Vergelijkingstest: TV-kaarten voor digitale kabel en satelliet TV

DVB-T, -C en -S

Er zijn drie verschillende manieren om digitale TV te ontvangen, via de lucht, via de kabel en via satelliet. In Europa wordt voor alle drie de varianten gebruik gemaakt van de DVB-standaard, opgesteld door het European Telecommunications Standards Institute (ETSI). De standaard voor digitale TV via de ether is DVB-T, waarbij de T staat voor Terrestrial. In Nederland biedt KPN als enige partij deze dienst aan. Bij digital TV via de ether spreken we over DVB-C (Cable). Alle Nederlandse kabelmaatschappijen maken gebruik van de DVB-C standaard, maar zoals we verderop zullen zien zijn er toch nog wel wat zaken om rekening mee te houden. Voor satelliet tenslotte zijn er de DVB-S en de modernere DVB-S2 standaarden. Deze tweede versie biedt ondermeer ondersteuning voor HDTV, iets wat bij DVB-T en DVB-C al in de eerste versies van de standaarden is ondergebracht. Canal Digitaal verzorgt de uitzending van Nederlandse TV-zenders via de satelliet.

Voor elk van de drie systemen heb je een aparte ontvanger nodig; een DVB-T kaart kun je dus niet gebruiken voor kabelontvangst of andersom. Sommige fabrikanten hebben echter producten op de markt gebracht die twee systemen accepteren. Veel gebruikelijker zijn zogenaamde hybride kaarten, die zowel analoge TV als één van de drie digitale varianten accepteren.

Conditional access

Een belangrijk aspect van digitale TV is dat aanbieders ervoor kunnen kiezen om bepaalde zenders te versleutelen. Je hebt dan een abonnement nodig om die bepaalde zenders te bekijken. De validatie daarvan gaat met een smartcard, waarop een chip zit die de versleuteling verwerkt. Zo'n smartcard dient geplaatst te worden in een conditional access module (kortweg CAM), een apparaatje dat qua formaat nog het meest wegheeft van een PCMCIA-kaart. Afhankelijk van de door de TV-aanbieder gebruikte codering, dient voor een bepaalde CAM gekozen te worden. De CAM moet op zijn beurt in een Common Interface (CI) slot geplaatst worden.

Normale digitale TV-ontvangers ofwel settop boxen hebben in de regel altijd een CA-module ingebouwd en zodoende kun je direct je kaart invoeren. Bij ontvangers voor de PC bestaat in verreweg de meeste gevallen niet eens de mogelijkheid om zo'n module te plaatsen. Betaal TV kijken is dus met menig product niet mogelijk.

Boven: een conditional access module (CAM) / Onder: een smartcard

Nederlandse situatie

Digitenne

In Nederland is digitale TV in de regel net even anders dan in andere landen. Vandaar dat je bij het kopen van een PC-ontvanger goed moet opletten. Dat geldt vooral bij DVB-T. Digitale TV via de ether is in de meeste landen om ons heen de meest gebruikte variant. De reden is simpel: in Duitsland, Engeland, Frankrijk en de meeste andere Europese landen in DVB-T gratis te ontvangen en is de kwaliteit prima te noemen. Nederland is één van de weinig landen ter wereld waar je moet betalen; bij Digitenne kun je alleen Nederland 1/2/3 en de regionale zenders gratis bekijken, voor de overige kanalen heb je smartcard en abonnement nodig. Aangezien DVB-T in vrijwel de rest van de wereld gratis is, houdt geen enkele fabrikant van PC-ontvangers rekening met de Nederlandse situatie. Ontvangers die je kunt gebruiken in combinatie met een CAM-module zijn een zeldzaamheid. Bij de meeste ontvangers blijft je kijkgenot dus beperkt tot vier zenders. Heb je een ontvanger met een CI-slot, dan zijn er verder weinig problemen. Voor Digitenne heb je een zogenaamde Conax CAM nodig, die bij verschillende shops voor tussen de 50 en 60 euro verkrijgbaar is.

Kabel

Bij de kabel is het niet veel eenvoudiger. DVB-C is in Nederland zeer populair, aangezien vrijwel ieder huishouden wel de mogelijkheid heeft om zich op de kabel aan te sluiten. Daarnaast is ook de kwaliteit van DVB-C in veel gevallen duidelijk beter dan DVB-S en zeker dan DVB-T. Op de kabel is er immers een bijna onbeperkte bandbreedte beschikbaar. De meeste Nederlandse zenders worden inmiddels door de kabelleveranciers met 8 Mbit/s aangeleverd, waardoor je kort door de bocht kunt zeggen dat je in DVD-kwaliteit TV kunt kijken. Omdat in andere landen van Europa DVB-C helemaal niet populair is, is het aantal beschikbare producten zeer beperkt.

Ook bij de kabel kun je al snel aanlopen tegen de uitdagingen met betaalde TV. De situatie verschilt per kabel aanbieder. Bij Ziggo zijn alle zenders versleuteld, ook het basispakket waarvoor je niet extra hoeft te betalen. Je moet dus gebruik maken van een CAM om überhaupt ook maar één zender digitaal te kunnen bekijken. Een officiële CAM is er niet beschikbaar, aangezien de kabel maatschappijen niet happig zijn op samenwerken met leveranciers van PC-producten. De AlphaCrypt 3.05 CAM die in de handel verkrijgbaar is, werkt echter prima met het door Ziggo gebruikte Irdeto2 systeem. Een nadeel is echter dat deze CAM's tegen de 100 euro per stuk kosten!

Bij UPC zijn de meeste basiszenders zogenaamd free-to-cable en kun je dus met een standaard DVB-C kaart zonder CAM bekijken. Echter niet allemaal; ondermeer NET 5 is versleuteld en UPC geeft verder ook geen garanties dat de zenders die nu zonder smartcard te ontvangen zijn ook zo zullen blijven. Betaalde zenders bekijken is bij UPC een no-go: voor hun NagraVision systeem bestaat domweg geen geschikte CAM-module.

Eigenlijk ben je nog het best af bij de kleine kabelleverancier Caiway; hier zijn de standaard zenders free-to-cable en kun je voor extra pakketten gebruik maken van de genoemde AlphaCrypt CAM.

Satelliet

Ook om satelliet TV te kijken is het in Nederland een vereiste om een ontvanger met CI-slot aan te schaffen. Want hoewel je voor de meeste Nederlandse zenders geen abonnement hoeft af te sluiten, heb je wél een kaartje nodig waar je eenmalig in moet investeren. Heb je een ontvanger met CI-slot, dan zijn er weinig problemen. De voor Canal Digitaal benodigde MediaGuard CA-modules zijn breed verkrijgbaar voor een beperkt bedrag.

Zin of onzin

Onder de streep kunnen we eigenlijk wel concluderen dat je in Nederland aan een DVB-C of DVB-S ontvanger zonder CI-slot bar weinig hebt. Voor DVB-T ligt het wat subtieler. Er zijn zeer veel goedkope DVB-T adapters beschikbaar, die je al voor een paar tientjes kunt aanschaffen. Die zijn zondermeer al de moeite waard om onderweg op je laptop Nederland 1, 2 en 3 te kijken. Veel populaire programma's (het journaal, grote sportevenementen, etc.) zijn immers juist op deze gratis zenders te ontvangen. Daarnaast kun je de ontvanger op vakantie in het buitenland direct gebruiken voor een groter aanbod aan zenders. De beperkte investering van een DVB-T stick kan voor veel mensen zo toch de moeite waard zijn.

Media Center

Een laatste struikelblok is Media Center, de speciale schil die Microsoft in Windows Vista Premium en Ultimate heeft ondergebracht, waarmee je ondermeer zeer gebruiksvriendelijk TV kunt kijken en opnemen. Deze software biedt alleen ondersteuning voor analoge TV en DVB-T en dan ook nog zonder conditional access. De betaalde zenders van Digitenne of DVB-C/DVB-S kijken in Media Center is er dus helaas niet bij. Één fabrikant heeft er wat slims op bedacht: Digital Everywhere laat zijn DVB-S en DVB-C kaarten zich voordoen als zijnde DVB-T zonder encryptie. Deze kaarten werken zodoende wél in Media Center, al is de installatie redelijk omslachtig. Andere fabrikanten van TV-kaarten hebben een dergelijke truc nog niet aangedurfd. Wil je graag gebruik maken van Media Center, dan zul je er al snel achterkomen dat er eigenlijk maar één keuze is. Is dat minder van belang, dan is de keuze wat groter. Sowieso leveren alle aanbieders van TV-kaarten eigen software mee, al blijkt uit onze test wel dat die in gebruiksvriendelijkheid aardig uiteen kan lopen.

Test

Vanwege de grote omvang van het testveld, behandelen we de geteste producten in twee delen: in dit artikel tref je de ontvangers voor digitale kabel- en satelliettelevisie. Over een tijdje publiceren we een uitgebreid overzicht van maar liefst 16 ontvangers voor DVB-T. Van de 8 kaarten die we in dit deel van de test behandelen, zijn er twee geschikt voor DVB-C en DVB-T, twee voor alleen DVB-C en vier voor DVB-S. Aangezien de beeldkwaliteit bij digitale TV-kaarten per definitie identiek is, hebben we voornamelijk gelet op de hardwareaspecten en de mogelijkheden van de bijgeleverde software. In de uitgebreide vergelijkingstabel (druk op de Specificaties vergelijken in het productoverzicht onderaan deze pagina) is voor alle kaarten veel waardevolle informatie terug te vinden.

Een aantal zaken in de tabel zal niet direct duidelijk zijn. Zo geven we bij DVB-S kaarten aan of ze DiSeqC ondersteunen. Dat is een technologie die het mogelijk maakt om de software automatisch te laten schakelen tussen meerdere ontvangers (LNB's) op een schotel. Alle kaarten in de test hebben verder een BDA-driver, een standaard drivermodel voor TV-kaarten, waardoor je ze in veel (freeware) software aan de praat kunt krijgen. In de kaders stellen we alle geteste kaarten kort aan je voor. In de tabel vindt je ondermeer ook of het in de software mogelijk is om eigen decoders te kiezen; dat is handig voor wie gebruik wil maken van bijvoorbeeld PowerDVD decoders die gebruik maken van hardware versnelling.

DVB-C

We gingen aan de slag met vier producten die geschikt zijn voor digitale kabeltelevisie, de Digital Everywhere Floppy DTV C/CI, de TechnoTrend TT-connect CT-3650 CI, de TerraTec Cinergy C PCI HD CI en TerraTec Cinergy HTC USB XS HD. Alle vier de ontvangers bieden - al dan niet optioneel - een CI-slot, waar je naar wens een AlphaCrypt CAM in kunt invoeren. Toch lijken de kaarten verder in niets op elkaar. Het eerste product van TerraTec is een PCI-kaart, waarbij het CI-slot is ondergebracht op een tweede dochterkaartje. TerraTecs HTC USB XS HS is juist een USB-stick, waarbij je een los, via USB aangesloten CI-slot kunt aanschaffen. De FloppyDTV C/CI is een interne kaart, maar wordt via Firewire verbonden met de PC. Deze Firewire verbinding kan zowel buiten als binnen de PC plaats vinden en de kaart is er op voorbereid om eenvoudig twee exemplaren door te lussen. De kaart past zowel in een PCI als een PCI-Express slot. Het CI-slot zit direct op de kaart verwerkt. Het product van TechnoTrend tenslotte is extern en dient aangesloten te worden via USB 2.0.  De CA-module kan aan de voorkant is de ontvanger geschoven worden. Zowel de TechnoTrend ontvanger als de TerraTec HTC USB XS HD zijn geschikt voor zowel DVB-C als DVB-T; je kunt ze dus thuis in combinatie met de kabel gebruiken en onderweg met DVB-T.

De FloppyDTV C/CI hebben we een tijd geleden op onze website al uitgebreid besproken (zie hier). Het unieke van dit product is dat de makers met slim programmeerwerk de kaart geschikt hebben gemaakt voor Windows Media Center. Bij installatie kun je kiezen in welke modus je de kaart wil gebruiken; in Media Center modus doet de kaart zich voor als DVB-T apparaat zonder CA-module. De werking in Media Center is voortreffelijk, al is de installatie vrij omslachtig. De kaart is, net als de twee andere producten, geschikt voor HD-uitzendingen, al wordt dat in Media Center niet ondersteund. Met de eigen software, FireDTV Viewer, kun je wel HD kijken. Deze software is zeker niet het toppunt van gebruiksvriendelijk, noch uitgebreid, maar doet wat het moet doen. Dankzij de BDA drivers werkt de FloppyDTV sowieso goed samen met uiteenlopende andere software. Voor wie een Media Center wil aansluiten op de kabel is deze kaart eigenlijk de enige keuze die je kunt maken.

Digital Everywhere FloppyDTV C/CI

De FloppyDTV kaarten zijn geheel geschikt voor Media Center

De TechnoTrend TT-connect CT-3650 CI wordt standaard geleverd met de TT-MediaCenter software. Deze is duidelijk niet gericht op beginnende gebruikers, want gebruiksvriendelijkheid is ver te zoeken. Daarnaast is het ook wel duidelijk dat TechnoTrend zich niet echt richt op de Nederlandse markt; waar de software van Digital Everywhere en TerraTec direct mogelijkheden biedt om de kaarten goed in te stellen voor Nederlandse kabelnetten, moet je dat bij TechnoTrend missen. Wie alle zenders wil vinden moet zelf aan de slag met transponderlists of die op internet gaan zoeken. Een voordeel is dat de TechnoTrend ontvanger een enthousiast groep die-hard gebruikers heeft, die op internetfora veel ervaringen uitwisselen. Wie een beetje rondsurft zal al snel uitvinden dat de kaart met veel software aan de praat te krijgen is. De fabrikant heeft ooit een driver voor Windows XP Media Center gemaakt, maar gebruik in combinatie met Vista Media Center blijft een no-go. Eigenlijk is de ondersteuning voor zowel DVB-C als DVB-T het enige echte voordeel van de TT-connect.

TechnoTrend TT-connect CT-3650 CI

DVB-C (2)

TerraTec

De TerraTec PCI-kaart moet het vooral van z'n gebruiksvriendelijkheid hebben. De TerraTec Home Cinema software is eenvoudig in gebruik, naar wens Nederlandstalig, maar toch zeer uitgebreid. Van alle drie de kaarten is het aan de praat krijgen van de TerraTec het eenvoudigst. De combinatie met een AlphaCrypt CA-module werkt voortreffelijk. Het zoeken en indelen van zenders ging tijdens onze test ook voorspoedig. Handig is de integratie van de software met de online tvtv-dienst, waarmee je een uitgebreidere EPG (Electronic Program Guide) krijgt dan wat met de zenders zelf wordt meegestuurd. Net als met de andere twee kaarten konden we verder probleem HD-zenders bekijken én opnemen. De TerraTec software is wel beperkt tot een standaard Windows-interface en is zodoende niet echt geschikt voor gebruik vanaf de bank.

De TerraTec HTC USB XS HD wordt geleverd met dezelfde gebruiksvriendelijke software en is in gebruik eigenlijk identiek aan zijn interne tegenhanger. Deze ontvanger is zoals gezegd ook geschikt voor DVB-T en dan komt het kleine formaat van deze USB-ontvanger zeer goed van pas. Je kunt hem immers ideaal meenemen om op een laptop buitenshuis TV te kijken en in tegenstelling tot het product van TechnoTrend heb je bij TerraTec geen externe voeding nodig. Om betaalzenders te bekijken, dien je een losse CI-adapter aan te schaffen, de TerraTec Cingergy CI USB. De samenwerking hiermee werkt uitstekend, ook met dit product konden we probleemloos zowel kabel- als Digitenne-zenders met smartcard bekijken.

TerraTec Cinergy C PCI HD CI

TerraTec Cinergy HTC USB XS HD

Met de optionele Cinergy CI USB worden TerraTecs USB-ontvangers ook geschikt voor CAM's

Oordeel

Qua prijs bestaan er nog wel wat verschillen; de FloppyDTV kost zo'n 148 euro, de TechnoTrend rond de 135 euro. De TerraTec PCI-kaart is met gemiddeld 104 euro duidelijk de goedkoopste. Voor TerraTecs USB-oplossing betaal je rond de 93 euro, maar daar mag je nog 85 euro bij optellen voor het extra CI-slot. Vergeet niet dat je in veel gevallen ook nog bijna 100 euro mag investeren in een AlphaCrypt CAM. De Digital Everywhere blijft de enige juiste keuze voor wie een Media Center PC op de kabel wil aansluiten. Is dat niet het doel en wil je puur op de PC digitale TV bekijken en opnemen dan haal je met de TerraTec PCI-kaart een goedkopere en qua software veel uitgebreidere en gebruiksvriendelijkere oplossing in huis. Voor wie ook onderweg TV wil kijken, vinden we de TerraTec HTC USB XD HD een geniale oplossing, al blijft de aankoop van het extra CI-slot bijna verplichte kost.

DVB-S

Ook voor satelliet hebben gingen we aan de slag met een viertal producten. De Digital Everywhere Floppy DTV S2, TechnoTrend TT-connect S2-3650 CI en TerraTec Cinergy S2 PCI HD CI zijn in feite satelliet versies van de producten die we onder het kopje DVB-C hebben besproken. Ook van nieuwekomer X3M kregen we een satellietkaart toegestuurd, de SPC1000. Als enige heeft deze laatste kaart geen mogelijkheid om een CA-module in te voeren.

 De satelliet ontvangers van Digital Everywhere, TechnoTrend en TerraTec lijken als twee druppels water op hun kabel soortgenoten.

Opnieuw is het belangrijkste wapenfeit van de Digital Everywhere kaart de compatibiliteit met Windows Media Center. De configuratie blijft een beetje omslachtig, maar het lukte ons probleemloos om vanuit Media Center de vele honderden zenders van de Astra satelliet te bekijken. Een uitdaging is dat je vanuit Media Center geen gebruik kunt maken van DiSeQc, om te schakelen tussen twee LNB's. Wie programma's van twee satellieten wil bekijken is dus verplicht om twee tuners te gebruiken, een beetje omslachtig. De configuratie is gelukkig relatief simpel; de drivers van Digital Everywhere bevatten profielen voor alle populaire satellieten, zodat het zoeken van zenders een fluitje van een cent is.

TechnoTrend lijkt het fenomeen satelliet softwarematig beter onder de knie te hebben van het fenomeen kabel. Waar we bij de DVB-C variant van de TT-connect grote moeite hadden om alle zenders te vinden, bleek het afstruinen van de Astra-satelliet een stuk eenvoudig. Toch blijven we niet gecharmeerd van de software, de TechnoTrend lijkt puur interessant wanneer je met andere (freeware) software aan de slag wil. Een voordeel ten opzichte van het product van Digital-Everywhere.

TerraTec zet opnieuw scherp in qua prijs; de Cinergy S2 met CI-slot is duidelijk goedkoper dan de kaarten van Digital Everywhere en TechnoTrend. Opnieuw is het gebruiksgemak uitstekend. We blijven gecharmeerd van de uitgebreide mogelijkheden van TerraTecs software pakket. Gelukkig heeft ook deze leverancier er aan gedacht om standaard profielen aan te bieden voor alle populaire satellieten. Ook wie niet helemaal is ingevoerd in satelliettechnologie, kan met dit product snel aan de slag. DiSeQc wordt tevens keurig ondersteund. Het bekijken van HD-uitzendingen vanaf de satelliet lukte ons prima met alle drie de genoemde producten.

De software van TechnoTrend is niet bijster gebruiksvriendelijk

TerraTec heeft profielen voor vrijwel alle bekende satellieten

DVB-S (2)

X3M

X3M is een nieuwekomer op de Nederlandse markt. Helaas zijn ons nog geen verkoopprijzen bekend, maar de importeur heeft ons verzekerd dat we met scherp geprijsde producten van doen hebben. De SPC1000 kaart heeft geen CI-slot en biedt daar heel ook geen optie toe. Nederlandse zenders kijken is dus in feite niet mogelijk. De kaart wordt zonder eigen software geleverd, maar met het onder satellietgebruikers populaire pakket ProgDVB. Deze software is zo uitgebreid dat het nog net geen koffie kan zetten, al is de configuratie wel een flinke dobber. Of het nu aan de kaart of aan de software ligt is onbekend, maar waar we de satellietontvangers van de andere merken in een mum van tijd aan de praat kregen, hadden we daar bij de X3M kaart toch grote moeite mee. Het gebrek aan de mogelijkheid een CAM te plaatsen kan op minder legale wijze wel opgelost worden met schimmige, softwarematige card sharing oplossingen. Mensen die daarmee willen experimenteren halen met het X3M product dan op z'n minst een goedkope oplossing in huis. Wie op de normale manier Nederlandse zenders wil kijken, kan beter aan de slag met de andere merken.

Oordeel

Onze conclusie is wederom simpel. Wie aan de slag wil met Media Center komt niet om de FloppyDTV S2 heen. Ben je dat juist niet van plan dan heb je bij TerraTec een goedkopere én veel gebruiksvriendelijkere oplossing. TechnoTrend is populair onder de freaks, maar biedt naar onze mening weinig meerwaarde boven de andere producten. De kaart van X3M is zonder illegale trucs eigenlijk niet voor de Nederlandse markt te gebruiken.

Conclusie

Het aanbod aan geteste DVB-C en DVB-S TV-kaarten is zeer divers. Zeker vanwege de speciale zaken waar je in Nederland rekening mee moet houden, zijn niet alle kaarten even goed te gebruiken. Een tweetal producten mag van ons met een Gold Award naar huis. Allereerst de Digital Everywhere FloppyDTV's; dankzij hun bijzonder slimme drivers werken alleen deze kaarten probleemloos in Media Center, zelfs met zenders waarvoor een smart card vereist is. Daarnaast is ook de TerraTec HTC USB XS HD een vernuftig product; samen met het optionele CI-slot kun je voor een beperkte investering probleemloos betaalde DVB-C én DVB-T zenders bekijken en opnemen. Handig dus voor thuis en onderweg. De goede software draagt bij aan deze beoordeling.

Digital Everywhere FloppyDTV C/CI & S2
TerraTec Cinergy HTC USB XS HD

Klik op de knop Specificaties vergelijken in het productoverzicht onderaan deze pagina voor een uitgebreide vergelijkingstabel. Op alle productdetail pagina's vind je verder vele screenshots van de bij de producten geleverde software.