13 16GB DDR3-geheugenkits voor Intel Haswell review

Inleiding

Als je van plan bent een een nieuwe, luxe PC samen te stellen, kies je vermoedelijk voor 16 GB werkgeheugen. Wij testten 13 verschillende kits die volgens de fabrikant zeer geschikt zijn voor gebruik in combinatie met een Haswell processor.

“Had ik begin 2013 maar nieuw geheugen gekocht,” zal menigeen de laatste tijd met een diepe zucht hebben gedacht. Het gehele jaar zijn de prijzen van geheugenmodules al aan het stijgen. De op het moment van schrijven populairste geheugenkit in de Hardware.Info Prijsvergelijker, de Corsair Vengeance LP 8GB DDR3-1600 CL9 kit, kostte op 1 januari 2013 gemiddeld € 46,61. Zo’n twee maanden daarvoor lag de gemiddelde prijs op het dieptepunt van € 42,73. Op het moment van schrijven, ruim een jaar later, betaal je voor dezelfde kit gemiddeld bijna het dubbele! Zelfs bij de goedkoopste shop ben je bijna 75 euro kwijt.

Een eenduidige reden voor de stijging is niet te geven. Er is natuurlijk een nog altijd toenemende grotere vraag naar DRAM-geheugenchips voor smartphones en tablets. Die markt is zonder meer booming. Ook de verdere consolidatie in de markt telt mee: er zijn steeds minder geheugenfabrikanten; de overblijvende kunnen langzaam hun marges verbeteren. Incidentele problemen als een geheugenfabriek van Hynix die begin september in brand stond, doen de prijzen van geheugenmodules uiteraard ook geen goed. De genoemde Corsair kit kostte op 1 september gemiddeld € 73,54 en op 8 september gemiddeld € 85,37: 15% erbij als gevolg van een brand in één fabriek van één leverancier. Vermoedelijk kan enig opportunisme de distributeurs en wederverkopers van geheugen ook niet worden ontzegd.

Ondanks de hoge prijzen zien we toch een toegenomen interesse in geheugenkits van 16 GB. Of het écht nodig is om 16 GB in een PC te stoppen, is de vraag. Met standaard benchmarks is het al lastig om prestatieverschil tussen 8 GB en 4 GB aan te tonen, laat staan tussen 16 GB en 8 GB. Pas in specifieke gevallen wordt het voordeel duidelijk, zoals bij het verwerken van hoge-resolutie foto’s in Photoshop met veel lagen en undo-niveaus, of wanneer je veel software tegelijkertijd gebruikt. Regelmatig een blik werpen op je task manager om te zien hoeveel procent van je geheugen in gebruik is, is de beste methode om te achterhalen of meer geheugen voor jou een zinnige investering is.

Het prijsverloop van de Corsair Vergeance LP 8GB DDR3-1600 CL9 kit. Ouch.

16 GB kits

Voor deze test nodigden wij de belangrijkste geheugenfabrikanten op de Nederlandse en Belgische markt uit om ons één of meerdere 16 GB geheugenkits op te sturen die naar eigen zeggen zeer geschikt zijn voor gebruik in combinatie met Intels 4^e generatie Core ofwel Haswell processors. Verder lieten we de keuze vrij; zowel betaalbare instapkits als peperdure overklokkits waren welkom. Corsair en Kingston grepen de uitnodiging aan om een flinke lading geheugenmodules af te leveren, maar daarnaast nemen we in deze test modules van Crucial, G.Skill, Patriot en Transcend mee.

Klik hier voor een vergelijkingstabel van alle geteste modules.

We hebben de geheugenmodules getest in combinatie met een Intel Core i7 4770K processor op een ASUS Maximus VI Extreme moederbord onder Windows 8 x64. In eerste instantie hebben we getest of de modules de juiste XMP-profielen hebben. Deze eXtreme Memory Profiles maken het mogelijk voro de BIOS van moderne Intel-borden om in één keer de juiste, door de fabrikant bedoelde instellingen voor klokfrequentie, latencies en voltages mogelijk maakt. Daarnaast hebben we getest op een stabiele werking. Vervolgens zijn we gaan overklokken, in eerste instantie op het via XMP bepaalde standaardvoltage en timings. Daarna hebben we bepaald wat de hoogst haalbare klokfrequentie zijn bij standaard-timings, maar met een verhoogd voltage. Ten slotte hebben we de maximale overklok met optimale timings bepaald.

Uiteraard is een disclaimer op zijn plaats: de overklokbaarheid van geheugenmodules kan per set verschillen. Als een bepaald type geheugen bij ons goed overklokt, kan het tegenvallen wanneer je een identieke set in de winkel haalt of andersom.

Liever méér dan sneller geheugen

Voordat we verder gaan, nog een belangrijke algemene opmerking. We hebben het al meermaals geschreven: je kunt beter investeren in meer geheugen dan in sneller geheugen: 16 GB in plaats van 8 GB, dát kun je in veel gevallen echt merken. Het verschil tussen DDR3-1600 en DDR3-2133? Met benchmarks van normale software is het al (bijna) niet aan te tonen wanneer je gebruik maakt van een Intel processors, laat staan dat je het merkt. Strakkere timings als CL9 in plaats van CL10? Zelfs met specifieke geheugenbenchmarks is het lastig om een verschil vast te stellen. Dat maakt super-snel geheugen bij Intel-systemen vooral een leuke bezigheid voor overklokkers.

In combinatie met AMD-processor kan sneller geheugen wel daadwerkelijk een merkbaar effect hebben, zoals we recent aantoonden in onze AMD A10-7850K review.