10 DDR3 geheugenkits in review: geoptimaliseerd voor Ivy Bridge

Ivy Bridge

De klokfrequentie van het geheugen wordt bij Intel processors door twee zaken bepaald: de hoogte van de basisklokfrequentie (bClk) en de geheugenmultiplier. Stel je het geheugen in de BIOS in op DDR3-1600, dan wordt die multiplier onderhuids ingesteld op 8x. DDR3-1600 modules werken immers op 800 MHz, en 8x 100 = 800. Wil je het geheugen sneller laten werken, dan kan je een hogere multiplier kiezen. Bij Sandy Bridge had je de keuze tussen DDR3-1333, -1600, -1866, -2133 en -2400. Bij Ivy Bridge heeft Intel dit flink uitgebreid: naast hogere instellingen, zijn nu ook tussenwaardes beschikbaar: DDR3-1800, -2000 en -2200 zijn nieuwe tussenwaardes. Wie helemaal extreem gaat, kan nu ook kiezen voor DDR3-2666 en -2800.

Zoals ook beschreven in onze Ivy Bridge overklokworkshop, kan de bClk van de processor maximaal zo’n 7% overklokt worden, tot 107 MHz. Extreme overklokkers komen nog wel iets hoger, maar veel rek is er niet. Dankzij een combinatie van de bClk-instellingen én de multipliers zijn echter wel vrijwel alle geheugensnelheden te maken. Zo zorgt een 103 MHz bClk met DDR3-1866 multiplier voor geheugen dat draait op DDR3-1921 snelheid (1,03 x 1866 = 1921).

Het instellen van de juiste klokfrequentie en bijbehorende timings voor geheugenmodules kun je uiteraard zelf doen in de BIOS, maar wordt je tegenwoordig makkelijk gemaakt. Al sinds heel wat jaren hebben modules een zogenaamde SPD-chip, die informatie bevat over de ondersteunde klokfrequenties, timings en het daarvoor benodigde voltage. Echter, in de SPD-informatie staan alleen maar snelheden die voldoen aan officiële standaarden: zelfs bij snellere modules is de maximale instelling volgens de SPD vaak DDR3-1600. Intel heeft zodoende een uitbreiding op de SPD-informatie gemaakt in de vorm van XMP, ofwel eXtreme Memory Profiles. In de XMP-informatie van een geheugenmodule staan de hoogste klokfrequenties waarvoor deze gevalideerd is, inclusief de benodigde timings en voltages. Wanneer je de BIOS van je moederbord instelt op XMP, dan worden die gegevens overgenomen en gaat een DDR3-2133 kit netjes op 2133 MHz werken met de instellingen zoals door de fabrikant gevalideerd.

Niet alle geheugenmodules maken gebruik van XMP, al wordt de standaard wel steeds populairder. Aangezien we fabrikanten specifiek vroegen om voor Ivy Bridge geoptimaliseerde modules, is het niet verwonderlijk dat alle modules in de test XMP ondersteunen.

Geheugentimings

Nog even een stukje herhaling. Fabrikanten geven bij geheugenmodules niet alleen de klokfrequentie op, maar ook de toegangstijd, bijvoorbeeld CL10. Deze zogenaamde CAS-latency betekent in de basis dat het 10 kloktikken duurt voordat opgevraagde data beschikbaar is. Deze CAS-latency is niet de enige timing, er zijn er meerdere. Wie in de specs duikt ziet dat modules kunnen worden aangeprezen als DDR3-2133 9-11-10-31-2T. Hoe dat ook weer precies zit? Op deze link vind je een pagina uit een ouder artikel waarin we het haarfijn uit de doeken doen.