Intel X99 moederborden review deel 2: 20 borden getest

Conclusie

De Hardware.Info Prijsvergelijker telt op het moment van schrijven 30 Intel X99 moederborden, waarvan we er 20 getest hebben. Daarmee hebben we een goed beeld van wat er te koop is en welke keuzes je het best kunt maken. We presenteren hier onze conclusie op basis van de testgegeven van alle 20 geteste exemplaren. We bepalen zoals gebruikelijk aanraders in verschillende segmenten.

Een woord vooraf: het is goed om te zien dat Gigabyte met een nieuwe BIOS de prestaties van haar X99-borden op hetzelfde niveau heeft gekregen als de concurrentie. Een viertal borden hebben we nog niet opnieuw getest, maar op basis van de nieuwe testresultaten van de X99-UD4, -UD4 en Gaming 5 durven we wel te voorspellen dat het prestatieniveau van de andere Gigabyte borden met een nieuwe BIOS ook in orde is. ASRock staat in de meeste benchmark grafieken wat laag, maar dat is te verklaren door het feit dat deze fabrikant zich als enige netjes aan de Intel Turbo-specificaties houdt. De overige fabrikanten laten de CPU's ook wanneer alle cores in gebruik zijn overklokken naar de maximale waarde. Maar goed, bij ASRock kun je dat naar wens ook handmatig instellen in de BIOS. Net als vijrwel altijd komt het kiezen van het ideale moederbord dus voornamelijk neer op het afwegen van een combinatie van specificaties/mogelijkheden en prijs. 

Betaalbare borden

De X99-chipset is qua functionaliteit al dusdanig volledig, dat moederbordfabrikanten feitelijk weinig tot geen extra functionaliteit hoeven toe te voegen om een compleet bord te krijgen. Ofwel: met een "goedkoop" (alles is relatief natuurlijk) X99 bord kun je eigenlijk al prima uit de voeten.

Een aantal van de geteste modellen heeft een gemiddelde prijs van rond de € 200 en € 225: de ASRock X99 Extreme 4, de Gigabyte X99-UD3 en -UD4 en ten slotte de MSI X99S SLI Plus. De ASUS X99-A is met een gemiddelde prijs van € 248 net een tikkeltje duurder. Klik hier voor een vergelijkingstabel.

De ASRock is op zich een prima bord. Een nadeel is het ontbreken van SATA Express, al gaan we wel mee met ASRocks visie dat M.2 een belangrijkere standaard wordt, vanwege de extra lanes. Bij de Extreme4 is wel op veel vlakken een duidelijke costdown doorgevoerd, bijvoorbeeld met een minimaal aantal USB-sloten en een beperkter aantal PCI-Express switches. Van de andere kant; zolang je het bij maximaal twee kaarten houdt, is dat ook niet echt een nadeel.

De Gigabyte borden bieden in tegenstelling tot ASRock en MSI geen snel M.2 slot met vier PCI-Express lanes. Dat vinden we gezien de toekomst redelijk onvergeeflijk. Het prestatieprobleem dat we zagen is in ieder geval bij de UD4 bewezen opgelost.

Het MSI bord biedt alles wat ASRock heeft, maar dan mét SATA Express, meer USB-poorten, wat betere prestaties, een wat lager stroomverbruik en een (voor zover dat belangrijk is) beter uiterlijk. Eigenlijk is die X99S SLI Plus een perfect bord met één verbeterpuntje: het was mooi geweest als er een ALC1150 in plaats van een ALC892 op zat. Maar goed, knappe jongen die het verschil hoort.

De ASUS X99-A is zoals geschreven wat duurder, maar is van de goedkope borden eigenlijk de enige waar niets op aan te merken valt: er is SATA Express wat ASRock mist, een M.2 x4 slot wat Gigabyte mist, een Realtek ALC1150 audiocodec wat MSI mist en dat alles gecombineerd met prima prestaties. Als het ASUS bord twee à drie tientjes goedkoper was, was het echt een nobrainer. 

Wil je toch de paar tientjes besparen dat moet je een keuze maken. Vind je de geluidsimplementatie en de koptelefoonversterker belangrijk, kies dan de Extreme4. Anders is de X99S SLI Plus het beste betaalbare X99 bord.

Tandje luxer

Wie een tandje luxer gaat, en rond de € 250 à € 300 uit wil geven, komt in deze test uit bij de ASRock X99 Extreme 6, ASRock X99 WS, ASUS X99-Pro en de Gigabyte X99-UD5 WiFi. Klik hier voor een vergelijkingstabel.

Van die vier is de Gigabyte X99-UD5 WiFi het best uitgerust, met onder andere 12x USB 3.0, 2x Gigabit LAN, Intel 802.11ac WLAN en SATA Express. Maar wel bij dit bord twee belangrijkste kritiekpunten: het ontbreken van een M.2 x4 slot noemden we al een groter misser en dat Gigabyte niet wil garanderen dat je een Intel AC 7260 adapter krijgt vinden we ook een onhandige besparing. De Extreme6 is vrijwel identiek geprijsd, mist WiFi en SATA Express, maar biedt wel M.2 x4 en is daarmee een alternatief. Dat het bord geen 4-way SLI doet zal voor 99,9% van de doelgroep geen probleem zijn. De ASRock X99 WS biedt wat ons betreft eigenlijk wat te weinig meerwaarde boven de Extreme4, behalve wellicht als je met een Xeon gaat draaien en ECC geheugen gaat toepassen. De ASUS X99-Pro is in feite een X99-A die er mooier uitziet en is voorzien van WiFi. Als juist WiFi de reden is waarom je voor een luxer bord wil kiezen is deze -Pro, mits ASUS de beloofde prijs van slechts twee of drie tientjes meer dan de -A waarmaakt, een goede keuze.

Alles erop en eraan

Wil je alles erop en eraan, dan mag je bij het X99-platform zo'n € 350 of nog iets meer neertellen. Dat is veel voor een moederbord, laat dat duidelijk zijn. Aan de andere kant, het is vergelijkbaar met de goedkoopste CPU die je er op kunt plaatsen.

Borden die in dit segment vallen zijn de ASUS X99 Deluxe, ASUS X99-E WS, MSI X99 Gaming 9 AC en Gigabyte X99 Gaming G1. Klik hier voor een vergelijkingstabel.

De ASUS X99-E WS is een buitenbeentje: wanneer je specifiek, professioneel gebruiksdoel hebt waarbij de zeven door PLX-switches aangestuurd PCI-Express sloten van pas komen is het de enige juiste keuze. Heb je dat niet en/of ben je gewoon een thuisgebruiker dan is de X99-E WS te duur en te onzuinig.

De ASUS X99 Deluxe is van het viertal onze favoriet, voor mensen die de PC niet primair voor gaming gaan toepassen. Eigenlijk laat dit bord qua functionaliteit niets meer te wensen over: qua USB, storage, audio, WiFi, gebundelde extra's, maar zeker ook prestaties is dit gewoon een perfect bord. Koop er een mooie witte behuizing bij en je kunt echt een top PC maken.

De Gigabyte X99-Gaming G1 heeft opnieuw geen snel M.2 slot. Zeker in deze prijsklasse kan dat gewoon niet. Daar komt bij dat dit bord sowieso een beetje vreemd is, aangezien het - voor zover we nu weten althans - geen verschillen heeft met de € 70 goedkopere (maar niet door ons geteste) X99 Gaming 7.

De MSI X99 Gaming 9 AC is een uitstekend bord, waar we onder het volgende kopje nog op terug komen. Het bord is met de gekozen featureset echter wel echt vol gericht op gamers en daarmee een wat mindere keuze voor wie bijvoorbeeld een systeem voor (semi-)professionele videobewerking of 3D-rendering gaat samenstellen.

Gamers

Het belangrijkste advies dat we gamers kunnen geven: laat het X99 platform lekker links liggen, koop een veel goedkoper Z97 moederbord met Socket 1150 en spendeer het geld dat je je bespaart ofwel aan een mooi kado voor je vriendin ofwel aan een betere videokaart. 

Wie toch met het Haswell-E platform wil gaan gamen, bijvoorbeeld omdat dezelfde PC ook voor taken wordt gebruikt waar veel meer CPU-power voor vereist is, is er een aantal interessante keuzes. Klik hier voor een vergelijkingstabel van alle specifiek op gamers gerichte borden. De ASRock X99M Killer is voor gamers sowieso een prima bord: het is het enige Micro ATX bord, waardoor je dus een qua omvang relatief beperkte gaming machine kunt samenstellen. Toch laat dit bord qua featureset weinig tot niets te wensen over.

Wie nog altijd onder de € 300 wil blijven, heeft de keuze tussen de ASRock X99X Killer en de Gigabyte X99 Gaming 5. Die keuze is op zich simpel als je naar de vergelijkingstabel van enkel deze borden kijkt: de ASRock is voor een fractie meer geld beter uitgerust met onder meer een beter presterende audio-chip, dual Gigabit LAN, een snel M.2-slot, onboard power/reset-knoppen en probleemdiagnose. Met de keuze voor Gigabyte kun je je wat besparen. Maar: laat je ook niet gek maken door de krachtige koptelefoonversterkers en Killer-netwerkkaarten van deze gamingborden: op een X99-bord uit de goedkope categorie kun je zonder enige twijfel net zo goed gamen. 

Kijken we naar features en prestaties, dan is de MSI X99S Gaming 9 AC zonder enige twijfel het beste gamingbord in deze test. Van de aanschaf van dit bord krijg je zeker geen spijt, maar realiseer je wel één ding: een gedeelte van de zeer hoge prijs betaal je voor de H.264-encoder die er naar onze mening eigenlijk vrijwel voor niks op zit, al gaan we dat nog uitgebreider testen. Het prestatieniveau van de Gaming 9 AC maakt ons in ieder geval ook nieuwsgierig naar de nog niet door ons geteste MSI Gaming 7.

Overklokkers

Ten slotte de overklokkers. Van drie van de vier merken hebben we het high-end overklokkersbord binnen: de ASUS Rampage V Extreme, de Gigabyte X99-SOC Force en de MSI X99S XPower AC. Klik hier voor een vergelijkingstabel. En meer dan ooit is het lastig om daar een beste keuze bij aan te wijzen.

Opvallend is dat Gigabyte de prijs van de X99-SOC Force zoveel hoger heeft liggen dan van de Z97 variant die een vergelijkbare featureset heeft. Toegegeven, de socket is duurder, er zijn meer (en duurdere) componenten nodig voor de CPU-stroomvoorziening, de X99 chipset zal duurder zijn en ook de sub-zero temperatuursensor is niet gratis, waardoor de complete bill-of-materials van de X99-SOC Force aanzienlijk hoger zal zijn dan die van de Z97-SOC Force.. Maar of dat een prijsverschil van bijna € 200 verklaart? Waar de Z97-SOC Force bijna alleen al door de scherpe prijs de beste keuze voor overklokkers was, zit de X99-SOC Force op hetzelfde prijsniveau als beide concurrenten, rond de € 400. En dus is het nu een échte head-to-head.

Een LN2 overkloktest hebben we nog niet kunnen doen, maar is sowieso altijd discutabel. Als we kijken naar Hwbot.org heeft ASUS op dit moment een voorsprong: met de Rampage V Extreme is op het moment van schrijven 6616 MHz en geheugen op 1912 MHz behaald, de maximale overklok op de X99-SOC Force is 6451 MHz voor de CPU en 1503 MHz voor het geheugen en bij de X99S XPower AC staat de teller op 6354 MHz voor de CPU en is er nog geen geheugenresultaat. Je moet je hierbij wel beseffen dat er voor het ASUS bord veel meer submissies zijn gedaan dan voor de andere twee. Van de andere kant: alle drie hebben voldoende korte lijntjes met top-overklokkers en doen er alles aan om zo hoog mogelijk in de Hwbot statistieken te komen.

De ASUS Rampage V Extreme wordt gebundeld met de uistekende OC Panel, die overklokken zonder meer makkelijker maakt, alle belangrijkste features als een slow-modus biedt en direct ook een sub zero temperatuursensor heeft. Diezelfde OC Panel biedt ook meteen VGA Hotwire mogelijkheden. En dan is er de fameuze OC Socket, waarover we ten tijde van de launch sceptisch waren, maar waarvan het nut recent is bewezen. Eigenlijk heeft de Rampage V Extreme maar één echt nadeel, maar dat telt wel zwaar: waarom de voltage meetpunten enkel als soldeerpunten zijn uitgevoerd, is gezien de doelgroep onbegrijpelijk. ASUS verweer dat de voltages ook via de OC Panel uitgelezen kunnen worden is zeker verzachtend, maar een snelle test in het Hardware.Info lab wijst uit dat er toch nog wel wat discrepanties tussen de metingen met multimeter en OC Panel zitten. Desalniettemin is de Rampage V Extreme op dit moment onze favoriete overklokkersbord.

De Gigabyte X99-SOC Force heeft meer overklok-knoppen en andere toeters en bellen dan de andere twee. Ook de meegeleverde extra's, zoals het bracket om videokaarten te bevestigen is goed doordacht. Maar we moeten ook eerlijk zijn: de meeste knoppen die je als overklokker écht gebruikt, hebben ASUS en MSI ook. Een nadeel van het SOC Force bord is de gebruikte socket: bouten voor de bevestiging van de extreme koeling moet je door die socket loodsen, waardoor je relatief smalle bouten nodig hebt. Niet onoverkomelijk, maar ASUS en MSI hebben dat met een andere socket beter gedaan. Ook jammer: de op eerdere Gigabyte OC-borden geprezen "normale" USB aansluiting voor op het bord is verdwenen.

Qua toeters en bellen haalt de MSI XPower het duidelijk niet bij de Gigabyte X99-SOC Force en de combinatie van de Rampage V Extreme met de OC Panel. Alle belangrijke knoppen en features zijn echter aanwezig, voltage meetpunten zijn goed uitgevoerd en zeker prijzenswaardig is dat de lay-out van het bord het zeer makkelijk maakt om het bord te isoleren. 

ASUS X99 Deluxe
ASUS Rampage V Extreme
MSI X99S Gaming 9 AC

ASRock X99 Extreme4
ASRock X99X Killer
ASUS X99-A
Gigabyte X99-UD5 WiFi
MSI X99S SLI Plus