Storage: M.2 en SATA Express ingeburgerd
De nieuwe SATA Express en M.2 interfaces voor snellere SSD's blijken bij de X99 borden helemaal ingeburderd. Even in de herhaling: SATA Express is een nieuwe interface om SSD's in standaard 2,5" formaat via een kabel te verbinden met de PC via PCI-Express x2, wat neerkomt op 1000 MB/s bij twee PCI-Express 2.0 lanes. In een SATA Express connector zitten ook twee SATA-connectors verstopt: in plaats van één SATA Express apparaat kun je dus ook twee SATA-apparaten aansluiten.
Voor fabrikanten zijn er twee voor de hand liggende manieren om SATA Express te implementeren. De Intel chipset biedt de mogelijkheid om de pinnen die bestemd zijn voor SATA-poorten 5 en 6 eventueel ook van een PCI Express signaal te voorzien. Dat maakt dat SATA Express dus gecombineerd kan worden met SATA 5 en 6 en je gebruikt dus óf de SATA Express functionaliteit óf de twee SATA poorten als alternatief. Daarnaast heeft onder andere ASMedia een losse controller beschikbaar die een SATA Express poort kan bieden met eveneens de SATA compatibiliteit. Heeft een moederbord één SATA Express aansluiting dan zit hij in de regel aan de Intel chipset vastgeknoopt. Bij twee SATA Express aansluitingen is de tweede meestal aan zo'n losse ASMedia controller gekoppeld.
SATA Express begint ingeburgerd te raken, maar ASRock gelooft er inmiddels al niet meer in.
M.2 is een nieuwe interface voor SSD's die in eerste instantie voor laptops bedoeld was als opvolger van mSATA, maar nu ook in de desktop zijn intrede doet. M.2 SSD's zijn in feite kleine printplaatjes die je in een connector steekt. Net als bij SATA Express combineert M.2 Serial ATA en PCI-Express. Voor dat laatste bestaan echter twee varianten: je kunt twee lanes, maar ook vier lanes in een M.2 slot stoppen.
Bij de Z97 borden was ASRock de enige die een bord had met een M.2 slot met vier lanes, afkomstig uit de PCI-Express 3.0 controller van de CPU. Dat resulteert in een maximale doorvoersnelheid van 4 GB/s; vele malen meer dan de maximale 600 MB/s van Serial ATA 600. Aangezien de Haswell-E processors veel meer PCI-Express lanes beschikbaar hebben is het bij de X99 borden gebruikelijker dat er zo'n M.2 slot met vier lanes beschikbaar is. Vaak is het zo dat wanneer je deze gebruikt er wat minder lanes naar de videokaartsloten gaan, waardoor 3-way of 4-way SLI/Crossfire of niet of met minder lanes mogelijk zijn.
De meeste borden, behalve die van Gigabyte, hebben een M.2 slot met vier PCI-Express 3.0 lanes.
Wij durven de stelling wel aan dat een M.2 slot met 4 lanes echt wel een minium eis is op een X99 bord. Gelukkig vinden we dergelijke sloten ook op bijna alle X99 borden terug. In onderstaande tabel hebben we voor alle borden geïnventariseerd hoeveel Serial ATA 600, hoeveel SATA Express en hoeveel M.2 sloten van beide soorten er zijn. Let wel, SATA Express en SATA zijn dubbel geteld. Oftewel, iedere SATA Express poort bevat dus ook twee SATA600-poorten die we dus ook nog eens los hebben meegeteld.
De situatie bij de nieuwe borden
Bij deel 1 van onze X99 vergelijkingstest zagen we al dat ASRock het geloof in SATA Express lijkt te zijn verloren. De X99 Extreme 6 en de X99X Killer missen ook beide deze connector. Wel hebben beiden een M.2-slot met vier PCI-Express 3.0 lanes. Gebruik daarvan maakt wel zoals geschreven het derde videokaartslot onbruikbaar.
De ASUS X99-A en X99-Pro bieden wel SATA Express middels de "normale" methode, ofwel gedeeld met twee SATA600-poorten. M.2 met vier PCIe 3.0 lanes hebben beide borden ook en net als bij de ASRock is deze functionaliteit gedeeld met de derde videokaart.
De ASUS X99-E WS gaat net als de eerder geteste X99 Deluxe een stapje verder. ASUS heeft bij dit bord een twee SATA Express poort geplaatst, aangestuurd door een ASMedia controller. Die SATA Express poort bevat uiteraard ook weer direct twee SATA600-aansluitingen, zodat het totaalaantal daarvan op 12 komt.
| Moederbord | SATA600 | Extra controller | SATA Express | M.2 x4 | M.2 x2 |
|---|---|---|---|---|---|
| ASRock X99 Extreme4 | 10 | - | - | 1 (3.0) | - |
| ASRock X99 Extreme6 | 10 | - | - | 1 (3.0) | - |
| ASRock X99 WS | 10 | - | - | 1 (3.0) | - |
| ASRock X99M Killer | 10 | - | - | 1 (3.0) | - |
| ASRock X99X Killer | 10 | - | - | 1 (3.0) | - |
| ASUS X99-A | 10 | - | 1 | 1 (3.0) | - |
| ASUS X99-Pro | 10 | - | 1 | 1 (3.0) | - |
| ASUS X99 Deluxe | 12 | ASMedia | 2 | 1 (3.0) | - |
| ASUS X99-E WS | 12 | ASMedia | 2 | 1 (3.0) | - |
| ASUS Rampage V Extreme | 12 | ASMedia | 2 | 1 (3.0) | - |
| Gigabyte X99-UD3 | 10 | - | 1 | - | 1 |
| Gigabyte X99-UD4 | 10 | - | 1 | - | 1 |
| Gigabyte X99-UD5 WiFi | 10 | - | 1 | - | 1 |
| Gigabyte X99-UD7 WiFi | 10 | - | 1 | - | 1 |
| Gigabyte X99-Gaming 5 | 10 | - | 1 | - | 1 |
| Gigabyte X99-Gaming G1 WiFi | 10 | - | 1 | - | 1 |
| Gigabyte X99-SOC Force | 10 | - | 1 | 1 (2.0) | - |
| MSI X99S SLI Plus | 10 | - | 1 | 1 (3.0) * | - |
| MSI X99S Gaming 9 AC | 10 | - | 1 | 1 (3.0) * | - |
| MSI X99S Xpower | 10 | - | 1 | 1 (3.0) * | - |
* Inclusief fallback naar M.2 x2
20 besproken producten
| Vergelijk | Product | Prijs | |
|---|---|---|---|
|
ASRock Fatal1ty X99M Killer
|
Niet verkrijgbaar | |
|
ASRock Fatal1ty X99X Killer
|
Niet verkrijgbaar | |
|
ASRock X99 Extreme4
|
Niet verkrijgbaar | |
|
ASRock X99 Extreme6
|
Niet verkrijgbaar | |
|
ASRock X99 WS
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Asus Rampage V Extreme
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Asus X99-A
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Asus X99-Deluxe
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Asus X99-E WS
|
€ 533,501 winkel |
|
|
Asus X99-Pro
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Gigabyte X99 Gaming 5
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Gigabyte X99 Gaming G1 WiFi
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Gigabyte X99-SOC Force
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Gigabyte X99-UD3
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Gigabyte X99-UD4
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Gigabyte X99-UD5 WiFi
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Gigabyte X99-UD7 WiFi
|
Niet verkrijgbaar | |
|
MSI X99S Gaming 9 AC
|
Niet verkrijgbaar | |
|
MSI X99S SLI Plus
|
Niet verkrijgbaar | |
|
MSI X99S XPower AC
|
Niet verkrijgbaar |
