AMD Radeon R9 290X review (incl. frametimes, EyeFinity en 4K): AMD's nieuwe high-end Hawaii GPU getest

CrossFire vernieuwd

Groot nieuws is dat AMD bij de Radeon R9 290X en R9 290 de werking van CrossFire volledig heeft vernieuwd. Er is de laatste tijd heel wat te doen geweest rond Crossfire. Verschillende problemen kwamen aan het licht toen verschillende sites, waar Hardware.Info zich bij heeft aangesloten, aan de slag gingen met frame time tests. Door niet enkel te kijken naar het gemiddelde aantal beelden per seconde dat een videokaart kan berekenen, maar ook naar de rendertijden van individuele frames te kijken, valt op dat daar bij de ene videokaart veel meer variatie in kan zitten dan bij de andere.

Zoals we in ons oorspronkelijke artikel over frametime tests al betoogden: een constante rendertijd van frames levert uiteindelijk een betere game-ervaring op dan een zo hoog mogelijk fps-waarde. AMD had op dit vlak een achterstand, maar heeft daar in 2012 en 2013 veel werk ingestopt. Inmiddels zijn de verschillen op het vlak van frametime-variatie beperkt, al nemen we het vanwege het belang van de methode nog altijd mee in onze tests.

Zijn de problemen hiermee ook opgelost? Verre van. Daartoe aangespoord door Nvidia (en met behulp van dure, door Nvidia gesponsorde apparatuur) gingen verschillende sites aan de slag met een nieuwe meetmethode genaamd FCAT, waarbij de beelden zoals die door de videokaart worden uitgestuurd worden geanalyseerd. En wat blijkt; waar bij losse kaarten de FCAT methode een vergelijkbaar resultaat toont als de normale FRAPS-methode van frametimes analyseren, bleek dat voor multi-GPU oplossingen absoluut niet zo te zijn. Sites als PC Perspective en The Tech Report ontdekten grote problemen in de implementatie van Crossfire. Uit de FCAT analyse bleek dat veel frames die wel berekend worden ofwel niet ofwel slechts voor een zeer klein gedeelte het scherm bereiken. De achterliggende reden is dat twee GPU's in een Crossfire configuratie niet synchroon lopen, waardoor de tijd tussen twee frames extreem kan variëren. We hebben het uitgebreid uitgelegd in dit artikel uit maart 2013. 

AMD beloofde beterschap en kwam in augustus met een beloofde frame pacing driver, waarbij de drivers ervoor zorgen dat de door twee GPU's berekende frames netjes om en om met zo gelijk mogelijke tussenpauzen worden getoond. Sites met een FCAT testopstelling moeten inderdaad concluderen dat AMD de problemen grotendeels had opgelost, zij het in eerste instantie puur voor DirectX 10 en 11 games. Maar... er blijkt een kleine adder onder het gras te zitten. De frame pacing-technologie werkt enkel voor resoluties tot 2560x1440 pixels en dus niet voor EyeFinity opstellingen of 4K-schermen. Daar zijn alle Crossfire-problemen zoals die eerder dit jaar aan het licht kwamen nog altijd aanwezig. Dat is toch knap lastig wanneer multi-monitor opstellingen en 4K flink aan populariteit winnen.

Een reden lijkt te zitten in het feit dat de Crossfire brug zoals AMD die gebruikt om frame-data van de secundaire kaart naar de primaire kaart te transporteren qua bandbreedte beperkt is. Of AMD de Crossfire problemen met bestaande kaarten bij EyeFinity en 4K überhaupt in de toekomst nog kan oplossen, is onduidelijk. AMD doet er in ieder geval erg vaag over; het wordt bevestigd noch ontkend. Dat is vaak geen goed teken, is onze ervaring.

Bij de Radeon HD 290X en 290 moet het echter opgelost zijn, of is in ieder geval de hardware klaar voor een oplossing. De aloude Crossfire-connectors en dito bruggen zijn er niet meer; in plaats daarvan loopt alle communicatie tussen twee of meerdere GPU's via de PCI-Express bus. Volgens AMD is PCI-Express 3.0 daar meer dan snel genoeg voor en is er geen performance-verlies ten opzichte van een conventionele methode. Men geeft specifiek aan dat de nieuwe Crossfire methode is bedacht voor Eyefinity en UltraHD resoluties.

Helaas hebben wij geen FCAT testapparatuur en kunnen we vooralsnog niet bepalen of Crossfire nu goed werkt met Eyefinity of 4K. Vermoedelijk zullen we dat spoedig allemaal gaan lezen op sites als PC Perspective en Tech Report.