E-readers vergelijkingstest

e-Ink

Gek genoeg was het eerste exemplaar van wat men e-paper ging noemen al in 1970 werkend getoond in Xerox’ wereldberoemde Palo Alto Research Center (waar ook vindingen zoals de computermuis, laserprinter, ethernet, WYSIWYG interfaces en nog veel meer hun oorsprong vinden).

Elektronisch papier werkt in de basis heel eenvoudig: tussen twee dunne lagen bevinden zich bolletjes met een lichte en een donkere kant. De lichte kant is positief geladen, de donkere kant negatief. Door een stroompje te laten lopen kunnen de bolletjes met de gewenste kant naar boven draaien, waardoor tekst of afbeeldingen worden weergegeven. De eerste versie van dit concept heette Gyricon en werkte met twee dunne plastic lagen, tussen welke zich duizenden minuscule plastic bolletjes bevonden in een olieachtige vloeistof.

Het huidige elektronische papier maakt gebruik van een natuurkundig fenomeen dat elektroforese heet. Feitelijk betekent dit niets meer of minder dan een proces waarin zich elektrisch geladen deeltjes door een vloeistof bewegen. Elektronisch papier bevat microcapsules, waarin zich zo’n vloeistof met deeltjes bevindt. Het gebruik van deze capsules maakt het mogelijk om het e-papier flexibel te maken; bovendien creëert het ‘pixels’ die door middel van een elektrische lading ‘wit’ of juist ‘zwart’ kunnen worden. De moderne vorm van e-paper bevat een zwarte vloeistof met witte deeltjes, over het algemeen titanium dioxide. Deze deeltjes zijn alle negatief geladen. Een negatieve spanning op het oppervlak van het papier duwt de deeltjes als het ware weg, waardoor het betreffende deel van het oppervlak zwart kleurt. Een positieve spanning trekt ze juist aan, met een wit oppervlak als gevolg.

Deze vorm van de technologie was eigendom van het bedrijf E Ink Corporation, opgericht in 1997. Twee jaar later ging dit bedrijf een samenwerkingsverband aan met Philips, om de technologie verder te ontwikkelen en op de markt te brengen. Dat deed Philips onder andere via het verzelfstandigde dochterbedrijf Irex; in 2005 verkocht Philips haar aandeel in de samenwerking met E Ink, inclusief bijbehorende patenten, aan het bedrijf Prime View International, dat medio 2009 E Ink geheel overnam. Om het verhaal compleet te maken: in juni van dit jaar veranderde PVI de bedrijfsnaam in... E Ink.

De Sony Librié, een van de eerste e-ink e-readers.

E Ink is momenteel de voornaamste producent van e-ink displays; ze worden onder gebruikt door alle e-book lezers in deze test. Sony bracht als een van de eerste grote fabrikanten in 2005 een e-reader met e-ink technologie uit, de alleen in Japan verkrijgbare Librié. De doorbraak in de Westerse wereld vond plaats in 2007, toen Amazon de Kindle introduceerde. De combinatie met een GSM ontvanger voor de dagelijkse krant bleek een gouden greep; het grote aanbod aan gunstig geprijsde titels dankzij de bestaande samenwerking met uitgevers en een relatief grote gebruiksvriendelijkheid deden de rest: rond eind 2009 waren er zo’n 3 miljoen Kindles verkocht, waarvan een deel nieuw geïntroduceerde versies. De Kindle 2 leverde vooral een kwaliteitstoename (16 in plaats van 4 grijswaardes), de Kindle DX een aanzienlijk groter scherm, speciaal gericht op studenten en scholieren.