Inleiding
Eerder deze maand introduceerde AMD met de Radeon HD 4890 een nieuw topmodel in haar videokaartenreeks. Vandaag is er weer een grote introductie, maar nu in het mid-range segment. De nieuwe Radeon HD 4770 is de opvolger van de bestaande Radeon HD 4670 en moet voor een vergelijkbare prijs - AMD claimt minder dan 100 euro! - bijna twee keer zo hoge prestaties bieden. De truc? Een nieuwe GPU, voor het eerst geproduceerd met behulp van 40 nm transistors. Eerder was AMD ook al de eerste die de overstap naar 55 nm maakte, nu neemt men opnieuw de voortrekkersrol.
De nieuwe GPU luistert naar de naam RV740. Door het hypermoderne 40 nm productieprocedé kan AMD ongekend veel transistors op een qua afmetingen beperkte chip plaatsen. Ter vergelijk: de bestaande 55 nm RV730 chip die gebruikt wordt op de Radeon HD 4670 bestaat uit 514 miljoen transistors, de nieuwe RV740 heeft er maar liefst 826 miljoen, terwijl het chipoppervlak volgens AMD nagenoeg gelijk is gebleven. De extra transistors zorgen voor een flinke performanceboost. Zo is het aantal unified shader units verdubbeld van 320 stuks binnen de RV730 naar 640 stuks binnen de RV740. Daarnaast maakt men nu ook bij de mid-range kaarten de overstap van GDDR3 naar GDDR5 geheugen. Dit moderne type geheugen kan per klokslag vier bits data transporteren, twee keer zoveel als GDDR3. Hoewel de geheugenklokfrequentie iets naar beneden is bijgesteld (800 MHz in plaats van 1000 MHz), bewerkstelligt AMD wel bijna een verdubbeling van de beschikbare geheugenbandbreedte: 32.0 Gigabyte/s bij de HD 4670, 51.2 Gigabyte/s bij de nieuwe HD 4770. Op alle vlakken dus een flinke stap vooruit, terwijl het energieverbruik slechts mondjesmaat is toegenomen: de Radeon HD 4670 had een TDP van 59W, bij de Radeon HD 4770 is het 80W.
Met de Radeon HD 4770 richt AMD haar peilen op nVidia's GeForce 9800 GT, kaarten die nu voor rond de 140 euro in de winkel liggen. nVidia's kaart van rond de 100 euro, de GeForce 9600 GT, ziet men naar eigen zeggen niet eens als concurrent. Dat belooft wat! Als we naar de specificaties kijken, dan komt AMD's nieuwe mid-range kaart akelig in de buurt van de Radeon HD 4850: zowel de beschikbare rekenkracht als de geheugenbandbreedte scheelt bijzonder weinig. Grote kans dus dat de Radeon HD 4770 wanneer de kaart voldoende beschikbaar is, de 4850 langzaam overbodig maakt.
| Videokaart | ATI Radeon HD 4670 | ATI Radeon HD 4770 | ATI Radeon HD 4850 |
| Codenaam | RV730 | RV740 | RV770 |
| Productieprocedé | 55 nm | 40 nm | 55 nm |
| Transistors | 514 mln | 826 mln | 956 mln |
| GPU klokfrequentie | 750 MHz | 750 MHz | 625 MHz |
| Stream processors | 320 | 640 | 800 |
| Rekenkracht | 480 GigaFlops | 960 GigaFlops | 1000 GigaFlops |
| Texture units | 32 | 32 | 40 |
| Texture fillrate | 24 Gtexels/ | 24 Gtexels/s | 25 Gtexels/s |
| ROPs | 8 | 16 | 16 |
| Pixel Fillrate | 6 Gpixels/s | 12 Gpixels/s | 10 Gpixels/s |
| Z Fillrate | 24 Gsamples/s | 48 Gsamples/s | 40 Gsamples/s |
| Type geheugen | GDDR3 | GDDR5 | GDDR3 |
| Geheugen klokfrequentie | 1000 MHz | 800 MHz | 1000 MHz |
| Geheugen hoeveelheid | 512MB / 1GB | 512 MB | 512MB / 1GB |
| Geheugenbus | 128-bit | 128-bit | 256-bit |
| Geheugen bandbreedte | 32 Gbyte/s | 51,2 Gbyte/s | 64 Gbyte/s |
| TDP | 59W | 80W | 110W |
Qua mogelijkheden is de RV740 chip een duidelijke soortgenoot van de andere chips van de Radeon HD 4000 reeks. Zo is er volledige ondersteuning voor DirectX 10.1 en is de Avivo HD videotechnologie aan boord, zodat de GPU het decoderen van MPEG2, VC-1 en H.264 video geheel voor eigen rekening kan nemen. Omdat we met een nieuw ontworpen chip van doen hebben, bevat de RV740 echter wel de nodige kleine optimalisaties ten opzichte van de architectuur van de bestaande GPU's.
AMD belooft voor de nieuwe Radeon HD 4770 een straatprijs van rond de 90 à 100 euro. Zodra de verschillende AMD-partners hun 4770 kaarten allen hebben uitgebracht, moet de prijs volgens de fabrikant binnen een paar dagen of weken realistisch zijn.
Maken we het vergelijk met de grote concurrent, dan lijkt AMD op voorhand aan de winnende hand. De GeForce 9600 GT is een kaart uit februari 2008 en is nodig aan vervanging toe. De GeForce 9800 GT, waar AMD zich graag aan spiegelt, is gebaseerd op de G92 chip, die stamt uit oktober 2007. Waar de Radeon HD 4770 zo'n 960 Gigaflops rekenkracht biedt, blijft de duurdere 9800 GT steken op 504 Gigaflops. Een weinig subtiel verschil.
De kaart
Voor deze test gingen we aan de slag met AMD's eigen referentiekaart. De Radeon HD 4770 maakt gebruik van een dual-slot koeler. Vanzelfsprekend staat het de diverse videokaartfabrikanten die van ATI-chips gebruik maken, vrij om zelf een andere koeloplossing te gebruiken. Aan de voorzijde van de kaart vinden we twee dual-link DVI-aansluitingen. Met behulp van converterpluggen zijn die uiteraard ook als HDMI-uitgang te gebruiken en wie de speciale ATI-plug gebruikt heeft dan ook direct audio via HDMI. Daarnaast is er een gecombineerde S-Video/composiet TV-uitgang.
Aan de achterzijde van de kaart vinden we een enkele 6-pin PCI-Express stroomaansluiting. Die is nodig aangezien de PCI-Express bus zelf maximaal 75 Watt stroom kan leveren, nét te weinig voor een kaart met 80W TDP.
De kaart meet 20.7 centimter in de lengte en is daarmee een stuk kleiner dan de meeste high-end videokaarten. AMD's eigen koeler is opvallend stil en uiteraard temperatuur geregeld. In 2D-modus op de Windows Desktop hoor je vrijwel geen geluid, maar ook wanneer je de kaart flink laat zweten valt het geluid alleszins mee.
Benchmarks
We hebben de Radeon HD 4770 getest op ons videokaarten testsysteem, bestaande uit een Intel Core i7 965 Extreme Edition, een MSI Eclipse SLI moederbord, 6 GB DDR3-1333 geheugen, een Western Digital Raptor 74 GB harddisk en een Cooler Master Real Power M1000 voeding. Als besturingssysteem gebruiken we de 64-bit versie van Windows Vista. De grafieken op de volgende pagina's zijn gedraaid op standaard klokfrequenties.
Alle benchmarks doen we - waar mogelijk - in twee resoluties: 1680x1050 en 1920x1200. Daarnaast draaien we benchmarks waar mogelijk zowel met als zonder 4x full-screen anti-aliasing en 16x anisotropische filtering. Wanneer een game-benchmark die waardes kan geven, noteren we niet alleen de gemiddelde framerate, maar ook de minimale. Die is misschien wel net zo belangrijk. Onze ervaring in de praktijk is dat je om lekker te kunnen gamen een gemiddelde framerate van rond de 60 fps en een minimale framerate van rond de 25 fps nodig hebt.
De volgende benchmarks/games maken deel uit van onze 2009 benchmarkset:
- 3DMark Vantage
- Crysis Warhead
- FarCry 2
- Devil May Cry 4
- S.T.A.L.K.E.R. Clear Sky
- Knights of the Sea
- Grand Theft Auto 4
We hebben op die manier een aardige set DirectX 10 benchmarks met moderne games. In de grafieken op de volgende pagina's zijn de ATI-kaarten rood, de nVidia-kaarten groen en de nieuwe Radeon HD 4770 is om extra op te vallen blauw.
Voor de nieuwe kaart maakten we gebruik van een speciale versie van ATI Catalyst 9.4. De bestaande ATI-kaarten zijn eerder getest met Catalyst 9.3.
Benchmarks: 3DMark Vantage
In 3DMark Vantage behalen we een score van 7895 punten, een fractie minder dan de Radeon HD 4850, bijna het niveau van nVidia's 9800 GTX en heel wat meer dan nVidia's 9600 GT.
Benchmarks: Crysis Warhead
In Crysis Warhead presteert de Radeon HD 4770 vergelijkbaar met de duurdere Radeon HD 4850. In 1680x1050 is 'ie zelfs soms ietsje sneller dan z'n groter broer.
Benchmarks: Devil May Cry 4
Ook in Devil May Cry 4 blijkt de Radeon HD 4770 maar een fractie langzamer dan de Radeon HD 4850. Wel blijken de nVidia kaarten het in deze benchmark duidelijk beter te doen.
Benchmarks: FarCry 2
In FarCry 2 is het stuivertje wisselen tussen de HD 4770 en de HD 4850. De optimalisaties binnen de nieuwe RV740 wegen overduidelijk op tegen de marginaal lagere specficicaties. In de grafieken zien we dat de 4770 goed mee kan met de nVidia GeForce 9800 GTX en GTS 250: een onbekende prestatie voor een kaartje van 100 euro!
Benchmarks: Grand Theft Auto 4
Ook in GTA 4 prima score: de Radeon HD 4770 maakt opnieuw gehakt van nVidia GeForce 9600 GT!
Knights of the Sea
In Knights of the Sea zijn de prestaties van de Radeon HD 4770 iets minder overtuigend, maar alsnog komt de nieuwe mid-range kaart akelig dicht in de buurt van de 4850.
S.T.A.L.K.E.R. Clear Sky
S.T.A.L.K.E.R. Clear Sky tenslotte is echt dé game waar de Radeon HD 4770 zich van z'n allerbeste kant laat zien. Hoe AMD het voor elkaar heeft gekregen mag Joost weten, maar de nieuwe kaart eindigt in onze benchmarks boven de 4850, boven de 9800 GTX en ook geregeld boven de GTS 250. Indrukwekkend!
Conclusie
Een kleine slag om de arm: AMD beweert dat de Radeon HD 4770 voor rond de 90 à 100 euro in de winkel komt te liggen, maar daar hebben we op het moment van schrijven nog geen bewijs van gezien. Mocht dat inderdaad lukken, dan gaat AMD het haar grote concurrent de komende tijd erg moeilijk maken. Qua prestaties kan de kaart zich gemiddeld absoluut meten met de GeForce 9800 GTX. De GeForce 9800 GT, waar AMD zich graag mee meet, kan men dus zeker aan. Als we de kaart vergelijken met de GeForce 9600 GT, nVidia's kaart in het 100 euro segment, dan is AMD's nieuwste echt een heel stuk sneller. nVidia moet of de 9600 GT grandioos in prijs gaan laten zakken of heel snel met iets nieuws komen.
De Radeon HD 4770 ook een uitstekende alternatief voor AMD's eigen Radeon HD 4850. Soms zelfs ietsje sneller en in de regel slechts marginaal langzamer. Opnieuw een indrukwekkend resultaat voor een kaart van 100 euro.
Zodra we meer Radeon HD 4770's in ons testlab ontvangen zullen we ook een Crossfire-test gaan doen. Twee 4770's betaal je immers maar 200 euro voor: dat is dus potentieel een heel interessante, betaalbare Crossfire opstelling!
Tot nu toe niets dan lof voor AMD's nieuwste kaart. Veel prestaties voor weinig geld, zo zien we het graag.
Update (28-4-2009, 8:40): De eerste Radeon HD 4770 kaart is inmiddels in onze prijsvergelijker te vinden vanaf € 95.
Besproken producten
| Vergelijk | Product |
Prijs |
|
|---|---|---|---|
|
ATI Radeon HD 4770
|
Niet verkrijgbaar | |
|
MSI R4770-T2D512
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Sapphire Radeon HD 4770 512MB
|
Niet verkrijgbaar | |
|
XFX Radeon HD 4770 512MB YDFC
|
Niet verkrijgbaar | |
|
XFX Radeon HD 4770 512MB YDLC
|
Niet verkrijgbaar |
