borden getest

Kort voorgesteld: nieuwe ASUS borden

We gingen voor deze review aan de slag met drie nieuwe ASUS borden, de X99-A, X99-Pro en X99-E WS.

ASUS X99-A

In deel 1 van onze Intel X99 moederborden vergelijkingstest hadden we al betaalbare instap X99-borden van ASRock, Gigabyte en MSI, maar een vergelijkbaar bord van ASUS moest missen. Dat is er nu, in de vorm van de X99-A, die overigens wel een fractie duurder is dan de goedkoopste X99 borden van de concurrentie. Er zijn welliswaar vier PCIe x16 sloten, maar één daarvan bevat vier lanes vanuit de chipset. Het combineren van videokaarten is zodoende beperkt tot drie. Het bordt biedt 10x Serial ATA 600, aangevuld met SATA Express en een M.2 slot met vier PCIe 3.0 lanes. De keuze voor een Intel-netwerkchip en een Realtek ALC1150 audio-codec kunnen we ook enkel aanmoedigen. USB 3.0 vinden we zes keer extern en vier keer intern. Er is een Asmedia hub en een extra Asmedia controller gebruikt, maar gelukkig is één van de externe poorten alsnog native. Extra features zijn onder meer onboard power/reset/clear-CMOS knoppen en een display met foutcodes. Voor onervaren overklokkers heeft het bord twee schakelaars waarmee je heel simpel de CPU in twee standen kunt overklokken en waarmee je je geheugen direct op XMP-instellingen kunt zetten. De X99-A heeft verder de inmiddels veelsproken ASUS OC Socket met meer binnen, waarvan kort geleden het nut ook daadwerkelijk werd bewezen. De nieuwe zwart/witte-kleurstelling, die als we de reacties mogen geloven bij veel mensen goed in de smaak valt, vinden we ook terug bij deze X99-A. De BIOS is zoals te zien op de screenshots achter de doorklik van alle gemakken voorzien.

ASUS X99-A: Specificaties - Foto's inclusief BIOS screenshots - Prijzen

ASUS X99-Pro

De X99-Pro is een wat luxer bord, dat zo'n 25 euro duurder zal worden dan de X99-A. Op het moment van schrijven is het bord overigens nog niet in onze prijsvergelijker terug te vinden. Optisch is de X99-Pro direct een duidelijk ander bord dan de X99-A, de witte overkapping over de I/O-connectors zoals we die kennen van de X99-Deluxe heeft ASUS ook op deze -Pro geplaatst. Een ander optisch verschil: in het midden zit een extra koelblokje dat met een heatpipe is verbonden met de koeler op de chipset. Dat koelblokje zit echter nergens op, dus is er puur voor de looks. Duiken we in de techniek, dan zijn de verschillen kleiner. Sterker nog: er is precies één verschil: de X99-Pro heeft een AzureWave AW-CE123H 802.11ac 867 Mbps WLAN-adapter die ook Bluetooth 4.0 ondersteunt. Voor de rest zijn de -A en de -Pro tot op de laatste weerstand identiek. In de doos vinden we wel nog een interessante extra: een Hyper X4 M.2-adapter waarmee je een tweede M.2 SSD met vier PCI-Express lanes kunt plaatsen in een PCI-Express x16 slot. Diezelfde Hyper X4 kaart bundelde ASUS ook al bij de X99-Deluxe.

ASUS X99-Pro: Specificaties - Foto's inclusief BIOS screenshots - Prijzen

ASUS X99-E WS

De X99-E WS is ASUS' X99-bord gericht op workstation gebruik. Wat het bord voornamelijk bijzonder maakt is de aanwezigheid van zeven PCI-Express x16 sloten, die zijn verbonden met een tweetal PLX PCI-Express 3.0 switches. Die switch zijn weer elk met 16 lanes (of 16+8 lanes bij de 5820K) verbonden met de CPU. De PLX-switches maken het mogelijk om vier videokaarten met stuk voor stuk 16 lanes aan te sturen. En wie daar een specifiek doel voor heeft is het ook mogelijk om zeven kaarten met 16/8/8/8/8/8/8 lanes aan te sturen. Doordat alle sloten dus in ieder geval minimaal 8 lanes hebben, is het bord zeer geschikt om voorzien te worden van bijvoorbeeld PCI-Express SSD's, video capture kaarten, of andere uitbreidingen. Qua aansluitingen laat de X99-E WS weinig te wensen over. Net als bij de eerder al geteste Deluxe vinden we en M.2-slot met vier PCIe 3.0 lanes, twee maal SATA Express en met de daarin opgenomen poorten meegeteld in totaal twaalf keer SATA600. USB 3.0 biedt het bord tien keer. De twee Gigabit netwerkaansluitingen zijn beide aangestuurd door Intel chips en voor de audio-oplossing heeft ASUS een Realtek ALC1150 gebruikt. Extra features zijn onboard power-, reset- en clear-CMOS knoppen, aangevuld met knoppen om het bord automatisch in overklokte of juist extra zuinige stand te zetten. Daarnaast biedt het bord ook een schakelaar om zonder de BIOS in te gaan het geheugen op XMP-snelheid te laten werken. Achterop vinden we de BIOS Flashback knop (waarmee je de BIOS kunt flashen zonder CPU of geheugen geïnstalleerd) en een Q-logger knop. Daarmee is het mogelijk om probleemdiagnose informatie weg te schrijven op een USB-stick, zelfs wanneer de processor niet werkt. Die Q-logger moet het lokaliseren van eventuele problemen in het systeem een stuk eenvoudiger maken, wat gezien de zakelijke doelgroep van dit bord natuurlijk niet gek is. De prijs van de X99-E WS is zoals te verwachten pittig.

ASUS X99-E WS: Specificaties - Foto's inclusief BIOS screenshots - Prijzen